ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Հայ գրականության երկու երեսը 07/29/2020 14:55 | Վերլուծություններ
Այս օրերին «Հայ գրականության «հայ» -ը հանողների պարզաբանումները, այն ամեն կերպ արդարացնողների արդարացումները, նաև՝ տեղի ունեցածի պատճառահետևանքային կապերը փնտրելիս սկզբնաղբյուրի արժեք կարելի է վերապահել տերպետրոսյանական հայտնի՝ «ազգային գաղափարախոսությունը կեղծ կատեգորիա է» մտքին, տեսակետին: Տպավորությունը, թե՝ դպրոցական ծրագրերում /ոչ միայն՝ հայ գրականության/ այս տեսակետին են փորձում մարմին ու կերպավորում տալ, գնալով ավելի շոշափելի է դառնում:
Եվ այն տալիս են նաև՝ գրականությամբ, հաճախ նույնիսկ՝ մտացածին հակադրություններով, ասենք՝ Րաֆֆուն հակադրելով Արամ Պաչյանին:
Հակադրել պետք չէ, կարիք չկա, ամեն ստեղծագործող իր ժամանակի ծնունդն է և անհրաժեշտությունը:
Դանիել Վարուժանը դեռ 1909-ին էր Գենտից Թեոդիկին գրում՝ «Ա՜հ, որքան կուզեի Մարդ էակին գիրքը գրել, ասկե վերջ պիտի սկսիմ ինքզինքս ճանչնալ, հայրենիքը զմեզ մեր անձեն հեռացուցած է»:
Այն, որ հայ գրողը, բանաստեղծը պատմության բերումով տասնամյակներ զրկված է եղել «մարդ էակին» գիրքը գրելու հաճույքից, քանզի մեր պատմական ճակատագիրը, հայկական հարցը մեզ հեռացրել է մարդուց, օրինակ՝ հոգեբանական արձակից, շատ ստեղծագործողներ են վկայել ու դժգոհել: Այսինքն, հայ լինելն, իսկապես, շատերի համար կյանք է արժեցել, արժեցել է ստեղծագործական հնարավորությունների ու բացահայտումների սահմանափակում՝ գրականության համար քիչ ժամանակ ու տարածություն թողնելով...
Ի դեպ, ժամանակին խոսելով մեր ժամանակի գրականության պահանջներից, սրանից դժգոհում էր նաև Աղասի Այվազյանը: Իր հետ ունեցածս հարցազրույցներից օրինակ բերեմ, ուր ասում էր՝ «Ցուցադրական, հայրենասիրական գրականություն ունենք՝ գոյատևելու, լինելու: Վերլուծությունը մեզնից հեռու է»:
Ես հայրենասեր եմ, նույնիսկ նացիոնալիստ, բայց նաև՝ մարդ եմ, անհատ եմ: Որպես ազգասեր, ես ամեն ազգային բան պահպանում եմ, ինձ Րաֆֆին պետք է: Բայց նրա մոտ մարդու բացահայտում չկա: Գեղագիտություն էլ չկա,,:
Ըստ իս, հենց այս՝ պետքի, անհրաժեշտի դիտանկյունից պիտի մեր դասական գրականության շատ գործեր ու հեղինակներ ներկայացվեն, պարզաբանվեն սովորողներին, բայցև՝ կարևոր միտքը շեշտադրելով՝ զուտ հայրենասիրությունը չի կարող դառնալ տաղանդավոր գրականություն:
Գրականությունը մարդու բացահայտումն է, վերլուծությունը, այսօր առավել քան՝ ինչպես Աղասի Այվազյանն էր ասում՝ «ներսդ բացելու ժամանակը»: «Պիտի անամոթ լինի գրողը, պիտի թաքցնելու բան չունենա, իսկ մեծամասնությունը թաքցնում է, ուզում է գեղեցիկ երևալ»
Իհարկե, ասվածը չի ենթադրում, թե դպրոցական ծրագրերում պիտի ներառել ժամանակակից գրողների ամենաներքին բացվածքները: Պիտի կարողանալ ծրագրային նյութի մեջ ընդգրկել հայերի ստեղծած այնպիսի գրականությունը, որը կկարողանա հայ գրականության անցած ճանապարհի ճշմարիտ պատկերը տալ, այդ թվում նաև՝ բազմաթիվ ինչուների պատասխանները:
Այսինքն, ծրագիրը կազմելու համար ընտանիքի երեխաների դժգոհություններով և նույնիսկ դպրոցականների պահանջարկով առաջնորդվելը քիչ է, պիտի կարողանալ համադրել, տարբերակել, պարզաբանել:
Ահավասիկ, Դանիել Վարուժանն ու Աղասի Այվազյանը օրինակը տալիս են…
Հեղինակ՝ Ա.Ե.
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/26/2024 08:28 Հենրիխ Մխիթարյանին շնորհավորեցին բոլորը` բացի ՀՖՖ-ից․ «Ժողովուրդ»
- 04/26/2024 08:23 Գյուղից հետևում են դիրքերի քանդմանը․ «Հրապարակ»
- 04/26/2024 08:20 Համատեղ պայքարի պլան դեռ չկա․ «Հրապարակ»
- 04/26/2024 08:18 ԿԳՄՍՆ-ում փոփոխություններ են նախապատրաստվում ․ լուծարվելու է Սփյուռքի բաժինը․«Հրապարակ»
- 04/26/2024 08:13 Իշխանական թիմում էլ են սարսափում ադրբեջանցի «փախստականների» վերադարձի հեռանկարից․ Հրապարակ»
- 04/26/2024 07:53 Աննա Հակոբյանը քաղաքական նպատակով էր Գյումրիում. աճել է իշխանության հանդեպ անվստահությունը, թեմի առաջնորդը «վտանգ» է համարվում․ «Ժողովուրդ»
- 04/26/2024 07:40 Սասուն Խաչատրյանին չեն նեղացնի. ՔՊ-ն հանդիպելու է ՍԴ-ի իր «սրտի» թեկնածուի հետ․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/25/2024 22:46 Թումանյան փողոցում գտնվող ռեստորաններից մեկի ծխատարում հրդեհ է բռնկվել
- 04/25/2024 19:49 Կիրանցում ականազերծման աշխատանքների ընթացքում վիրավորում է ստացել զինծառայող. ՊՆ-ն հաստատում է
- 04/25/2024 19:24 Կիրանցում ականի պայթյունից քաղաքացի է վիրավորվել. Հրատապ
- 04/25/2024 10:19 Ուղևորը վարորդի աչքերին քիմիական նյութ է փչել. վերջինս այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
- 04/21/2024 22:49 Կինը հոր օգնությամբ վրեժ է լուծել դավաճան զուգընկերոջից
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել
- 04/03/2024 16:05 Կինը երկվորյակներ է լույս աշխարհ բերել 22 օրվա տարբերությամբ