Փաստ ինֆո

Դատավորները փաստաբանների նկատմամբ դատական տուգանք նախատեսելու նախաձեռնության հետ կապ չունեն: Այս մասին առաջարկվող իրավակարգավորման դեմ փաստաբանների բողոքի ակցիային նվիրված այսօրվա քննարկմանը հայտարարեց ՀՀ փաստաբանների պալատի նախագահ Արա Զոհրաբյանը՝ հայտնելով, որ երբ իրավակարգավորման դրույթը Դատական օրենսգրքից հանվել է, շատ դատավորներ փաստաբաններին շնորհավորել են, ասելով՝ լավ է, որ դուրս եկավ:

Լրագրողի՝ իսկ ո՞րն է մոտիվացիան հարցի պատասխանն ՓՊ նախագահն էլ կցանկանար իմանալ՝ եթե դրույթի ուժի մեջ մտնելը մեկ տարի հետո են նախատեսել, ինչո՞ւ է կառավարությունը հրատապ փորձում խցկել այն ու խախտումներով անցկացնել: Արա Զոհրաբյանը հայտարարեց, որ այդ նպատակը Հայաստանի Հանրապետության և արդարադատության շահերը չեն: Նա հավելեց, որ նույնիսկ ձևական քննարկում չեն անցկացրել փաստաբանների հետ, դրա համար էլ ինքը մտածում է, որ կառավարության համար սա ուղղակի սկզբունքի հարց է: «Բայց արդյոք կարելի՞ է սեփական ժողովրդի նկատմամբ սկզբունքի հարց դարձնել, իսկ փաստաբանական համայնքին այսպես փորձել ճնշել: Ես կարծում եմ, որ սա լավ բանի չի բերելու»,- ասաց Արա Զոհրաբյանը:

Առաջարկվող կարգավորման դեմ իրենց տեսակետները հայտնեցին ՀՀ փաստաբանների պալատի Խորհրդի անդամ փաստաբանները:

Մասնավորապես Խորհրդի անդամ Կարեն Մեժլումյանը նշեց, որ հայ փաստաբանները հպարտ կեցվածքով են հանդիպում իրենց արտերկրյա գործընկերների հետ, խոսում խնդիրների մասին:

Կ.Մեժլումյանը համեմատության համար բերեց հետխորհրդային տարածքի այլ երկրների փաստաբանների՝ իրենցից տարբերվող իրավիճակի օրինակները: Մասնավորապես, փաստաբանի գնահատմամբ, Ուկրաինայում բեսպրեդել վիճակ է, կարող են փաստաբանին սպանել, գողանալ, Վրաստանում Սաակաշվիլու իշխանության տարիներին մոտ 300 փաստաբան է կալանավորվել, հարևան Ադրբեջանի փաստաբաններն ընկճված գալիս, կանգնում են, ասում՝ բա գիտես մեզ մոտ այս վիճակն է: Իսկ Հայաստանում այսօրվա դրությամբ էլ նման խնդիրներ դեռ չկան: «Հիմա ինչ են ուզում անել, այդ հպարտությունը, մեր երկրի դրական վարկանիշը մի կողմ դնենք ու մենք էլ գնանք ինչ-որ տեղ ընկճված կանգնենք ու ինչ-որ՝ քաղաքական կամ այլ գործով, ասենք, մեզ տուգանում են, մենք չենք կարողանում ակտիվ իրական պաշտպանություն իրականացնել, դա՞ են ուզում: Դա մեր երկրի վարկանիշի վրա բացասական առումով միանշանակ կազդի»,- ասաց Կարեն Մեժլումյանը:

Ըստ փաստաբանի, իրենք համաձայնության են գալիս նախաձեռնության հեղինակների հետ, Դատական օրենսգրքից հանում են իրավակարգավորումը, իսկ հաջորդ օրը կամ մեկ շաբաթ անց մեկ այն այլ օրենսգիրք են մտցնում: «Չի կարելի մանիպուլյացիաներ անել, եկեք նստենք խոսենք, տեսնենք ինչում է կայանում այդ անհրաժեշտությունը»,- ասաց Կ.Մեժլումյանը: Ըստ նրա, տեղին չէ այն փաստարկը, թե անգլո-սաքսոնական մի քանի երկրում դա կա: «Անգլո-սաքսոնական երկրներում երդվյալների դատարան կա, բերեք համակարգը մտցրեք, թե երդվյալ ատենակալներն ինչպիսի որոշում կկայացնեն, քանի արդարացում կլինի, միայն մահակն են բերում: Գիտեք այնտեղ դատարանի նկատմամբ ինչ հարգանք կա, մեզ մոտ՝ ինչ հարգանք կա՝ վստահության առումով եմ ասում»:

Խորհրդի մեկ այլ անդամ Սեդրակ Ասատրյանը նշեց, որ իրավակարգավորմամբ հնարավորություն է տրվում դատարանին միանգամից տուգանք կիրառել՝ առանց կողմերին լսելու, առանց մինչև վերջ հասկանալու, միանգամից մուրճիկը կիրառում է, մտնում է ուժի մեջ: Ըստ փաստաբանի, ներկայումս գործում է Խորհրդի միջոցով փաստաբաններին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու կայացած ինստիտուտն, այն «ռելսերի վրա դրված է, կարգավորված է և գնում է առաջ, մենք դատարանների հետ որևէ խնդիր չունենք»: 1900 փաստաբանի մեջ եթե մեկ տասնյակ փաստաբաններ իրենց վատ են պահում, դա ամեն տեղ էլ լինելու է, ասաց նա, և ՓՊ խորհուրդը դրա դեմ է պայքարում: «Խորհրդի ընտրություններից առաջ որոշ փաստաբաններ անընդհատ բողոքում էին, որ Խորհուրդը պատժիչ գործողություններ է իրականացնում, հենց դա ապացույց է, որ խորհուրդը լավ է աշխատում: Եթե կան հիմքեր, պետք է պատժվեն, եթե հիմքեր չկան, մենք այն կարծիքին ենք, որ մենք պիտի կանգնենք մեր փաստաբանների թիկունքին, մինչև վերջ պետք է օգնենք, որ փաստաբանը առանց հիմքի, անտեղի կամ ինչ-որ մեկի քմահաճույքով չպատժվի»:

Խորհրդի անդամ Հարություն Հարությունյանը նշեց, որ այս օրենքի փոփոխությունն անուղղակիորեն ազդելու է պետական ապարատի ներկայացուցիչների իրավունքների վրա: Օրինակ, երեկվա պաշտոնատար անձն այսօր ունի մեղադրյալի կարգավիճակ և ստիպված պետք է օգտվի փաստաբանների ծառայություններից: «Ես կոչ եմ անում պետական մարմիններին հաշվի նստել նաև այն հանգամանքի հետ, որ այս կյանքում ոչ ոք ապահովագրված չէ, հենց միգուցե մարդիկ, ովքեր այսօր ջանք չեն խնայում օրենքի նախագիծը անցկացնելու համար, հենց վաղը կարիք ունենան փաստաբանի ծառայությունից օգտվելու: Վստահ եմ, որ մեր կազմակերպած պայքարն երբեք չի կարող դրական ելք չունենալ»,- ասաց նա:

Խորհրդի անդամ Մելանյա Առուստամյանն ընդգծեց, որ փաստաբանության ազատության ու անկախության դեմ ուղղված այս գործողությունների դեմ պետք է պայքարել: Նա փաստեց, որ Խորհուրդը շատ քիչ սանկցիաներ է ունեցել դատարաններից այս 12 տարվա ընթացքում: «Նույնիսկ հիսունի չի կարող հասնել այն փաստաբանների թիվն, որոնց նկատմամբ դատարանները որոշում են կայացրել դիմել ՓՊ պատասխանատվության ենթարկելու սանկցիայով: Ընդ որում, մեծ մասամբ, փաստաբանները կրկնվել են այդ դեպքերում»,- ասաց նա, ուստի և չկա որևէ անհրաժեշտություն նման նորմի ընդունման համար:

«Ես կարծում եմ, որ ընդվզումը պետք է շարունակական լինի, քանի որ իմ հետ բոլոր զրույցներում փաստաբանները բոլորը հայտնել են, որ մեկօրյա գործադուլը շատ քիչ է, և հնչել են նույնիսկ առաջարկներ դա անել անժամկետ»,- ասաց Մ.Առուստամյանը՝ հավելելով, որ դատարանների որոշումների հիման վրա հարուցված կարգապահական վարույթները շատ դեպքերում կարճվել են, և իրեն հայտնի չէ որևէ դեպք, երբ որևէ դատավոր բողոքարկած լինի ՓՊ Խորհրդի որոշումը, այսինքն՝ դա նշանակում է, որ Պալատի Խորհուրդը միշտ էլ օբյեկտիվ, բազմակողմանի, լրիվ քննություն է անցկացրել, իսկ վարույթների կարճվելն էլ փաստում է այն մասին, որ դատավորները միշտ չէ, որ ճիշտ են եղել:

Խորհրդի անդամ Տարոն Սիմոնյանը հույս հայտնեց, որ օրենսդիրները և գործադիր իշխանության համապատասխան մարմինները կհասկանան, որ պատահական և դիպվածային կարգավորումներով չէ, որ պետք է դատական կայուն և արդյունավետ իշխանություն ձևավորվի:

«Եթե մենք ցանկանում ենք ունենալ նման իշխանություն և ցանկանում ենք, որ փաստաբանությունն արդյունավետորեն նպաստի դատական իշխանության կայացմանը և զարգացմանը, ապա որևէ պարագայում դիպվածային և հատվածական կարգավորումներ իրավունք չունենք մտցնել օրենսդրական կարգավորման դաշտ»,- ասաց նա՝ նկատելով, որ սրանք ոչ միայն սեփական, այլև ամբողջ պետականության ու արդարադատության շահերն են:

Աղբյուր` Փաստինֆո