Փաստ ինֆո

Լրագրողը չպետք է նաև ներգրավվի որպես վկա այն իրադարձությունների՝ որոնք լուսաբանել է: Այս մասին ասվում է 2016 թվականի հուլիսյան իրադարձություններին վերաբերող՝ Մարդու իրավունքների պաշպանի հատուկ զեկույցում:

2016 թվականի հուլիսյան իրադարձությունների ընթացքում լրագրողների օրինական գործունեության խոչընդոտման դեպքերին անդարադառնալ ՄԻՊ-ը տարեկան հաղորդման շրջանակում հարկ է համարել նշել է, որ հավաքվել և ուսումնասիրվել են ականատեսների հայտարարություններ, ԶԼՄ-ների լրատվական նյութեր, սոցիալական ցանցերի հրապարակումներ, մարդու իրավունքների տեղական և միջազգային կառույցների, հանրային գործիչների, դիվանագիտական կազմակերպությունների, պետական մարմինների բազմաթիվ հայտարարություններ և ուսումնասիրություններ։

Այսպիսով, ըստ հավաքագրված փաստերի, հուլիսյան օրերի ընթացքում կոպտորեն խախտվել են մի շարք լրագրողների և օպերատորների իրավուքներ, մասնավորապես, «Azatutyun.am», «A1plus.am», «Panorama.am», «Lragir.am», «Armlur.am», «Panarmenian.net», «PAN-Photo», «1in.am», «NewsPress.am», «Հայկական ժամանակ» լրատվական ծառայությունների, ինչպես նաև «Արմենիա» հեռուստաընկերության «Ժամը» լրատվականի և «LifeNews» ռուսական լրատվամիջոցի լրագրողների և օպերատորների իրավունքները։
Լրագրողների նկատմամբ գործադրվել է նաև բռնություն:

Մարդու իրավուքների պաշտպանը վերը նշված գործողությունները գնահատել է լրագրողական ազատության անօրինական միջամտություն։ Որևէ օրենքով արգելված չէ լրագրողի կողմից հանրային միջավայրում ոստիկանական գործողությունների տեսանկարահանումը, քանզի դրանով լրագրողը իրականացնում է հանրային նշանակության կարևոր գործառույթ՝ տարածում է տեղեկատվություն հանրությանը հուզող դեպքերի վերաբերյալ, իսկ հանրությունն իր հերթին ունի նման տեղեկատվություն ստանալու իրավունք։

ՄԻՊ-ը ընդգծել է, որ լրագրողը չպետք է նաև ներգրավվի որպես վկա այն իրադարձությունների, 115 դեպքերի կապակցությամբ, որոնք լուսաբանել է։

Այս առնչությամբ ՀՀ սահմանադրական դատարանը արտահայտել է դիրքորոշում այն դեպքերի առնչությամբ, երբ լրագրողները ներգրավվել են որպես վկա իրենց աղբյուրների բացահայտման առնչությամբ՝ նշելով, որ միայն այնպիսի խիստ բացառիկ հանգամանքներում, ինչպիսին են անձի կյանքի պաշտպանության, ծանր (առանձնապես ծանր) հանցագործությունը կանխելու կամ ծանր (առանձնապես ծանր) հանցանքի մեջ մեղադրվող անձի դատական պաշտպանությունն ապահովելու նպատակները կարող են արդարացված լինել լրագրողին որպես վկա ներգրավելը, հակառակ դեպքում լրջորեն վտանգվում է լրատվամիջոցների տեղեկություններ տարածելու ազատությունը, որն էլ իր հերթին ազդում է հանրային նշանակություն ունեցող տեղեկությունների ազատ հոսքի վրա։

Եթե լրագրողը բերման է ենթարկվել հանցագործություն կատարած լինելու հիմնավոր կասկածի հիման վրա, ապա անօրինական է նրան որպես վկա ներգրավելը։

Հուլիսյան իրադարձությունների օրերին մի շարք լրագրողական միություններ և իրավապաշտպան հասարակական կազմակերպություններ հանդես եկան լրագրողների մասնագիտական գործունեությունը խոչընդոտելը դատապարտող հայտարարություններով։ Հուլիսի 30-ին տեղի ունեցավ լրագրողների բողոքի ակցիա Ազատության հրապարակում, որին մասնակցեց նաև Մարդու իրավունքների պաշտպանի ներկայացուցիչը՝ որպես բողոքին համերաշխության նշան:

Արման Թաթոյանը գտնում է, որ իրականում, լրագրողի նկատմամբ ապօրինի գործողություն կատարող ցանկացած անձ պետք է ենթարկվի պատասխանատվության խիստ միջոցների, ինչն այդ դեպքում կունենա նաև կանխարգելիչ նշանակություն: Որևէ պատճառ չի կարող արդարացնել մասնագիտական գործունեություն իրականացնող լրագրողի նկատմամբ բռնությունը:

Լուսանկարը՝ Ֆոտոլուրի

Աղբյուր` Փաստինֆո