ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Վերջին 5-6 տարում պետությունը ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու համար մոտ 4 000 դոլարի պարտք է կուտակել. Սուրեն Պարսյան 03/27/2024 20:16 | Տնտեսություն
Այս պահին ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացի մոտավորապես 4 000 դոլարի չափով պարտք ունի, որը պետությունը հիմնականում կուտակել է վերջին 5-6 տարիների ընթացքում։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը։
Նշենք, որ Հայաստանի ընդհանուր պարտքը հատել է 12 մլրդ դոլարի շեմը, որից մոտավորապես 7 մլրդ դոլարը արտաքին պարտքն է, այսինքն՝ տարբեր միջազգային կազմակերպություններից դոլարով վերցրած պարտքն է, մնացածը հիմնականում դրամային արտահայտությամբ պարտքն է, որը կուտակվել է պարտատոմսերի թողարկման միջոցով։
Պարսյանի դիտարկմամբ՝ առհասարակ ֆինանսական կայունության տեսանկյունից նպատակահարմար է, որ պետությունը ունենա ՀՆԱ-ի 60 տոկոսի շեմը չանցնող պարտք։ «Հայաստանի պարագայում, հաշվի առնելով վերջին տարիների տնտեսական աճի ցուցանիշները, ինչպես նաև դրամի գերարժեվորումը, այս պահին այդ ցուցանիշը կազմում է մոտ 45 տոկոս։ Այսինքն, մենք ունենք ՀՆԱ-ի աճ, որը դոլարային արտահայտությամբ կազմում է մոտ 24-25 մլրդ դոլար։
Այս պահին, եթե դիտարկում ենք այս ցուցանիշով, ապա Հայաստանը ֆինանսական կայունության խնդիր չունի։ Հիմնական խնդիրը կլինի այն դեպքում, երբ փոխարժեքի կտրուկ աճ ունենանք և երբ 2025 թ-ին Հայաստանը կսկսի մարել իր կուտակած պարտքերի զգալի մասը։
Պարսյանը նշեց, որ միայն 2025 թ-ին նախատեսվում է, որ Հայաստանի արտաքին պարտքի մարմանը մոտ 1 մլրդ դոլար գումար պետք է հատկացվի։ «Այս պահին կառավարությունը հասկանում է, որ վերջին տարիների դրամական հոսքերի բումը հավերժ չէ, որ դրա օգուտները կրճատվելու են, ուստի հիմա մտածում են լրացուցիչ հարկային եկամուտների հավաքագրման աղբյուրներ գտնելու մասին, դրա համար նախատեսում են հարկային դրույքաչափերի փոփոխություններ, նոր ոլորտների հարկում, ինչպես օրինակ, խոպանչների հարկման մեխանիզմների ներդրումը, և այլն։ Այսինքն, կառավարությունն արդեն պատրաստվում է, քանի որ եթե ունենան նույն ֆինանսական հոսքերը, ապա այդ պարտքը մարելու խնդիր են ունենալու։ Այսինքն, հաշվի առնելով, որ Հայաստանը ներքին տնտեսական ներուժ չունի՝ նման մեծ պարտք սպասարկել համար, ապագայում այդ խնդիրը բավականին մեծ է լինելու»։
Հատկանշական է, որ ըստ տնտեսագետի՝ 2018 թ-ից սկսած ՀՀ պետական պարտքը ավելացել է 5,5 մլրդ դոլարով, 6,5 մլրդ դոլարից՝ հասնելով 12 մլրդ դոլարի։ «Աճը չափազանց արագ է տեղի ունեցել, ավելին՝ պետական պարտքն ավելի արագ է աճել, քան մեր տնտեսական աճն է եղել։ Սա իր բացասական հետևանքներն է ունենում, քանի որ ստացվում է, որ ավելի շատ ես պարտք կուտակում, քան արդյունք ես ստանում»։
Անդրադառնալով հարցին, թե որքանով են արդյունավետ ծախսվում ներգրավված միջոցները՝ Պարսյանը նշեց, որ Հայաստանի պետական պարտքի ծախսման ուղղությունները շատ տարբեր են, այսինքն, այն միջոցները, որոնք պետությունը վերցնում է կապիտալ ծախսերի համար՝ չի կարողանում կատարել, դրանք թերակատարվում են, իսկ այն ուղղություններով, որոնք ընթացիկ ծախսերին է վերաբերում, դրանք շատ մեծ հաջողությամբ կարողանում են կատարել, քանի որ դրա համար մեջ ջանք պետք չէ։
«Օրինակ, մենք ֆրանսիայից վերցրած վարկ ունենք, որով պետք է կառուցվեր ջրամբար, ինչպես նաև ջրատարներ, բայց այդ վարկը տարիներ շարունակ թերակատարվում է, այդ խնդիրը ձախողվում է։ Նման խնդիր է նաև Հայաստան -Իրան 7-րդ էլեկրահաղորդման գծի շինարարության հետ։ Այսինքն, պարտքերի հիմնական մասը, որ կուտակում է ՀՀ կառավարությունը՝ հիմնականում անում է պետական պարտատոմսերի միջոցով, պետական պարտատոմսը թողարկվում, տեղաբաշխվում է տնտեսության մեջ, մինչդեռ պարտատոմսի պարագայում պետությունը որևէ պարտավորություն չունի, որ ասի, թե ինչ ուղղությամբ է ծախսելու։ Այսինքն, կարող է այդ գումարով իր համար մեքենա գնել, պարգևավճար վճարել, կամ աշխատավարձ տալ։ Վարկերի դեպքում, որ տալիս են օրինակ Համաշխարհային բանկը, ԱՄՀ-ն՝ դրանք նպատակային են։
Վերջին տարիներին պետությունը աննպատակ փոխառություններ, պարտատոմսեր է անընդհատ թողարկում, գումարներ հավաքագրում և գումարի ծախսման նպատակը հայտնի չէ։ Այսինքն, դրանք չեն ուղղվում կապիտալ ծախսերի ֆինանսավորմանը՝ ճանապարհների, ջրամբարների, այլ ենթակառուցվածների կառուցմանը, ինչը պարտքի կուտակման տեսակյունից կարևոր է։ Մինչդեռ, պարտքը ճիշտ կառավարելու դեպքում՝ պարտք պետք է վերցնել կապիտալ ծախսերի համար։ Այսինքն, պարտք պետք է վերցնել ոչ թե հեռախոս գնելու համար, այլ պետք է վերցնի, իր համար եկամտքի աղբյուր ստեղծելու նպատակով։ Օրինակ, կարող է հեծանիվ գնել, որով առաքումներ կկազմակերպի։ Մեր դեպքում, պատկերավոր ասած՝ պետությունը պարտք է վերցնոմ հեռախոս գնելու համար»։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/27/2024 12:45 Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. շենքի բակում հայտնաբերվել է 66-ամյա տղամարդու մարմին
- 04/27/2024 12:03 ՌԴ քաղաքացին փորձել է նետվել Կիևյան կամրջից, ինքնասպանության փորձը կանխվել է
- 04/26/2024 20:05 Առեղծվածային դեպք՝ Կոտայքի մարզում. «Hotel Տ27» հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել են 2 օտարերկրացիների մարմիններ. 2 հոգի էլ տեղափոխվել է հիվանդանոց
- 04/26/2024 10:53 2 ռուս կանայք հաղորդում են տվել ոստիկանություն, որ «Հաղթանակ» զբոսայգու տնօրենը հարվածել է իրենց, թքել իրենցից մեկի դեմքին. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել