Փաստ ինֆո

Վերջին 5 տարիներին Հայաստանում կրճատվել է անասնագլխաքանակը, մենք 5 տարում կորցրել ենք մոտ 180-200 հազար խոշոր եղջերավոր անասուն։ Գյուղացին էլ չի ուզում գյուղատնտեսությամբ զբաղվել։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց «Ագրարագյուղացիական միավորում» ՀԿ նախագահ Հրաչ Բերբերյանը։

Նշենք, որ ըստ վիճակագրական տվյալների՝ 2023 թվականին խոշոր եղջերավորների թվիը Հայաստանում կազմել է 501.900, իսկ 2021 թվականին այդ թիվը հասնում էր 613.400-ի։

Հարցին, թե արդյոք սա ուղիղ արտացոլում է Ադրբեջանի կողմից հայկական 32 գյուղերի հողատարածքների զավթման՝ փորձագետը նկատեց, որ թուրքն, իհարկե, իրավունք չուներ, մեր տարածք մտնել, բայց այդ զավթված հողերը մեր արոտավայրերի 5 տոկոսն են կազմում։ «Բա, ինչո՞ւ մնացած 95 տոկոսը չեն օգտագործում։ Ստեփանավանում այնպիսի արոտավայրեր ունենք, որ կզարմանաք, բայց չեն օգտագործվում։ Գլխաքանակն է պակասել»,- նշել է Բերբերյանը։

Իսկ, թե ինչու է գյուղացին ազատվում անասուններից հարցին արձագանքելով՝ մասնագետը նշեց. «Ահա եկանք իրականությանը։ Օրինակ բերեմ, կարտոֆիլի սերմացուն Հայաստանի օրենսդրությամբ հարկերից ազատվում է, երբ ներկրում ես։ Արդյունքում, այս ոլորտում մենք լիդեր էինք տարածաշրջանում, մենք արտահանում էինք կարտոֆիլը Վրաստան, ՌԴ, բայց այս տարի 5 տոկոս տուրք են դրել գյուղացու վրա։ Արդյունքում, պետությունը, չնայած արտոնությանը, մտնում է գյուղացու գրպանն ու թալանում։ Եթե մի բան հարկերից ազատված է, ինչո՞ւ եք մտնում մեր գրպանը։ Արդյունքում, 20 տոննայի մեջ 2000 եվրո գյուղացուց տուրք են վերցնում։

Սա վերաբերում է ամեն ինչին, անասնակերը, անասնաբուժական միջոցները, ամեն ինչը թանկացել է։ էլ չեմ ասում դիզվառելիքը, ամբողջ աշխարհում էժանանում է, մեր մոտ՝ թանկանում է»,- պարզաբանել է պարոն Բերբերյանը։

Ինչ մնում է կաթի արտադրությանը, ապա, նրա խոսքերով, գործարանները կոպեկներով են գյուղացուց վերցնում։ Ճիշտ է՝ դիմում են հակամենաշնորհային կազմակերպությանը, ասում, որ բոլոր ընկերությունը պայմանավորված կաթի նույն գինն են սահմանել՝ ոչ մի արձագանք։

«Վարդենիսում խոշոր ֆերմեր ունեինք՝ 200 գլուխ անասուն ուներ, այսօր 0 անասնագլուխ ունի, բոլորին մորթել է։ Շատերն են հիմա նույն վիճակում»,- նշել է մեր զրուցակիցը։

Բերբերյանի դիտարկմամբ՝ գյուղատնտեսության ոլորտում հիմա ամենալուրջ խնդիրը գյուղատնտեսական վարկերն են. 20 տարի առաջ բանկերը վարկ էին տրամադրում 18-20 տոկոսով, բայց հիմա էլ նույն վիճակն է։

«Պետական սուբսիդիաները այլևս չկան, այդպես էլ չհասկացանք, թե այդ անտոկոս վարկերն ով ստացավ, ԿԲ-ն ու կառավարությունը չեն հրապարակում այն ֆերմերների անունները, որոնք ստացել են այդ անտոկոս վարկերը։ Այդ ցուցակը դարձել է պետական հույժ գաղտնի փաստաթուղթ, բայց մենք էլ գիտենք, թե ովքեր են ստացել։ Նրանք շուտով բոլորը կանգնելու են դատարանի առաջ, ոնց որ Քերոբյանը»,- նշել է Հրաչ Բերբերյանն ու ավելացրել. «Այդ անտոկոս վարկերը ստացել են իրենց կուսակցության անդամները, բայց քանի որ էդ կուսակցությունում բոլորն անուղեղ են՝ փոխանակ այդ գումարները գործի մեջ դնեն՝ անտոկոս վարկը վերցրել են, տարել են մեկ այլ բանկում բարձր տոկոսվ ավանդ ե դրել։ Միայն 1-2 հոգի գուցե գյուղատնտեսական նպատակներով է ծառայեցնում այդ գումարները, բայց հիմնականում ավանդ են դրել։ Դրա համար էլ հույժ գաղտնի է պահվում, թե ովքեր են այդ անտոկոս վարկերը ստացողները»։

Ըստ նրա՝ անհասկանալի է նաև, թե ինչ եղան Գերմանական բանկի 10 մլն դոլարը, Համաշխարհային բանկի տրամադրած արտոնյալ վարկերը, որոնք 0.5-0.75 տոկոսով տալիս էին բանկերին, որ իրենք էլ ցածր տոկոսադրույքով տան գյուղացուն։ Այդ գումարներն անհետացան։ Այդ վարկերը 35-40 տարով էին տրամադրել, այնպես որ այդ գումարները հիմա էլ պետք է շարունակեին տրամադրվել գյուղացիներին։

«Էդ վարկերի մի մասն էլ գնում էր անասնապահությանը։ Կարծում եք գյուղացին հիմա պետք է 18 տոկոսով վա՞րկ վերցնի, որ կով պահի, չի՛ վերցնի։ Եթե Արցախյան պատերազմից մենք լուրջ գլխաքանակ կորցրինք, որի մեղավորին էդպես էլ չենք գտնում, էդպես էլ չհասկացանք, էդ անասնագլխաքանակն ինչի չհանեցին Ղարաբաղից, դանակի տակ դրեցին ու մորթեցին»,- նկատել է մասնագետը։

Բերբերյանի խոսքերով՝ տպավորություն ունի, որ ինչ որ մեկը դրսից թելադրում է, որ տնտեսությունը մեր մոտ քայքայեն։ «Առաջին հարվածը Փաշինյանի հենց գյուղնախարարության փակումն էր։ Քերոբյանն ո՞վ էր, որ գյուղատնտեսությամբ զբաղվեր, ամոթ էլ էր։ Գնում ես էդ նախարարություն՝ մի կարգին մասնագետ էլ չկա։ Հիմա էլի անթրաշ մեկին կբերեն, եսիմ ինչ մասնագիտության տեր, ու կդնեն գյուղատնտեսության ոլորտի ղեկավար»,- եզրափակել է նա։

Աղբյուր` Փաստինֆո