Փաստ ինֆո

«Ներկայումս Արցախի շուրջ վարվող գործընթացի ողջ ծավալն ու համատեքստը շատ լավ իմանալով, շատ դժվար է պատկերացնել իրավիճակ, երբ Արցախում կամ Հայաստանում զինված ուժերի կրճատման պարագայում միջազգային երաշխիքներ կարող են գործել եւ ապահովել Հայաստանի եւ Արցախի անվտանգությունը»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար, ռազմական փորձագետ, Տիգրան Աբրահամյանը՝ անդրադառնալով կառավարության այսօրվա նիստում Փաշինյանի հայտարարությանը։ Վերջինս, մասնավորապես, հայտնել էր, թե Սոչիի եռակողմ հանդիպման ժամանակ ինքը ներկայացրել է Լեռնային Ղարաբաղի իշխանությունների առաջարկը՝ Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ստեղծել ապառազմականացված գոտի, միջազգային երաշխիքներով, որի արդյունքում նման մասշտաբի պաշտպանության բանակ ունենալու կարիք Լեռնային Ղարաբաղը կարող է և չունենալ։

Նա հայտնել է, որ ապառազմականացման առաջարկ արել և անում է նաև Հայաստան-Ադրբեջան սահմանային գոտու մասով եւ նախօրեին Ադրբեջանին է փոխանցվել դրա նորացված տարբերակը:

«Երբ խոսում են Արցախ պաշտպանության բանակի մասին, այո, իրականում Հայաստանը ոչ միայն Արցախից դուրս է բերել իր ուժերը, այլեւ դադարեցրել է պարտադիր ժամկետային զինծառայողների զորակոչը դեպի Արցախ եւ այս տարվա օգոստոսին վերջին խմբերը, որոնք ավելի վաղ էին զորակոչվել, դուրս են բերվել Արցախից։ Արցախում այս պահին գործում են պաշտպանության բանակի ստորաբաժանումները՝ կազմված բացառապես Արցախի քաղաքացիներից, որոնք ապահում են Արցախի եւ Արցախում ապրող մեր հայրենակիցների պաշտպանությունը։ Ես չեմ պատկերացնում եւ չեմ տեսնում միջազգային այնպիսի երաշխիք, որը կարող է ենթադրել Արցախի պաշտպանության բանակի կրճատում կամ թվի նվազեցում»,-ընդգծեց պատգամավորը։

Խոսելով ապառազմականացման խնդրից, Աբրահամյանն ասաց, որ ժամանակին նաեւ ինքն է խոսել ապառազմականացված գոտու անհրաժեշտության մասին, բայց խնդիրը նրանում է, թե դա ինչ մեխանիզմներով ու ճանապարհով է դա առաջարկում ՀՀ իշխանությունը։

«Եթե դա պետք է տեղի ունենա, օրինակ Արցախի կամ Հայաստանի հանրապետության տարածքի հաշվին, պայմանական, երեք կիլոմետրանոց ապառազմականացված հատված, ապա դա, բնականաբար, որեւէ կերպ չի բխում մեր շահերից։ ՀՀ իշխանությունների կողմից մի քանի անգամ բարձրաձայնվել է հայելային հետքաշման գաղափարը, որը Ադրբեջանի վարքագծի եւ Ադրբեջանի ու Հայաստանի միջեւ առկա վստահության բացակայության պայմաններում ոչ միայն չի պահվելու, այլ համոզված եմ, որ Ադրբեջանն օգտագործելու է պահը եւ օկուպացնելու է նաեւ այդ հատվածները։ Այլ բան է, որ Արցախի դեպքում, օրինակ, հաշվի առնելով, որ Ադրբեջանը օկուպացրել է Արցախի հանրապետության 75 տոկոսը, ադրբեջանական զորքերը հետ քաշվեն 3 կամ 5, 10, իսկ միջազգային պրակտիկայով առավել նախընտրելի է՝ վերցնել հրետանու հեռահարությամբ տարածություն, պայմանական, մինչեւ 15-20 կմ հատվածով, որտեղ ծառայություն կիրականացնեն ռուս խաղաղապահները։ Այսինքն, պետք է մոտեցման տրամաբանությունը փոխվի որովհետեւ ներկայումս ռուս խաղաղապահները Արցախի տարբեր ուղղություններում, այդ թվում Լաչինի միջանցքում ունեն տեղակայումներ, բայց առաջնագծի հիմնական հատվածներում դեմ դիմաց կանգնած են ՊԲ-ի եւ ադրբեջանական բանակի զինված ուժերը , ինչը լրացուցիչ լարվածության եւ հնարավոր էսկալացիայի ռիսկեր է պարունակում։ Հստակ պետք է ձեւակերպվեն ապառազմականացման ճանապարհը, ուղղությունները, որպեսզի չստացվի այնպես, որ Հայաստանի եւ Արցախի հաշվին դա իրականացվի, իսկ հետագայում օկուպացվի Ադրբեջանի կողմից»,-ընդգծեց Աբրահամյանը։

Ինչ վերաբերում է Փաշինյանի հռետորաբանության փոփոխությանը, Աբրահամյանն ասաց՝ անկախ ամեն ինչից, Ալիեւին պետք էր արձագանքել։ Պատգամավորի մոտ սակայն, տպավորություն է, որ գործընթացն այնպիսի փակուղի է մտել, որ ռազմական գործողությունների վերսկսման հավանականությունը կամ էսկալացիայի վտանգն էականորեն մեծացել է։Սրանով պայմանավորված, Աբրահամյանի կարծիքով, ՀՀ իշխանությունը ավելի շատ նպատակ ունի հանրությանը տեղեկացնել իրավիճակի լրջության եւ Ադրբեջանի նպատակների մասին։

Աղբյուր` Փաստինֆո