Փաստ ինֆո

Փաշինյան-Ալիև Բրյուսելյան հանդիպումն ավելի շատ արարողակարգային է, իսկ Սոչիում կայանալիք հանդիպման ժամանակ կնախապատրաստվի շատ ավելի կարևոր մի նոր հանդիպում: Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանը:

Ինչպես արդեն հայտնի է՝ ՌԴ նախագահի նախաձեռնությամբ նոյեմբերի 26-ին Սոչիում տեղի կունենան Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների հանդիպում, իսկ դեկտեմբերի 15-ին էլ երկու պետությունների ղեկավարները կհանդիպեն Բրյուսելում՝ արդեն ԵՄ-ի միջնորդությամբ:

Ըստ զրուցակցի՝ Փաշինյան-Ալիև Բրյուսելյան հանդիպման ընթացքում որևէ էական հարց չի լուծվելու և համաձայնություն ձեռք չի բերվելու, քանի որ հայ-ադրբեջանական հիմնախնդիրների մեծ մասը գտնվում է ռուսական տիրույթում.

«Որևէ հանդիպում, որը տեղի է ունենում առանց ռուսական կողմի կարևոր մասնակցության, չեմ կարծում՝ կարևոր արդյունք կունենա »,-ասաց Արմեն Բաղդասարյանը:

Փորձագետի դիտարկմամբ՝ Սոչիում կայանալիք հանդիպումն էլ կարևոր հարցերի պատասխաններ չի տա, քանի որ Հայաստանի և Ադրբեջանի դիրքորոշումները չափազանց տարբեր են միմյանցից, զրուցակիցը նաև ենթադրում է, որ Սոչիում կնախապատրաստվի շատ ավելի կարևոր և առարկայական հանդիպում և կդրվեն դրա հիմքերը.

«Բրյուսելյան հանդիպումն ավելի շատ արարողակարգային է, հանդիպման միջոցով Արևմուտքը փորձել է իր ներկայությունն ակտիվացնել Հարավային Կովկասում, իսկ Հայաստանը և Ադրբեջանը հարկ չեն համարել մերժել այդ առաջարկը: Սոչիում հանդիպումն առարկայական կլինի այն պատճառով, որ բոլոր գործընթացների հիմքում նոյեմբերի 9-ի չարաբաստիկ հայտարարությունն է, որը եռակողմ է, իսկ կողմերից մեկն էլ Ռուսաստանն է: Մոսկվայի մասնակցությամբ հանդիպումից արդյունքներն ակնկալելը տրամաբանական է»,-ասաց Արմեն Բաղդասարյանը:

Փորձագետը կարծում է, որ Սոչիում կայանալիք հանդիպման ժամանակ կնախապատրաստվի իրավական այն հիմքերը, որոնց հիման վրա պետք է ստորագրվի սահմանազատման և սահմանագծման վերաբերյալ փաստաթուղթը:

Արմեն Բաղդասարյանը նաև նշեց, որ այս երկու հանդիպումներից էլ որևէ դրական ակնկալիք չունի.

«Դրականն այն կլինի, որ հասարակության և քաղաքական դաշտի թիկունքում նոր անիմաստ զիջումներ չանեն այս իշխանությունները: Ցանկացած լուծում, որը մեզ պարտադրվելու է, լինելու է շատ ցավոտ՝ ուզենք, թե՝ չուզենք: Հայաստանի իշխանությունները հանրությանը հստակ պետք է ներկայացնեն՝թե ի՞նչ փուլում են բանակցությունները, ի՞նչի շուրջ են բանակցում, ոչ թե նախկինի պես ասեն՝ ինչ ուզում, բանակցում ենք: Պետական ինստիտուտները և հասարակությունը պատրաստ լինեն իրադարձությունների ցանկացած զարգացման, որովհետև այդ զարգացումները կարող են տարբեր բնույթի լինել, այդ թվում՝ ռազմական գործողությունների վերսկսման առումով, մենք պետք է ամեն ինչին պատրաստ լինել»,-ասաց Բաղդասարյանը և նկատեց, որ բանակցությունների մանրամասների վերաբերյալ որևէ փակագծեր չեն բացվում, ուստի ընդդիմության պահանջը՝ հրապարակել ստորագրվելիք փաստաթուղթ, շատ արդարացի և տրամաբանական է.

«Այս պահանջին պետք է միանա ողջ քաղաքական դաշտը, հասարակական կազմակերպությունները՝ անկախ ներքաղաքական տարաձայնություններից, քանի որ սեղանին ի վերջո անվտանգային խնդիրներ են, և պետք չէ դրանք ներքաղաքական շահարկումների առարկա դառնա»,-ասաց նա:

Անվտանգության և պաշտպանության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը վերջերս հայտարարեց, որ սահմանազատման և սահմանագծման աշխատանքները պետք է սկսվեն զրոյական կետից, ինչպես Ն.Փաշինյանն էր ժամանակին հայտարարել, որ Արցախի հարցով բանակցությունները սկսում է զրոյական կետից:

Ըստ զրուցակցի, պատգամավորը, հավանաբար, նկատի է ունեցել հետևյալը՝ պետք է սահմանագծման և սահմանազատման աշխատանքներն իրականացնել, անկախ նրանից՝ թե շփման գիծը որտեղով է անցնում, և որ երկրի զորքերը որտեղ են կանգնած.

«Սահմանազատում և սահմանագծմամբ ենթադրում է զորքերի հետքաշում, այդ թվում՝ ադրբեջանական զորքերի դուրսբերումն ՀՀ տարածքից, միայն այս դեպքում հնարավոր կլինի սկսել առարկայական աշխատանքներ՝ սահմանազատման և սահմանագծման վերաբերյալ»,-ասաց Արմեն Բաղդասարյանը։

Թեև օրեր առաջ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հայտարարել էր, որ Անկարան նոր պայմաններ է առաջադրում հարաբերությունների կարգավորման համար, որոնց թվում Ադրբեջանը և Նախիջևանը կապող «միջանցքն» է, այսօր էլ ԱԳՆ խոսնակ Վահան Հունանյանը մեկ այլ հայտարարությամբ հանդես եկավ, որ Երևանը դիմել է Մոսկվային՝ միջնորդելու հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործում՝առանց նախապայմանների:

Փորձագետը մեզ հետ զրույցում ընդգծեց, որ Հայաստանը միշտ էլ հայ-թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ նույն դիրքորոշումն է ունեցել, որ պատրաստ է առանց նախապայմանների բանակցություններ սկսել, նախապայմաններ Թուրքիան է առաջադրել. «Առաջին նախապայմանը եղել է զորքերի դուրսբերումը իրենց ասելով «ադրբեջանական օկուպացված տարածքից», դրանից հետո պետությունների փոխադարձ տարածքային ամբողջականության ճանաչում և Ցեղասպանության հարցի մոռացում:

Նոր նախապայմանի ավելացումը՝ Սյունիքով միջանցքի վերաբերյալ՝ անհեթեթություն է, քանի որ անհասկանալի է, թե առհասարակ Թուրքիան ի՞նչ գործ ունի դրա հետ, ի վերջո, նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրը եռակողմ է, և Թուրքիան այնտեղ ընդհանրապես չկա: Նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրով ենթադրվում է հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակում, այդ թվում՝ Հայաստանի և Թուրքիայի միջև, Թուրքիան փորձում է դրա դիմաց ինչ-որ բան ստանալ կոնկրետ միջանցք, բայց ես չեմ կարծում դա կհաջողվի»,-ասաց Արմեն Բաղդասարյանը:

Աղբյուր` Փաստինֆո