Փաստ ինֆո

«Մինչ մենք այստեղ՝ Հայաստանում քննարկում ենք մեզ պատկանող Սյունիքի հատվածները պահելու հարցը, Թուրքիայում քննարկում են Արցախը՝ որպես Կովկասի բանալի դարձնելու հեռանկարը: Ու թեև այս թեման առայժմ Թուրքիան քննարկում է ակադեմիական շրջանակների հետ, այնուամենայիվ, սա շատ լուրջ և խիստ վտանգավոր մեսիջներ է պարունակում մեզ համար»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը՝ անդրադառնալով Թուրքիայում նախօրեին կազմակերպված «Կովկասի բանալին. Լեռնային Արցախ» խորագրով քննարկմանը:

Ի՞նչ նպատակով է Թուրքիան Արցախը դիտարկում որպես Կովկասի բանալի բանաձևի մեջ և ի՞նչ վտանգներ սա կարող է պարունակել Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի համար:

Հարցի սպառիչ պատասխանն արձանագրելու համար, իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը նախ և առաջ առաջարկում է հստակեցնել այն հանգամանքը, որ էրդողանական Թուրքիան բավականին տարբեր է մինչ Էրդողանը եղած Թուրքիայից.

«Այս համատեքստում ազգային պետության մեջ սահմանափակված Թուրքիայի տեսլականը, որ, ըստ էության, առաջարկվել էր Մուստաֆա Քեմալի կողմից՝ առաջին համաշխարհային պատերազմում Թուրքիայի պարտությունից հետո, այլևս անցյալ է և, ահա, էրդողանական վարչախումբը հիմա ձգտում է երեք հիմնական առանցքների: Առաջին հերթին՝ դա նոր օսմանականության ստեղծումն է, այսինքն, Օսմանյան Թուրքիայի կորուսյալ դիրքերի վերականգնումը, երկրորդ հերթին՝ համաիսլամականացումը, այսինքն՝ պանիսլամիզմը, իսկ այս պարագայում ավելի ճիշտ կլիներ ասել՝ համասունիականությունը և վերջում՝ պանթյուրքիզմի գաղափարի լիարժեք իրականացումը»:

Անդրադառնալով այս համատեքստում վերջին շաբաթների ընթացքում Սյունիքում տեղի ունեցող դեմարկացիայի անտրամաբանական պրոցեսներին, Վարդան Ոսկանյանը նկատում է՝ վերոհիշյալ երեք կետերի իրականացման համար Թուրքիայի պլաններում հույժ կարևորագույն նշանակություն ունի ցամաքային կապի խնդիրը, որ նա հիմա ցանկանում է լուծել՝ ի հաշիվ Սյունիքում զավթելիք տարածքների, ինչի մասին, ըստ իրանագետի, արդեն անթաքույց կերպով բարձրաձայնում են թե´ թուրք, թե´ ադրբեջանցի բարձրաստիճան պաշտոնյաները, մասնավորապես՝ Էրդողանի խորհրդական Քալինը.

«Թուրքիայի այս բարձրաստիճան պաշտոնյան բոլորովին վերջերս հայտարարում է, որ Արցախի, այսպես կոչված, ազատագրումը գրեթե հավասար է Մեղրիի տարածաշրջանով կամ Սյունիքով երկու թուրքական հորջորջվող պետություններն իրար կապող միջանցքի կարևորությանը, որը նույնքան էական է Թուրքիայի համար, որքան իրենց տրամաբանությամբ՝ Արցախի «ազատագրումը», ինչը, բնականաբար, հայկական կողի համար օկուպացիա է:

Այս ամենն, ուղղակի հստակ ուղերձներ է պարունակում հայկական կողմին՝ լրջանալու համար, որովհետև, ըստ էության, Թուրքիան կրկին նախազգուշացնում է Հայաստանին սպասվող խիստ վտանգավոր զարգացումների մասին, մինչդեռ այստեղ՝ Հայաստանում, պետական ապարատն ամբողջովին տոտալ անգործության է մատնված:

Ակնհայտ է, որ այսպիսի պայմաններում մենք ուղղակի անկարող ենք լինելու դիմակայել ոչ միայն այս պահին մեր սահմաններին առկա մարտահրավերներին, այլև՝ մոտ ապագայում մեզ սպառնացող թուրքական կողմի վտանգներին, ինչն անպայմանորեն, հերթական անգամ անդառնալի և ցավոտ կորուստների առաջ կկանգնեցի մեր երկրին»,- եզրափակում է զրույցն իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո