Փաստ ինֆո

«Երեկ Բաքվում, Էրդողանն իր հրապարակային,ես կասեի՝ լկտի ելույթում, ակնհայտ սպառնաց Հայաստանի Հանրապետությանը՝ակնարկելով, որ Թուրքիան, առնվազն չի հրաժարվել իր վաղեմի քաղաքականությունից՝ ցեղասպանելու հայ ժողովրդին: Հայոց Ցեղասպանության գաղափարախոսներից մեկի՝ Էնվերի մասին իր հիշատակումը հենց այդ մասին է հուշում, - «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը՝ վերլուծելով երեկ Բաքվի կենտրոնում Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի ելույթը։

Իրանագետի դիտարկմամբ՝ ելույթն առնվազն մի քանի վտանգավոր թիրախներ է պարունակում՝ ուղղված՝ Հայաստանին, Իրանին և Ռուսաստանի Դաշնությանը. Էնվերի հիշատակման համատեքստում նրա մյուս ակնարկն, ակնհայտ կերպով ուղղված էր Ռուսաստանի Դաշնությանը:

«Պատկերավոր ասած, Էրդողանը երկսայր սուր կիրառեց՝ իր նկրտումների մասին անթաքույց կերպով հայտարարելով Բաքվի կենտրոնից: Երրորդ վտանգավոր ակնարկն, իհարկե ուղղված էր տարածաշրջանի գլխավոր խաղացող Իրանի Իսլամական Հանրապետությանը: Արտասանելով ադրբեջանցի բանաստեղծի ստեղծագործությունից մի հատված, նա հստակ տարածքային ակնարկ ուղղեց, այս անգամ՝ Իրանի տարածքային ամբողջականությանը, խոսքը՝ Ատրպատականի մասին է, որ Արաքսով կիսված «Մեծ Ադրբեջանի» կամ, այլ կերպ ասած՝ «իրանական գերության մեջ գտնվող՝ հարավային Ադրբեջանի» մասին է։ Սա բնականաբար, պետք է անհանգստացներ Իրանին: Այս առիթով Իրանի արտաքին գործոց նախարարի պատասխանն, իհարկե չուշացավ, ընդ որում, բավականին կոշտ տոնայնության մեջ»,- նշեց Վարդան Ոսկանյանը:

Իրանագետը նկատում է՝ իրականում Էրդողանի վերջին ելույթը պետք է գնահատել խիստ վտանգավոր և սադրիչ, այն անպայման համարժեք պատասխան և միջոցներ պետք է ենթադրի: Միաժամանակ, Էրդողանի այս ելույթը, ըստ Վարդան Ոսկանյանի, հօդս է ցնդեցնում տարիներ շարունակ բարձրաձայնված թուրք – ադրբեջանական այն թեզը, թե, իբր, հայերն այս տարածաշրջանում կարող են բաց սահմաններ և անվտանգ համակեցություն վարել արևելյան և արևմտյան հարևանների հետ:

«Այսպիսով, որպես խորամանկ քաղաքական գործիչ, Էրդողանն օգտագործում է նաև մտրակի ու թխվածքաբլիթի քաղաքականությունը, ակնարկելով բաց սահմանների ենթադրելիության մասին, բայց ակնհայտ է՝ ցեղասպանություն կազմակերպող անձին ամենաբարձր մակարդակով հիշատակողների հետ մենք քայլելու ճանապարհ չունենք», համոզված ասում է Վարդան Ոսկանյանը:

Իրանագետն ահազանգում է՝ այսօր թուրք - ադրբեջանական՝ Մեծ Թուրանի կառուցման պատրանքի ախորժակն ամբողջապես ուղղված է արդեն Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող և կենսական նշանակություն ունեցող մարզի՝ Սյունիքի ուղղությամբ. «Սյունիքը ադրբեջանա- թուրքական հանցավոր տանդեմի կոկորդում մնացած ոսկոր է, որը նրանք հիմա փորձում են խլել մեզանից. «Այս համատեքստում, Հայաստանում պատրանքներ չպետք է լինեն, թե մենք այս երկու՝ թող ներվի ասել, պետությունների հետ, «բարիդրացիական» հարաբերություններ ունենալու քողի տակ, որևէ գործարքի կգնանք: Ամենևին ոչ: Ճիշտ հակառակը՝ Հայաստանը պետք է պատրաստվի այս ցեղասպան և հանցավոր տանդեմի հերթական սպառնալիքի դիմակայմանը, որոնք գրեթե ամենօրյա են դարձել, այլևս»:

Անդրադառնալով Էրդողանի կողմից բարձրաձայնված՝ հայկական զինուժի կողմից, իբր, ադրբեջանական կողմին հասցված միլիարդների հասնող վնասների թեմային, Վարդան Ոսկանյանը նկատում է՝ սա հոգեբանական պատերազմի բաղադրիչ է, ճնշում գործադրելու հոգեբանական հնարք, ճիշտ այնպիսին, ինչպիսին հենց Բաքվում կազմակերպված զորահանդեսն էր: Իրանագետը համոզված է՝ թուրք –ադրբեջանական կողմը փորձում է օգտագործել իրենց արսենալում եղած ողջ գործիքակազմը՝ այս փուլում վերջնականապես ծնկի բերելու համար Հայաստանին: Նպատակը մեկն է՝ ստանալ առավելագույնը, որ հնարավոր է այս պարագայում և առաջին հերթին Սյունիքն՝ ամբողջությամբ. «Այս նպատակով են նաև Ալիևի կողմից՝ Հայաստանի և իշխանությունների հասցեին հնչող ծաղրական և վիրավորանք պարունակող ելույթները: Ես կարծում եմ, ի պատասխան, նրանք հայ ժողովրդից ստացել են հակառակը՝ առավել մեծ ծավալների հասնող վրեժի և ատելության չափաբաժին:

Իրեն հարգող որևէ հայ կամ հայաստանցի երբեք չի հանդուրժի նման վարք կամ պահվածք՝ իր կամ պետության հասցեին: Ինչ վերաբերում է իշխանությունների և, մասնավորապես Նիկոլ Փաշինյանի որդեգրած լռության քաղաքականությանը, ապա սա, մեղմ ասած, անհասկանալի է: Անշուշտ, Նիկոլ Փաշինյանը գենետիկորեն և ծագումնաբանությամբ հայ է, բայց նրա վերաբերմունքը՝ ալիևյան վիրավորանքներին, ամենևին չի տեղավորվում մշակութային և պատմական իմաստով հայ լինելու տրամաբանության մեջ»,- եզրափակում է զրույցը իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո