Փաստ ինֆո

« Սյունիքի հանդեպ Թուրքիայի զավթողական նկրտումները հասկանալու համար բավական է հիշել վերջին շրջանի Թուրքիայի ղեկավարներից՝ Թուրգուտ Օզալի և Դեմիրելի հայտարարությունները՝ նրանք բացահայտ կերպով Սյունիքը անիծյալ սեպ են համարում, որ խրված է թուրքական աշխարհներն իրար կապող երազանքի միջև:

Հետևաբար, Սյունիքի զավթումը Թուրքիայի համար մշտապես կարևորագույն ստրատեգիական նշանակության խնդիր է եղել, - ասում է ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմաբան Ռուբեն Մելքոնյանը, «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում անդրադառնալով վերջին օրերին և հատկապես, արդեն այսօր, Սյունիքի շուրջ տեղի ունեցող վտանգավոր զարգացումների թեմային, - սա միայն բանավոր ասված խոսք չէ, սա են փաստում պատմական բազմաթիվ դրվագներ:

Դեռևս 100 տարի առաջ Քեմալ Աթաթուրքը, դրանից առաջ երիտթուրքերը, Էնվեր փաշան, որին, ի դեպ, Էրդողանը ոչ պատահականորեն հիշատակեց Բաքվի վերջին զորահանդեսի ընթացքում, սրանք բոլորը մշտապես հատուկ և ընդգծված ուշադրություն են սևեռել Սյունիքի վրա: Ժողովրդի մեջ դա առավել հայտնի է Պանթուրանի անունով, որը ցամաքային կապ պետք է ապահովի Թուրքիայի և դեպի արևելք ընկած՝ թրքալեզու բոլոր պետությունների միջև, թեև, սրանից բացի, հենց այստեղ են հատվում նաև շատ ավելի լուրջ աշխարհագրական շահեր: Արդեն պարզ է, որ հիմա ավելի ազատ ձեռքերով, Թուրքիան փորձում է զավթել Սյունիքը և նա դրա համար կներդնի իր ուժերի և հնարավորությունների մաքսիմումը:

Այսօր Սյունիքում իրականացվող ջիպիեսային հողազավթումների գործողություններն ուղղորդվում են անմիջապես Թուրքիայից, այստեղ, ուղղակի ակնհայտ և բացահայտ կերպով դրսևորվում է թուրքական շունչն ու ձեռագիրը»:

Ի՞նչ նպատակով Էրդողանը, բոլորովին վերջերս՝ Բաքվում, հիշատակեց եղեռնագործ Էնվեր փաշայի անունը: Ռուբեն Մելքոնյանը վստահ է՝ սա, առնվազն, երկու մեսիջ ուներ. «Առաջին հերթին, նա ակնարկում էր ադրբեջանական, այսպես ասած, օկուպացված Արցախի և այլ տարածքների մասին՝ նկատի ունենալով, անկասկած, հենց Սյունիքը: Երկրորդ հերթին՝ այս հիշատակումը բացահայտ ակնարկ էր նաև իրանական կողմի համար՝ սպառնալիք Իրանի Իսլամական Հանրապետության տարածքային ամբողջականությանը, որին, ի դեպ, իրանական կողմը շատ արագ և կոշտ պատասխան տվեց, ինչից հետո Թուրքիայում արձագանքեցին, թե, հավանաբար, Իրանը սխալ է ընկալել Էրդողանի խոսքը: Այս ամենից հետո, ես միայն մի հավելում և ահազանգ ունեմ՝ Արցախի մեծ մասի կորստից հետո, Սյունիքի կորուստը վերջակետ է դնելու Հայաստան պետության լինելիությանը:

Սա գիտակցելով, մենք պետք է անենք հնարավոր ու անհնար ամեն բան, թույլ չտալու այս խիստ վտանգավոր և ողբերգական կորուստը»,- ասել է ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմաբան Ռուբեն Մելքոնյանը:

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո