Փաստ ինֆո

Հանգստյան օրերին գործընկերներիս հետ միասին փորձում էինք վերլուծել ԿԳՄՍ Նախարարության կողմից պատրաստած հանրակրթական նոր չափորոշիչները, որոնք մոտ ապագայում ներկայացվելու են Կառավարության հաստատմանը։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է «Ազգային օրակարգ» կուսակցության համահիմնադիր Ավետիք Չալաբյանը։

«Այն բավական ծավալուն փաստաթուղթ է, որով բազմատեսակ ու բազմաբնույթ փոփոխություններ են ենթադրվում հանրակրթական գործընթացների մեջ, և լուրջ մասնագիտական խորություն է պահանջում բոլոր նրբերանգները հասկանալու համար։ Չխորանալով զուտ մանկավարժական և մեթոդոլոգիական հարցերի մեջ, նշեմ մի քանի ասպեկտ, որոնք միանգամից աչքի են զարնում, և թերևս բացահայտում այս չափորոշիչների ներդրման հիմնական առաքելությունը՝

ա) հանրությանը արդեն հայտնի է, որ այս կրթական ծրագրով, նախատեսվում է վերացնել "Հայ Առաքելական Եկեղեցու պատմություն" առարկան, և այն ինտեգրել այլ հասարակագիտական առարկաներին, և այն արդեն իսկ լուրջ բողոք է առաջացրել։ Հայաստանը ոչ միայն առաջին քրիստոնեական երկիրն է, այլև մեր եկեղեցին ազգի միակ հարատև հաստատությունն է, որը գործել է և իր վրա զգալի չափով վերցրել է պետության գործառությունները այն շրջաններում, երբ ազգային պետություն չի եղել, հիմա էլ այն շարունակում է ավելի բարձր հեղինակություն վայելել, քան պետության ինստիտուտների մեծ մասը։ Եկեղեցու պատմությունը տարալուծելով, նպատակ է դրվում հայ երեխայի գիտակցությունից հանել եկեղեցու կարևորությունը, և փոխարինել այն այլ, "ժամանակակից" հեղինակություններով։

բ) կրթական ծրագրով նախատեսվում է կրճատել հայոց լեզվի և գրականության ուսուցումը դպրոցում, փոխարենը ավելացնել օտար լեզուների դասաժամերը։ Շատերն են հիշում, թե ինչպես նույն ԿԳՄՍ նախարարությունը չեղարկեց հայերենի պարտադիր ուսուցումը ԲՈՒՀ-երում, հայտարարելով, որ այն պետք է սովորել հանրակրթական դպրոցնորւմ, և արդեն պատրաստված գալ ԲՈՒՀ։ Սա առնվազն կպահանջեր հակառակ գործողություն՝ ավելացնել հայոց լեզվի և գրականության ժամանաքանակը, ինչպես նաև ուսուցման որակը, սակայն նախարարությունը հերթական անգամ կատարում է գործողություն, որի նպատակն է նվազեցնել հայերենի և հայկականի կարևորությունը հանրակրթական գործընթացում։

գ) Նախկին ծրագրում Նախնական զինվորական պատրաստությունը առանձին առարկա էր։ Այն ևս տարալուծվել է այս չափորոշիչում, "Ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն" առարկայի մեջ։ Երկրում, որը գտնվում է պատերազմի անընդհատ վտանգի տակ, որտեղ երեխաներին պետք է հոգեբանորեն և ֆիզիկապես պատրաստել բանակային ծառայությանը, այս քայլը ավելի քան խոսուն է՝ սրանով նախարարությունը երեխաներին (ու նաև ողջ հասարակությանը), փոխարենը պատրաստում է "խաղաղությանը", իսկ իրականում՝ հանձնվելուն, այլ կերպ դժվար է հասկանալ ՆԶՊ-ը վերացնելու իմաստը։

դ) Ծրագրի կրթական չափորոշիչներում տեղ են գտել մի շարք սահմանումներ, որոնք առնվազն տարակուսանք են առաջացնում։ Օրինակ, տարրական դպրոցի աշակերտը պետք է "իմանա և պահպանի հասարակական վարքի՝ իրեն առնչվող կանոններն ու իրավունքները, այդ թվում՝ կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքների և հնարավորությունների մասով"։ Ինչ է նշանակում 7-8 տարեկան երեխայի համար այս արտահայտությունը, շատ դժվար է հասկանալ, բայց թերևս դուռ է բացելու փոքրահասակ երեխաներին անհարկի "սեռական դաստիրակության" համար։ Կամ էլ "ցուցաբերի այլ ազգերի, ավանդույթների, արժեքների նկատմամբ հետաքրքրություն և հարգանք", երբ ոչ մի խոսք չի ասված սեփականի մասին, և պարզ չի, թե այդ տարիքի երեխան, չճանաչելով սեփականը, ինչպես է ճանաչելու այլ ազգերի ավանդույթները և արժեքները։

Այս փաստաթուղթը ունի բազմաթիվ այլ վիճահարույց հարցեր, որոնք գտնվում են մասնագիտական ոլորտում՝ օրինակ, տարրական դպրոցում միավորային գնահատման վերացումը, դասարանների կազմի հետ կապված հստակ մոտեցումների բացակայությունը, հեռավոր և սակավաբնակ համայքներում կրթության կազմակերպման խնդիրներին հստակ անդրադարձի բացակայությունը, և այլն։ Բայց եթե նույնիսկ վերացարկվենք դրանցից, ապա ակնհայտ է դառնում, որը փաստաթղթի առանցքային նպատակը կրթության մեջ ազգային բաղադրիչի նվազեցումն է, փոխարենը տարբեր "ուլտրա-ազատական" նորամուծությունների ներմուծումն է կրթական գործընթացում, որի արդյունքում մեր դպրոցը պետք է կրթի ոչ թե հայ մարդու, այլ աշխարհի քաղաքացու։

ԿԳՄՍ նախարարության գործող ղեկավարությունը սա չի էլ թաքցնում, իր գալու օրվանից նա առաջ է տանում այս թեզը, որ մեր կրթական համակարգի հիմնական խնդիրը ազգային բաղադրիչի գերակայությունն է, և այն պետք է փոխարինել այլ, "գլոբալ" բաղադրիչներով, որպեսզի կրթությունը ավելի մրցունակ դառնա։ Սա սակայն ոչ միայն վտանգավոր դիվերսիա է մեր արժեքահամակարգի և կեցության ձևի նկատմամբ, այլև իրական կյանքում, հայկական արժեքահամակարգի դեմ իրականացվող այլ գործողությունների հետ համատեղ, ի վերջո կարող է բերել ազգային նկարագրի կորստի, և մեր երկրի հայաթափման։ Եթե որևէ մեկը կարծում է, թե սա չափազանցություն է, կարող է ուսումնասիրել Լիտվայի, Լատվիայի կամ Բուլղարիայի փորձը՝ այս երկրները ունենալով Հայաստանից 2-3 անգամ ավելի բարձր կենսամակարդակ, վերջին 10 տարիներին սրընթաց կորցնում են բնակչությունը, քանի որ այն, սկսելով կորցնել ազգային նկարագիրը, այլևս իմաստ չի տեսնում ապրել սեփական փոքր պետության մեջ, և մասսայաբար արտագաղթում է Եվրոպայի մեծ երկրներ։ Նունը ճակատագիրը մեզ է նախապատատրաստած ԿԳՄՍ նախարարության այսօրվա ղեկավարության ոգեշնչողների կողմից, եթե մենք այսօր չկարողանանք կանգնեցնել այս սողացող դիվերսիան, և չպարտադրենք վերնայաել այս չափորոշիչները։

Հ․Գ․ Բոլոր նրանց համար, ովքեր ցանկանում եմ մանրամասն ծանոթանալ նոր չափորոշիչներին, հղումը տրամադրում եմ ստորև։ ցանկացողները, կարող են նաև իրենց վերաբերմունքը արտահայտել և քվեարկել նույն հղումով»,-գրել է Ավետիք Չալաբյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո