ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Ինքս մենակ 70 հոգու հաշվել եմ, որ գալիս էին մեր մի դիրքի վրա, իսկ բնակիչների մեծ մասը դեռ գյուղում էր․ ներքևի թաղի ժողովուրդը չէր հասցրել անգամ խաղաղապահների բազա հասնել․ Ճանկաթաղի գյուղապետ 12/23/2023 12:26 | Ցեղասպանություն՝ Արցախում
Սեպտեմբերի 19-ին Ճանկաթաղի ուղղությամբ բավականին թեժ մարտեր են ընթացել։ Ադրբեջանի ահաբեկչական ստորաբաժանումները Կաշենի հանք հասնելու համար նախ Ճանկաթաղն են փորձել զավթել։ Մեր ՊԲ-ի ու աշխարհազորի համատեղ ուժերով մեծ դժվարությամբ հաջողվել է մի քանի ժամ կասեցնել թշնամու առաջխաղացումը․ բնակչությունը գյուղում էր․ նրանց կյանքին ուղիղ վտանգ էր սպառնում։
«Որ սկսեցին հրետակոծել, տեղաշարժվելու ոչ մի հնարավորություն այլևս չկար․ անգամ աշակերտներին չենք հասցրել տուն ուղարկել։ Քանի որ դպրոցն ապաստարան չունի, հարևանությամբ գտնվող երկհարկանի բետոնե առաձնատուն են տեղափոխվել երեխաները։ Մինչև երեկոյան 9-ն այդտեղ են եղել։ Ժամը 21-ից հետո մի ֆորդի մեջ մի կերպ խցկել ու հանել ենք երեխաներին դեպի Պողոսագոմեր։ Գյուղի բնակիչների մեծ մասը դուրս գալ չի կարողացել։ Ճանապարհ դուրս գալ անհնար էր․ տների արանքով մի մասը շարժվել է դեպի խաղաղապահների հենակետ, որը Կաշենի հանքի տարածքում էր։ Մի քանի հոգի են միայն կարողացել անտառներով Չլդրան կամ
Պողոսագոմեր հասնել»,-«Փաստինֆո»-ին պատմում է Մարտակերտի շրջանի Ճանկաթաղ գյուղի ղեկավար Սասուն Վանյանը։
Թշնամու թիրախում թե ճանկաթաղցիների տներն ու բակերն էին, թե Ճանկաթաղից դուրս եկող երկու ճանապարհները՝ դեպի Մարտակերտ տանող մայրուղին, և վերին ձորակի գյուղեր տանող ճանապարհը։ Այնտեղով անցնող ցանկացած մեքենայի վրա ադրբեջանցիները կրակում էին։ Բոլոր նրանք, որոնց հաջողվել է դուրս գալ Ճանկաթաղից, ոտքով՝ անտառների միջով են շարժվել՝ առանց մեքենաների։
«Առնվազն 60-70 մեքենա է մնացել գյուղում։ Միայն ես երեք մեքենա եմ թողել։ Որ դուրս եկանք, մոտս միայն վարորդական իրավունքս էր։ Անձնագիրս գյուղապետարանում էր։ Մինչև երեկո գյուղի տղամարդկանցով ՊԲ-ին էինք օգնում, որ թույլ չտանք գյուղ մտնեն ադրբեջանցիները։ Երեկոյան՝ ժամը 9-ի,10-ի կողմերը, տեսնելով, որ թշնամին շատ է մոտեցել արդեն տներին, որոշեցինք ինչ-որ ձևով տարհանել բնակիչներին․ արդեն ծայրահեղ վտանգավոր էր նրանց գյուղում մնալը։ Հետ եկա ու տեսնեմ՝ մոտ 70 հոգի մեր բակում են։ Մեր տունը գյուղի վերևի մասում էր՝ համեմատաբար հեռու թշնամու դիրքերից։ Քանի որ ներքևի հատվածի տներից մինչև ադրբեջանական դիրքեր հեռավորությունը մի 500 մետր է, իսկ մեր մոտից՝ մոտ 1 կմ, էդ ներքևի թաղի ժողովուրդը եկել էր մեր կողմ։ Մի քանի տղամարդկանցով էդքանին անտառներով դեպի Վարդաձոր՝ հարևան գյուղ ենք տարհանել։ Աննկարագրելի էր, թե ինչպես է ժողովուրդը անտառների միջով, սոված-ծարավ հասել էնտեղ»,-ասում է բռնի տեղահանված զրուցակիցս։
Հաջորդ օրը՝ սեպտեմբերի 20-ի առավոտյան, Վանյանը պետք է վերադառնար գյուղ՝ կրկին միանալու աշխարհազորին։ Քանի որ կապի որևէ միջոց չէր աշխատում, բարձրացել էր մի բլրակի վրա, որպեսզի փորձեր վարչակազմի ղելավարի հետ կապ հաստատել։
«Որ բարձրացա բլուրը, մեկ էլ տեսնեմ՝ ադրբեջանցիներն արդեն Վարդաձոր են մտնում։ Արդեն պարզ էր, որ Ճանկաթաղն իրենց վերահսկողության տակ է անցել, անգամ Կաշենի հանքի մոտ էին հասել։ Փաստորեն, գյուղի ներքևի մասով ճանապարհը կտրել՝ դուրս էին եկել հանք։ Անմիջապես ժողովրդին տարհանեցինք դեպի Դրմբոն։ Այդ ամբողջ ճանապարհը ժողովուրդը ոտքով, անտառների միջով է գնացել»,-պատմում է Վանյանը։
Կրակի ինտենսիվությունն ու մեր դեմ կիրառվող զինատեսակների բազմազանությունն աննախադեպ էր։ Զրուցակիցս շեշտում է՝ Ճակաթաղի դիմացի ամեն մի դիրքի վրա հարյուրներով ադրբեջանցիներ էին գալիս․ «Ինքս մենակ 70 հոգու հաշվել եմ, որ գալիս էին մեր մի դիրքի վրա։ Իսկ մեր ամեն մի դիրքում առավագույնը 10-11 զինվոր էր։ Այսինքն՝ մեր մի զինվորի վրա առնվազն 7-8 ադրբեջանցի էր գալիս՝ վարվող ինտենսիվ կրակն էլ հետը․․․»։
Վանյանը հիշում է՝ Ճանկաթաղից նույն անտառներով 1992 թվականին էլ են դուրս եկել։ Ինքը դեռ փոքր էր, բայց լավ հիշում է՝ եղանակը վատն էր․ մեքենաները ցեխի պատճառով անտառների միջով շարժվել չէին կարողանում․ տրակտորներով քաշել-հանել էին․․․
Գյուղը1992-93թթ․ երկու անգամ մերոնք ազատագրել են։ Առաջին անգամ ադրբեջանցիները որ գրավել են, գյուղի բոլոր տները հրի էին մատնել, սակայն 1993 թվականի մարտի 18-ին, երբ վերջնականապես ազատագրվում է Ճանկաթաղը, բնակիչները վերադառնում ու զրոյից նորից գյուղ են կառուցում։
«Խոտի վրա կրակ էինք վառում․․․ Մի տուն անգամ չէին թողել, լրիվ վառել էին, բայց մարդիկ նորից սարքեցին, տուն դրեցին․․․ 44-օրյա պատերազմից հետո էլ բոլորը վերադարձել էին․ ընդամենը մեկ ընտանիք է արտագաղթել։ Շուրջ 300 բնակիչ ունեինք մինչև 2023թ․ չարաբաստիկ սեպտեմբերի 19-ը․․․»,-ասում է Ճանկաթաղի գյուղապետը։
Մազապուրծ փրկված ճանկաթաղցիները հիմա սփռված են Հայաստանով մեկ։ Գրեթե բոլոր մարզերում գյուղի բնակիչներից կան։ Թիվ մեկ խնդիրը, որ անելանելի վիճակում է դրել բռնի տեղահանվածներին, տան խնդիրն է։ Գյուղապետը նշում է՝ վարձավճարներն ահավոր բարձր են, աշխատանք էլ չկա, որ աշխատեն, վարձը մուծեն։ Ստիպված ով մի փոքր հնարավորություն ունի դուրս գալու, դուրս է գալիս երկրից։
«Եթե այսպես շարունակվեց, ապա բոլորն արտագաղթելու են։ Գոնե տանիքի հարցը պետք է հրատապ լուծվի»,-նկատում է բռնի տեղահանված զրուցակիցս։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 05/18/2024 08:18 Մարզպետն ասել է՝ պատ կդնենք․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:12 Փաշինյանը անտրամադիր ու հյուծված տեսք է ունեցել․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:08 Ով է իրականացնում ցուցարարներին ցրելու, ծեծելու ինստրուկտաժը․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:05 Ինչ են առաջարկում քաղաքական ուժերը Սրբազանին․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:03 ՔՊ-ն գնում է ԵՄ` ռուսական զորքերով․ ստորաբաժանումները կշարունակեն մնալ ՀՀ-Իրան և ՀՀ-Թուրքիա սահմաններին. «Ժողովուրդ»
- 05/18/2024 07:53 Փորձում են «այլընտրանքներ» գտնել ու մոբիլիզացնել սատելիտներին. «Փաստ»
- 05/18/2024 07:48 Հայտնի է ԱԺ պատգամավոր Հայկ Սարգսյանի ընտանիքին պատկանող խանութի պայթյունի գործով կասկածյալի անունը. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 05/18/2024 16:39 Սահմանադրությունը փոփոխելու անհրաժեշտություն չկա. Գեւորգ Դանիելյանը՝ Բագրատ Սրբազանի թեկնածության առաջադրման մասին
- 05/01/2024 20:31 Փաշինյանն ապամոնտաժում է Հայաստանը՝ հօգուտ Ադրբեջանի. Արմինե Ադիբեկյան
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
Մեկնաբանություն
- 05/19/2024 19:22 Նպատակն է անկայունացնել Իրանն ու հետևաբար` ողջ Մերձավոր Արևելքը. Գեղամյան
- 05/18/2024 13:22 24News-ի լրագրողը ճանաչվել է տուժող
- 05/18/2024 11:22 Տուգանային հրապարակում «կալանավորված» մեքենաները սկսել են ազատ արձակել. Մելիքյան
- 05/18/2024 10:49 ԱԺ նախագահը հանդիպում է Տիխանովսկայայի հետ, նշանակում է, որ չի ճանաչում Լուկաշենկոյին որպես օրինական նախագահ, իսկ Բածկան մուռ պահող մարդ է. քաղաքագետ
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 05/19/2024 22:02 «Էրեբունի» ԲԿ տանող ճանապարհին բախվել են ավտոմեքենաներ․ կան տուժածներ
- 05/19/2024 18:35 «Mercedes»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնի. վերջինը տեղափոխվել է հիվանդանոց. shamshyan.com
- 05/19/2024 16:21 Թալինի հիվանդանոցի ծննդատանը 29-ամյա կին է մահացել, իրավիճակը լարված է. shamshyan.com
- 05/19/2024 12:19 Մանուկ Աբեղյանի անվան դպրոցի մոտ մի խումբ ցուցարարների և դպրոցի աշակերտների միջև ծեծկռտուք է տեղի ունեցել. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Հետաքրքիր է իմանալ
- 05/17/2024 18:31 Արեգակի ակտիվության պատճառով Երկրի վրա կարող են ավելանալ ուժգին փոթորիկները՝ զգուշացնում են մասնագետները
- 05/10/2024 16:29 Արեգակի վրա ուժեղ բռնկում է եղել. առաջիկա օրերին մագնիսական փոթորիկներ են սպասվում
- 05/01/2024 18:31 Ինչպես կարող է քնելուց առաջ սոցցանցերում շրջելու սովորությունը կործանել հարաբերությունները
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ