ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Արցախի ողջ պատմամշակութային ժառանգությունը վտանգված է․ Ադրբեջանը փորձում է վերացնել հայկական հետքը նաև Արցախում․ Հայաստանը պետք է հստակ ահազանգ հնչեցնի․ Բալայան 12/21/2023 15:41 | ԼՐԱՀՈՍ
Աղվանից կաթողիկոսությունը հանդիսանում է Հայ Առաքելական եկեղեցու մաս՝ այնպես, ինչպես օրինակ՝ Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսությունը։ Աղվանից եկեղեցու ամբողջ պատմության ընթացքում ընդամենը երկու կամ երեք կաթողիկոսներ են եղել, որ ընտրվել են բուն Աղվանքից, մնացածներն Արցախի և Ուտիքի՝ Հայոց Աղվանքի հոգևոր կենտրոնների ներկայացուցիչներ են եղել։ Դրա մասին վկայող անհերքելի փաստեր են աղվանից եկեղեցուն պատկանող բոլոր եկեղեցիների պատերին արված արձանագրությունները, տապանաքարերի գրությունները, որոնք բացառապես հայերեն լեզվով են։ Պատմական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Մելանյա Բալայանը հստակ փաստերով մերկացնում է Արցախում գտնվող հայկական հսկայական պատմամշակութային ժառանգությունը խեղաթյուրող ադրբեջանական կեղծ թեզերը։
«Երբ 4-րդ դարում կազմավորվում է Հայ Առաքելական եկեղեցին, նաև եպիսկոպոսություններ են հիմնվում տարբեր վայրերում՝ այդ թվում Ամարասում։ Գրիգոր Լուսավորչի թոռը՝ Գրիգորիսը, որ Ամարասում եպիսկոպոս է հռչակվում, պատմության մեջ հիշատակվում է որպես աղվանից կաթողիկոս։ Պատմագիտական աղբյուրներից հայտնի է նաև, որ Գրիգորիսն Արցախի և Ուտիքի հոգևոր առաջնորդն էր։
Ընդհանրապես, Արցախ ու Ուտիք նահանգները հայտնի են որպես Հայոց Աղվանք, քանի որ 428 թվականին՝ հայոց թագավորության անկումից հետո, երկուսն էլ միացվել էին Աղվանից մարզպետությանը։ Դրանից հետո ակամայից աշխարհագրական այդ անվանումը տարածվեց Արցախի և Ուտիքի վրա։ Արաբական տիրապետության շրջանում արդեն բուն Աղվանքի որոշ ցեղեր հարկադրաբար ընդունում են մահմեդականություն, որոշներն էլ շարունակում են դավանել քրիստոնեությունը։ Վերջիններիս կոչում են ուդիներ։ Այսինքն՝ նրանք՝ ուդիները, եղել ու մնացել են Հայ Առաքելական եկեղեցու հետևորդներ։ Հետևաբար, Ադրբեջանի բերած թեզերը՝ կապված ուդիների հետ, նույնպես անհիմն ու հակագիտական է»,-«Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում շեշտում է Բալայանը։
Հայկական ժառանգությունը յուրացնել փորձող Ադրբեջանի առաջ քաշած թեզերը հաճախ այնքան հակագիտական ու հիմնազուրկ են լինում, որ աչքի են զարնում ակամայից։ Պատմաբանը հիշում է ազգագրագետ, հնագետ Վիկտոր Շնիրելմանի այն դիտարկումը, որ ադրբեջանցիներն արդեն հինգ անգամ փոխել են իրենց ծագումնաբանությունը ու իրենք էլ են մոլորվել։ Երբ ձեռնտու է ներկայանում են իբրև աղվանական, երբ ձեռնտու է՝ թյուրքական ցեղերի հետնորդներ։
«Հիմա էլ ուդիներին են հավաքում, տանում ձեռնադրում որպես քահանաներ․ հայտարարում, թե, իբր, մեկը ուդիական է, մյուսն աղվանական է․․․ Իրենք էլ չգիտեն կամ էլ չեն ուզում ընդունել, թե ինչ է նշանակում աղվանական։ Բացառապես հակագիտական պնդումներ են անում՝ նպատակ ունենալով ամենուր ջնջել հայկական հետքը․ ոչնչացնում են արձանագրությունները, պղծում, ավերում վանքերը, եկեղեցիները, խաչքարերը և դրանք հայտարարում աղվանական։ Խորհրդային ժամանակներում էր դեռևս՝ վերանորոգման անվան տակ Վանքասարի եկեղեցու պատերի արձանագրությունները քերեցին, տապանաքարերը ոչնչացրեցին։ Նույն քաղաքականությունը շարունակվում է առայսօր։ Հիմա արդեն Արցախի ողջ պատմամշակութային ժառանգությունն է վտանգված։ Հայկական հետքը վերացնելու հստակ քաղաքականությունը, որ տարվել է Արևմտյան Հայաստանում, Նախիջևանում, Հյուսիսային Արցախում, արդեն ամբողջ Արցախի տարածքում է տարվում»,-ահազանգում է Բալայանը։
Նրա խոսքով՝ մասնագետները թեկուզ անհատաակ ջանքերով փորձում են ահազանգել, բարձրաձայնել շարունակվող մշակութային ցեղասպանության մասին, այդուհանդերձ, դա բավարար չէ։ Հիմա առավելևս, երբ Արցախի որևէ կառույց արդեն չկա, որը քիչ թե շատ կարող է կատարվողի մասին իրազեկել միջազգային համապատասխան ատյաններին, ապա Հայաստանը պետք է դա անի։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02
Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասին
Տեսադարան
05/17/2022 10:49
Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցները
Մամուլ
- 05/18/2024 08:18 Մարզպետն ասել է՝ պատ կդնենք․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:12 Փաշինյանը անտրամադիր ու հյուծված տեսք է ունեցել․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:08 Ով է իրականացնում ցուցարարներին ցրելու, ծեծելու ինստրուկտաժը․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:05 Ինչ են առաջարկում քաղաքական ուժերը Սրբազանին․ «Հրապարակ»
- 05/18/2024 08:03 ՔՊ-ն գնում է ԵՄ` ռուսական զորքերով․ ստորաբաժանումները կշարունակեն մնալ ՀՀ-Իրան և ՀՀ-Թուրքիա սահմաններին. «Ժողովուրդ»
- 05/18/2024 07:53 Փորձում են «այլընտրանքներ» գտնել ու մոբիլիզացնել սատելիտներին. «Փաստ»
- 05/18/2024 07:48 Հայտնի է ԱԺ պատգամավոր Հայկ Սարգսյանի ընտանիքին պատկանող խանութի պայթյունի գործով կասկածյալի անունը. «Ժողովուրդ»
Գործ #
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
07/12/2020 18:04
«Դե իմացիր արա, էդ ռուբիլնիկի տեղն էլ ես եմ ասել». Մանկության ընկերը` Կախյանի մեկ տարեկան երեխայի ու հղի կնոջ սպանության մասին
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 05/18/2024 16:39 Սահմանադրությունը փոփոխելու անհրաժեշտություն չկա. Գեւորգ Դանիելյանը՝ Բագրատ Սրբազանի թեկնածության առաջադրման մասին
- 05/01/2024 20:31 Փաշինյանն ապամոնտաժում է Հայաստանը՝ հօգուտ Ադրբեջանի. Արմինե Ադիբեկյան
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
Մեկնաբանություն
- 05/20/2024 15:21 Ստեփանակերտի «Եվրոպա» հյուրանոցի վրա ադբեջանցիները վաղուց էին աչք դրել
- 05/20/2024 12:27 Հայկ Մարության. նոր իշխանությունը Հայաստանում պետք է ձեւավորի միայն ժողովուրդը՝ արտահերթ ընտրությունների արդյունքում
- 05/19/2024 19:22 Նպատակն է անկայունացնել Իրանն ու հետևաբար` ողջ Մերձավոր Արևելքը. Գեղամյան
- 05/18/2024 13:22 24News-ի լրագրողը ճանաչվել է տուժող
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 05/19/2024 22:02 «Էրեբունի» ԲԿ տանող ճանապարհին բախվել են ավտոմեքենաներ․ կան տուժածներ
- 05/19/2024 18:35 «Mercedes»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնի. վերջինը տեղափոխվել է հիվանդանոց. shamshyan.com
- 05/19/2024 16:21 Թալինի հիվանդանոցի ծննդատանը 29-ամյա կին է մահացել, իրավիճակը լարված է. shamshyan.com
- 05/19/2024 12:19 Մանուկ Աբեղյանի անվան դպրոցի մոտ մի խումբ ցուցարարների և դպրոցի աշակերտների միջև ծեծկռտուք է տեղի ունեցել. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Հետաքրքիր է իմանալ
- 05/17/2024 18:31 Արեգակի ակտիվության պատճառով Երկրի վրա կարող են ավելանալ ուժգին փոթորիկները՝ զգուշացնում են մասնագետները
- 05/10/2024 16:29 Արեգակի վրա ուժեղ բռնկում է եղել. առաջիկա օրերին մագնիսական փոթորիկներ են սպասվում
- 05/01/2024 18:31 Ինչպես կարող է քնելուց առաջ սոցցանցերում շրջելու սովորությունը կործանել հարաբերությունները
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ