Փաստ ինֆո

«Այս հարցը Ազգային անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը թող մեկնաբանի, երբ ինքնիշխանությունից էր խոսում։ Իսկ, իրականությունն այն է, որ Ադրբեջանն, ուժի կիրառման պարտադրմամբ, արգելում է քո իսկ երկրում տնտեսվարող սուբյեկտների անխափան գործունեության իրականացմանը։ Ընդ որում, այդ տնտեսվարող սուբյեկտները հայաստանյան չեն»,- «Փաստինֆո» լրատվականի հետ զրույցում, ասում է ռազմական փարձագետ Հայկ Նահապետյանը։

Նշենք, որ վերջին երկու օրերին Ադրբեջանը թիրախավորել է Երասխը, հատկապես հայ-հնդկական համատեղ ներդրումներով կառուցվող մետաղաձուլարանի գործարանը։

Բանախոսը հավելում է՝ ստեղծված իրավիճակում երկրի իշխանությունները պարտավոր են անհապաղ դիմել միջազգային ատյաններին, հատկապես, եթե թիրախավորվել է տեղում գործունեություն իրականացնող միջազգային ընկերությունը.«Սա, իրականում, երկրի ինքնիշխանությանը հարվածելու դասական և լավագույն օրինակներից մեկն է, ընդ որում, ոչ թե տեսական՝ բառերի մակարդակով, այլ գործնական քայլերի միջոցով, որն իրականացրել է թշնամական կողմը։ Մենք գործ ունենք փաստի հետ, որը նաև հետևանք ունի, այն է՝ երկու վիրավոր օտարերկրյա քաղաքացու առկայության փաստը։ Վաղը նրանք կարող են ավելի դիպուկ կրակել՝ սպանելու նպատակով և սպանել, ի՞նչ է լինելու այդ ժամանակ։ Իշխանություններն արդեն դիմե՞լ են միջազգային ատյաններին կամ պաշտոնական որևէ հայտարարություն եղե՞լ է Երասխի դեպքի առնչությամբ…ես չեմ լսել։ Այստեղ, երևի, տեղին է հիշեցնել, որ իշխանությունները ՀՀ տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության երաշխավորներն են…»,- ասում է ռազմական փորձագետը։

Պարոն Նահապետյանը նկատում է՝ սա զգուշացում է այն մասին, որ թշնամին թույլ չի տալու, որպեսզի այդ տարածքում միջազգային տնտեսվարող գա և ներդրումներ կատարի։ Սա էլ, իր հերթին, ըստ ռազմական փորձագետի, նշանակում է, որ ադրբեջանական կողմը կարող է սեփական հայեցողությամբ, ՀՀ ինքնիշխան տարածքի ցանկացած հատվածում, նման գործողություններ կատարել, եթե միջազգային ատյաններն արագ համապատասխան քայլեր չձեռնարկեն.«Նման վաքագիծ դրսևորվեց նաև Սոթքի ոսկու հանքի պարագայում։ Եվ, եթե Սոթքի հանքն, ինչ- որ տեղ, դեռ վիճելի կողմեր ուներ՝ դիրքերի հարևանությամբ էր և լինելով՝ բախումների և սադրանքների ուղիղ թիրախում, սահմանային միջադեպի արձանագրում էր ստանում, ապա Երասխի պարագայում նման խնդիրներ չկան։ Ուրեմն, բոլորովին բացառված չէ, որ անպատասխան վարքագիծ տեսնելով, ադրբեջանական կողմը, կրկնում եմ, կարող է նման կերպ վարվել ՀՀ ինքնիշխան տարածքի ցանկացած հատվածում գործող որևէ տնտեսվարող սուբյեկտի նկատմամբ՝ թիրախավորելով ընդհուպ այդպիսի օբյեկտներում աշխատանք իրականացնող ցանկացած քաղաքացու։ Այսինքն, սա սահմանային միջադեպի տրամաբանությունից դուրս է, բոլորովին այլ՝ ավելի վտանգավոր երևույթ»։

Նախքան Երասխում լարվածություն հրահրելը՝ ադրբեջանական կողմը ռազմական ագրեսիա էր իրականացնում Գեղարքունիքի տարբեր բնակավայրերում տեղակայված դիրքերի ուղղությամբ՝ միաժամանակ տարածելով կեղծ տեղեկություն, թե, իբր, հայկական կողմն է կրակել։ Ռազմական փորձագետը հիշեցնում է՝ 2022-ի սեպտեմբերյան լայնածավալ բախումների սցենարը նույնությամբ կրկնվում է նաև վերջին օրերին.«Անցյալ տարի՝ սեպտեմբերի առաջին օրերից ի վեր, Ադրբեջանն ակտիվորեն ապատեղեկատվություն էր տարածում, թե հայկական կողմն, իբր, պարբերաբար խախտում է հրադադարի ռեժիմը, կրակ է բացում, ռազմական սադրանքներ է իրականացնում, որին, անմիջապես՝ 12-13 օր անց հաջորդեցին լայնածավալ ռազմական գործողությունները։ Եթե սրան էլ գումարենք ԱՄՆ դեսպանատան կողմից նախօրեին տարածված հայտնի հայտարարությունը, ապա չի բացառվում, որ առաջիկա օրերին մեզ կրկին լայնածավալ ռազմական բախումներ են սպասվում, որովհետև այն, ինչ անում է այս օրերին Ադրբեջանը, ճիշտ նույնությամբ սեպտեմբերյան սցենարի կրկնությունն է»,- ասում է Հայկ Նահապետյանը։

Ըստ փորձագետի, սա կարող է նաև ադրբեջանկան կողմի նախազգուշացումը լինել՝ հայաստանյան իշխանությունների այն վարքագծին, որով վերջիններս փայլուն կերպով վիժեցնում են 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի՝ ապաշրջափակման հետ առնչվող կետերի կատարումը. «Ես չեմ բացառում, որ այս ամենը՝ թե՛ հայաստանյան իշխանությունների կողմից՝ նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի կետերի կատարման վիժեցումը, թե՛ դրան հաջորդող ադրբեջանական ռազմական տարատեսակ սադրանքները կատարվում են Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների նախապես պլանավորված պայմանավորվածության համաձայն, ինչը խիստ ձեռնտու է Արևմուտքին։ Այսինքն, այն, ինչ կատարվում է այս օրերին ՀՀ սահմաններին կարող է նաև ՝ Հավաքական Արևմուտք -Փաշինյան - Ալիև եռակողմ հանցավոր պայմանավորվածության հետևանք լինել, որի իրական թիրախն, իհարկե, ՀՀ-ում Ռուսաստանի Դաշնության դիրքերի թուլացմանը միտված հերթական ստոր գործարքն է, ինչպես նաև 2020 թ. նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի կետերով սահմանված պարտավորությունների իրականացման վիժեցումը»։

Աղբյուր` Փաստինֆո