ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Պետական պարտքի ճգնաժամ է հասունանում. Ավետիսյան 07/26/2024 19:00 | Տնտեսություն

Այս իշխանությունների օրոք պետական պարտքի թռիչքաձև աճի ու կառավարման ձախողումների վերաբերյալ նախկինում արտահայտած լուրջ մտահոգություններս հետևողականորեն դառնում են իրողություն։ Այս մասին ՀՀ ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր, ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի անդամ Թադևոս Ավետիսյանը նշում է իր հերթական հոդվածում։
Այն ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորև.
Կարևոր որոշ փաստեր ու գնահատականներ ներկայացնեմ հերթով։
1․ 2024 թվականի առաջին կեսին տնտեսական ակտիվության ցուցանիշի աճի տեմպը կիսով չափ նվազել է։ Մասնավորապես՝ առաջին եռամսյակում տնտեսական ակտիվության միջին ցուցանիշը 13,9 տոկոս էր, որից հետո էապես նվազել է՝ հունիսին դառնալով 7,1 տոկոս։
2․ Այս տարվա առաջին կիսամյակում արձանագրվել է պետական բյուջեի հարկային ծրագրված եկամուտների հավաքագրման գրեթե 10 տոկոս թերակատարում։ Մասնավորապես՝ այս ժամանակահատվածի համար նախատեսված էր հավաքագրել 1,305 տրիլիոն դրամի հարկեր ու տուրքեր, սակայն փաստացի հավաքագրվել 1,187 տրիլիոն դրամ։ Պակաս է հավաքվել 117,4 մլրդ դրամ։
3․ Հարկահավաքման ցածր կատարողականի հետևանքով արձանագրվում են պետական բյուջեի ծախսերի էական թերակատարումներ։ Մասնավորապես՝ այս տարվա առաջին եռամսյակում նախատեսված 526 մլրդ դրամի ընդհանուր ծախսերի 18 տոկոսը չի կատարվել, որը կազմում է 290 մլն ԱՄՆ դոլար, իսկ կապիտալ ծախսերի թերակատարումը (բացի պաշտպանության նախարարության ծրագրերից) կազմել է 83 տոկոս։
4․ Անվտանգային աճող սպառնալիքների ֆոնին արձանագրվում է կապիտալի փախուստ մեր երկրից։ Մասնավորապես՝ 2024 թվականի առաջին եռամսյակում օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների զուտ ներհոսքը՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է շուրջ 235 մլն ԱՄՆ դոլարով, իսկ օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների զուտ ներհոսքը նվազել է շուրջ 185 մլն ԱՄՆ դոլարով։ Այսպիսով, օտարերկրյա ընդհանուր ներդրումների զուտ ներհոսքը դարձել են բացասական։ Այսինքն՝ Հայաստանից դուրս է եկել շուրջ 133 մլն ԱՄՆ դոլարով ավելի շատ օտարերկրյա կապիտալ, քան եկել է Հայաստան։
5․ Մակրոտնտեսական ընդգծված բացասական միտումները հանգեցնում են պետական պարտքի շարունակական բարձր աճի։ Մասնավորապես՝ 2024 թվականի հունիսին պետական պարտքը կազմել է 12,103 մլրդ ԱՄՆ դոլար, որը տարվա սկզբի համեմատ աճել է 260 միլիոն ԱՄՆ դոլարով։ Թռիչքաձև և շարունակաբար աճում են նաև պարտքի սպասարկման տոկոսավճարները։ Օրինակ՝ 2023 թվականին վճարված տոկոսավճարները կազմել են շուրջ 660 մլն ԱՄՆ դոլար, ինչը նախորդ տարվա համեմատ ավել է շուրջ 28 տոկոսով։
Այս իշխանության կառավարման նախորդ վեց տարիներին պետական պարտքն աճել է շուրջ 5,5 միլիարդ ԱՄՆ դոլարով կամ 80 տոկոսով: Այսինքն՝ պետական պարտքի տարեկան աճի միջին տեմպը շուրջ 2,5 անգամ գերազանցել է տնտեսական աճի տարեկան միջին տեմպը։
6․ Իրականում պարտքային ճգնաժամից մեզ ժամանակավորապես հետ է պահում ազգային արժույթի գերարժևորման վտանգավոր քաղաքականությունը, որի արդյունքում պետական պարտք-ՀՆԱ հարաբերակցությունը՝ ՀՀ դրամով արտահայտված, դեռևս մնում է կառավարելի տիրույթում։
Վերջինս չի կարող տևական արդյունք ապահովել։ Ազգային արժույթի փոխարժեքի վրա ազդող երկարաժամկետ գործոններն ունեն արժեզրկման էական ճնշումներ։ Եվ մոտ ապագայում մեծ է ռիսկը, որ փաստացի կունենանք ազգային արժույթի էական արժեզրկում։
Զուգահեռաբար, տնտեսական աճի արտաքին, պատահական գործոնները թուլանում են՝ հանգեցնելով տնտեսական ակտիվության տեմպերի նվազման և կայուն զարգացման նոր ռիսկերի առաջացման։
Նման բացասական զարգացման միտումները՝ գնալով առավել տեսանելի ու առարկայական են դառնում, որոնք իրականում կարող են մեր երկիրը կարճ ժամկետում տեղափոխել պարտքային ճգնաժամի անկառավարելի տիրույթ։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր

Տեսադարան

Մամուլ
- 02/12/2025 08:11 Գյումրիում իշխանությունները իրար դեմ կհանեն «կրիմինալին», որ հաղթեն. «Ժողովուրդ»
- 02/12/2025 08:09 Սամվել Բաբայանն ու Արամ Սարգսյանը պատերազմի մեջ են․«Հրապարակ»
- 02/12/2025 08:06 ՔՊ-ական Գագիկ Մելքոնյանին և ՌԴ դեսպան Գուրգեն Արսենյանին ծանուցել են դատարան ներկայանալ. «Ժողովուրդ»
- 02/12/2025 08:02 Ով է կանգնած ԶՊՄԿ-ի գործադուլի ետեւում․ «Հրապարակ»
- 02/12/2025 07:50 Նախարարությունը՝ ընդդեմ նախարարի՞. «Ժողովուրդ»
- 02/12/2025 07:47 Ի՞նչ են փնտրել Երեւանի ավագանու ընդդիմադիր խմբակցությանը ծառայող ավտոմեքենայում. «Ժողովուրդ»
- 02/11/2025 08:18 Հրդեհ՝ Ավշարում․ այրվել է նաեւ նախկին պատգամավորի կոնյակով տարաները․«Հրապարակ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 09/27/2024 20:29 Միջպետական սահմանների՝ աշխարհագրական առումով ճշգրտման հարցերը գործադիր իշխանության իրավասության տիրույթում են. հրապարակվել է ՍԴ որոշումը
- 09/02/2024 15:38 Հրատապ. Հրապարակվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման և սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովների համատեղ գործունեության մասին կանոնակարգը
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
Հարցազրույց
- 02/08/2025 20:10 Մարդկությունը մեղքերի գագաթնակետին է. հիմա գնալու է ամեն ինչի ավերումը, և Աստված արագացնում է այդ ընթացքը. Արմեն Զաքարյան
- 01/26/2025 13:15 Նոր տարվա 3 օրը հերիք էր, որ շատերը մարզասրահ վերադառնան 5-7 կգ ավելացած քաշով. մարզչի խորհուրդները
- 01/19/2025 17:07 Վաշինգտոնում ստորագրված փաստաթղթով ոչ միայն աղավաղվել են միջազգային կազմակերպությունների արձանագրած որակումները, այլև փորձ է արվել կանխորոշելու միազգային դատական ատյանների վճիռները. Գեւորգ Դանիելյան
- 01/04/2025 20:09 Ինֆորմացիա բացեմ՝ դեռ 90-ականներից հանցավոր պլան է մշակվել, որ Հայաստանում չպետք է լինի 1 միլիոնից ավել հայ. դրա հետևում միայն թուրքերը չեն. էքստրասենս
Մեկնաբանություն
- 02/11/2025 17:23 Կարելի է բերել բազմաթիվ փաստեր, անձնազոհության բազմաթիվ դրվագներ, բայց այդ ամենն անիմաստ է, երբ գործ ունենք տիեզերական մակարդակի անբարոյականության, ստորության հետ. Արցախի ՄԻՊ-ը՝ Ալեն Սիմոնյանին
- 02/11/2025 16:44 Խորհրդարանում դրսևորված ցինիզմը մեկ անգամ ևս հիշեցնում է, որ քաղաքական առաջնորդների մարդկային դեմքը փոխարինվել է անբարեխիղճ ամբարտավանության դիմակով. Անանյան
- 02/11/2025 15:32 Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելը՝ հեչ, հեղաշրջումը՝ մեջ. Հիմա հարց՝ ո՞վ, կամ ովքե՞ր, և ինչպե՞ս են կազմակերպել այդ «հեղաշրջումը»
- 02/11/2025 14:41 Եթե Սիմոնյանը չգնար Աղդամում նռների հետ նկարվելու, Ալենի շեֆը չգնար Ստեփանակերտում գոռալու՝ Արցախը Հայաստան է ու վերջ, եթե Արցախն Ադրբեջանի կազմում չճանաչեիք. այսօր այս մարդիկ կապրեին իրենց տներում
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 02/12/2025 10:53 Գյումրիում 41-ամյա ՌԴ քաղաքացին խմած վիճակում կոտրել է «Ինեկոբանկ»-ի ապակին, մտել ներս. նրան դաստակի վնասվածքներով հոսպիտալացրել են. shamshyan.com
- 02/12/2025 10:36 Հրդեհ է բռնկվել Ջրաշեն գյուղի դաշտերում
- 02/11/2025 22:49 Ողբերգական ու առեղծվածային դեպք՝ Երևանում․ Օրբելի փողոցի շենքերից մեկի մոտից հիվանդանոց տեղափոխված 26-ամյա տղան մահացել է. shamshyan.com
- 02/11/2025 20:20 1 զոհ, 2 վիրավոր․ ողբերգական ավտովթար՝ Երևան-Գյումրի ճանապարհին
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Հետաքրքիր է իմանալ
- 02/04/2025 18:58 Ինչու են սիրահարները միմյանց նման. հետազոտողները նշել են մի քանի պատճառ
- 02/04/2025 17:22 Արեգակի վրա 2 օրում 40 բռնկում է տեղի ունեցել
- 01/30/2025 18:32 Գիտնականները Թուրքիայի և Իրանի միջև տեկտոնական սալերի խորը ճեղքվածք են հայտնաբերել
- 01/26/2025 16:42 Ինչու են մարդիկ սոցցանցերում շարունակում հետևել նախկիններին. հոգեբանը մի քանի պատճառ է նշում