Փաստ ինֆո

Գեղարքունիքի մարզի Ազատ գյուղի զորամասում 15 զինծառայողի կյանք խլած ողբեգական հրդեհի դեպքից վեց օր անց քրեական գործով դեռևս որևէ անձ մեղադրյալի կարգավիճակ չունի, իսկ գործադիրի ղեկավարի կողմից առաջ քաշված հիմնական վարկածը՝ բենզինի տարայով վառարան միացնելու վերաբերյալ՝ բազմաթիվ հարցեր է առաջացնում։ Քրեական վարույթով անգամ դեռևս նշանակված չեն հրդեհատեխնիկական և այլ փորձաքննություններ, որոնք հնարավորություն կտային պարզելու հրդեհի առաջացման իրական պատճառները, եւ հարց է, թե ինչու է Փաշինյանը շտապել խոսել հրդեհի առաջացման կոնկրետ եղանակի մասին։ Իսկ նշանակված՝ դիակների դատաբժշկական փորձաքննությունների եզրակացությունը դեռևս չի ստացվել, հայտնի չէ՝ կոնկրետ ինչից է վրա հասել մահը, բայց Փրկարար ծառայության համապատասխան պաշտոնյաները հայտարարել են, որ 14 զինծառայողի մարմինը հայտնաբերվել է անկողնում պառկած վիճակում ու շտապում հանրայնացնել իրենց ենթադրությունը, թե տղաները, ամենայն հավանականությամբ, խեղդամահ են եղել։

Հիշեցնենք, որ ողբերգական դեպքը տեղի է ունեցել հունվարի 19-ին՝ ժամը 01.30-ի սահմաններում։ Հրդեհի հետևանքով զոհվել է 15 զինծառայող, երեք զինծառայող տեղափոխվել է Այրվածքաբանության ազգային կենտրոն, նրանցից երկուսը վերակենդանացման բաժանմունքում են։

Դեպքից ժամեր անց կառավարության նիստին Նիկոլ Փաշինյանի կողմից առաջ քաշվեց կապիտանի կողմից 5 լիտրանոց ավտոբենզինի տարայով վառարանը միացնելու հետևանքով հրդեհի առաջացման վարկածը, ինչը վերահաստատեց նաև ՔԿ նախագահ Արգիշտի Քյարամյանը։ Նույն օրը պաշտոնից ազատվեցին սպայական կազմի մի շարք պաշտոնյաներ, ինչպես նաև՝ 2-րդ բանակային կորպուսի հրամանատարը։ Դասակի հրամանատարը դեպքի վայրում լրագրողների հետ զրույցում թյուրիմաց էր գնահատել նշված վարկածը։ Այրվածքաբանության ազգային կենտրոնում երեք զինծառայողներից մեկը կապիտանն է, որն ըստ Փաշինյանի, փորձել է ավտոբենզինով միացնել վառարանը։ Նա շարունակում է գտնվել վերակենդանացման բաժանմունքում։ Քննչական կոմիտեից «Փաստինֆո»-ին հայտնեցին, որ կապիտանին հարցաքննել դեռևս չի հաջողվել։ Այրվածքաբանության ազգային կենտրոնում գտնվող մյուս երկու զինծառայողներն արդեն հարցաքննվել են, տուժող ճանաչվել։ Կենտրոնում գտնվող զինծառայողներից մեկը՝ Գարուշը, որը նույնպես այրվածնքեր էր ստացել, այժմ՝ գիտակցության է, երեկ «Ֆակտոր TV«-ի հետ զրույցում մանրամասներ է պատմել դեպքից, որը, սակայն, նույնպես հակասական էր ու կասկածի տակ դնում թե Փաշինյանի, թե փրկարարների հաչտարարությունները։ Նախ, տղան պնդել է, որ իրենք, սովորաբար, 1-2 գդալ սալյարկայով են միացրել վառարանը, ինչը վտանգավոր չի եղել։ Նաեւ պատմել է, որ ճչոցներից է արթնացել, կարողացել է ճաղավանդակներից դուրս գալ, դուռը կոտրել չէր հաջողվում, տեսել է, թե ինչպես են «մարդիկ» վազվզում և այլն։ Զիծառայողի հայտարարությունները նույնպես բազում հարցեր են առաջացրել։

Փաստաբան, նախկին դատախազ Հովսեփ Սարգսյանը «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նախ արձանագրեց՝ նման հանրային քննարկումները, հիվանդից տեղեկություններ ստանալը միշտ խանգարել է նախաքննությանը։

«Հանրությունն առանց այդ էլ ալեկոծված է՝ թե տուժողների վարքագծի առումով, թե որպես երևույթ հասարակության մեջ՝ բանակում նման իրավիճակի զարգացումը, նման քանակությամբ անձանց մահվան ելքով դեպքն ինքնին լարվածություն է առաջացնում։ Առաջին հերթին ինքը՝ վարչապետը չպետք է թույլ տար իրեն կառավարության նիստում նման բան հայտարարել, թե բենզինից է եղել։ Կարող է և բենզինից է եղել, գուցե՝ բենզինից չի եղել, դա ով կարող է մեկնաբանել, քանի՝ քննության օբյեկտիվ տվյալները չեն եղել։ Ինչ վերաբերում է Գարուշին՝ տուժողներից մեկին, որը կենդանի է մնացել և կարողանում է ինչ-որ կերպ դիրքորոշում հայտնել, կարծում եմ, այս պարագայում Գարուշի կարծիքը միևնույն ժամանակ շատ կարևոր է, ինչպես նաև՝ շատ վտանգավոր։ Մենք հիմա կարո՞ղ ենք հստակ ասել, որ նրա վրա անօրինական ազդեցություն չի եղել այդ պահի դրությամբ և օբյեկտիվ է այդ ամենը ներկայացրել, ոչ ոք չի կարող ասել, որովհետև պատշաճ դատավարական ընթացակարգի շրջանակներում ոչինչ չի ընթացել, սիրողական մակարդակով հարցեր են եղել, տեսախցիկը պահել են երեխայի վրա, ինքն ասել է այնքանը, որքանով, հավանաբար, տիրապետել է։ Ենթադրում եմ, որ նրա վրա կարող է ազդեցություն լինել։ Հասարակությունը լարված էր, պահանջում էին ՊՆ նախարարի հրաժարականը, դրանից առաջ և դրանից հետո անընդմեջ հրամանատարական պաշտոնատար անձանց պաշտոններից ազատելու մասին։ Կներեք, կորպուսի հրամանատարն ինչ կարգավիճակում է ազատվել պաշտոնից, վարչապետի առաջարկությունն ինչում է կայացել, վարչապետն առաջարկել է՝ մեղավոր է կորպուսի հրամանատարը, անփույթ է եղել, թե դիմում է գրել ազատման, հարցեր են առաջանում, որոնց պատասխանը կարող է տրվել միայն օբյեկտիվ քննությամբ»,- նշեց Հովսեփ Սարգսյանը՝ ընդգծելով, որ իր դիրքորոշումը մեկն է՝ ինքը որպես իրավաբան չի կարող դիրքորոշում հայտնել մի բանից, եթե չունի դեպքի վայրի զննությունը, եթե չունի վկաների կամ շահագրգիռ անձանց ցուցմունքները, դիակների դտփ, այլ փորձաքննությունների եզրակացությունները, ինչպես է հնարավոր եզրահանգման գալ։

«Հիմա Գարուշը ճիշտ է ասում, թե՝ ոչ։ Գուցե փորձաքննությունների տվյալները, անձանց ցուցմունքները հակադրվեն։ Հարցեր են, որոնք առաջադրվում են։ Կա արդեն այդ հակասությունը, մարդիկ տեսնում են, առանց իրավական վերլուծության, պարզապես բառային, խոսքային հակադրություն տեսնում են։ Բառային, խոսքային հակադրություններով սիրողական մակարդակից ներքև՝ «նիժե պլենդուզա» մակարդակի քննություն կատարելով չեք կարող հասնել հաջողության։ Հանրության պատասխանը չեք կարող տալ, հանրային լսարանին չենք կարող բավարարել այնքանով, որքանով դա քննության օբյեկտիվ տվյալ է։ Ասեկոսեների մակարդակի, բամբասանքի մակարդակի քննություններ ենք արդեն իրականացնում, որովհետև դրան խառնվում են բոլոր շահագրգիռ մարդիկ՝ քաղաքական, ոչ քաղաքական, գործադիր՝ ոչ գործադիր, մարդիկ, որոնք ունեն այլ նպատակներ։ Նայում եմ, թե ովքեր են խոսում այդ մասին, նայում եմ իրենց նախորդ վարքագիծը, հասկանում եմ, որ ինքը պարզապես շահագրգիռ է, որ թեմա բարձրացվի հանրության մեջ և ինչ-որ բան շեղվի։ Մի բան կարող եմ ասել՝ ով շահագրգռված է, որ այս թեման այս ձևով, այս ձևաչափով քննարկվի հանրության մեջ, ուրեմն, իրենք շահագրգիռ են, որ չբացահայտվի այս դեպքը այնքանով, որքանով օբյեկտիվ քննության տվյալ կարող է լինել։ Միայն դա կարող եմ ասել։ Սա նշանակում է ջուր պղտորել, պղտոր ջրում ձուկ որսալ»,- ընդգծեց Հովսեփ Սարգսյանը՝ հավելելով, որ բոլոր հակասությունները առանձին անձանց ցանկությունների դաշտից է գալիս, հասարակությանը պետք չէ լարել, հակառակ դեպքում, գործը չի բացահայտվի։ Փաստաբանն արձանագրում է՝ թողել ենք քրեական դատավարությունը, պատշաճ դատավարական ընթացակարգը, սեփական մեթոդներով քննություն իրականացնելու, եզրահանգումներ կատարելու ճանապարհն ենք բռնել, ինչն արդարացված չէ։

«Գործի օբյեկտիվ տվյալների համակցության ուժով կարելի է եզրահանգումներ անել՝ նախնական գնահատականների համար՝ բենզին եղել է, թե ոչ, դիակները ինչպես են հայտնաբերվել։ Օրինակ, ես, գնահատողական տեսանկյունից, ավելի շատ հակված եմ հավատալու ԱԻ համապատասխան աշխատակցին, որ 14 մարմին հայտնաբերվել է պառկած վիճակում, դա պետք է ֆիքսված լիներ դեպքի վայրի զննությամբ։ Դիլետանտ մոտեցումները, հարցազրույցներ տալը վնաս է տալիս գործի քննությանը, հավատացեք։ Խնդիրը հետևյալում է՝ հանրությունը, պետությունը, ԶԼՄ-ները պետք է միակամ լինի այդ հարցում և շահագրգիռ լինեն, որ դեպքն օբյեկտիվ քննությամբ բացահայտվի և եզրահանգումները գոնե առնվազն վերջնական լինեն»։

Սարգսյանն ուշադրություն հրավիրեց հրամանատարներին պաշտոններից ազատելու հանգամանքին, ընդգծեց՝ այն սպաներին են պաշտոնից ազատում, որոնք որոշակի ճանապարհ, զինվորական ուղի են անցել, տարիներ շարունակ պատրաստվել են՝ հրամանատարական պաշտոն զբաղեցնելու համար. «Չի կարելի նրանց հինգ վայրկյանում հանել, դուրս շպրտել։ Չէ որ արդե կանխակալ դիրքորոշում ես դրսևորում, վարույթն իրականացնող մարմնին կանխորոշող պլան ես տալիս։ Դա շատ վտանգավոր բան է։ Իրավագիտակից հանրության համար սա անընդունելի է»։

Սարգսյանի խոսքով՝ սիրողական մակարդակի, բամբասկոտ մակարդակի մեկնաբանություն տալն անշնորհակալ բան է, հատկապես, երբ դա պաշտոնյան է անում, անհասկանալի էր ՔԿ նախագահի հայտարարությունը, ՔԿ ղեկավարը կառավարության նիստին ասում է՝ դա այդպես է, իրեն ենթակա քննիչները պետք է առաջ տանեն այդ կարծիքը։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Մանրամասները՝ տեսանյութում

Աղբյուր` Փաստինֆո