Փաստ ինֆո

Փաշինյանը, ըստ էության, ասաց, որ Հայաստանը մտադիր է Ադրբեջանի հետ պայմանագիր կնքել ոչ թե Հելսինկայն ավարտական ակտի հովանու ներքո, այլ ԱՊՀ պայմանագրի հովանու ներքո, նա, ըստ էության , խոսեց նոր ձեւաչափի մասին, - «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց «Հայ կառուցողական կուսակցության» ղեկավար Անդրիաս Ղուկասյանը, անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը, թե Հայաստանը պատրաստ է Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի, եթե Ադրբեջանը ճանաչի է մեր տարածքային ամբողջականությունը, որը հիմնված է 1991 թվականի դեկտեմբերի 18-ին ԱՊՀ ստեղծելու համաձայնագրի վրա։ Ըստ Փաշինյանի` այաստանը պատրաստ է այդ հիմքի վրա գնալ տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման։

«Մենք կարծում ենք, որ Հայաստանը և Ադրբեջանը կարող են փոխադարձաբար ճանաչեն միմյանց տարածքային ամբողջականությունը, իսկ Ղարաբաղի քննարկման հիմնական շահառուն պետք է լինի Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը՝ իր ընտրված ներկայացուցիչների միջոցով»,-ասել էր Փաշինյանը։

Ըստ Ղուկասյանի, առաջին հայացքից կարելի է մտածել, որ խոսքը, ի վերջո, մի պայմանագրի մասին է, որը վավերացված է Հայաստանի եւ Ադրբեջանի կողմից եւ այն կարող է հիմք հանդիսանալ երկու երկրների համար, բայց Ադրբեջանը, Անդրիաս Ղուկասյանի խոսքով, հանդիսանում է հենց այդ պայմանագիրը խախտող կողմ, որովհետեւ այնտեղ գլխավոր նորմն այն է, որ ԱՊՀ անդամ երկրները միմյանց միջեւ առկա վեճերը լուծում են խաղաղ ճանապարհով, մինչդեռ Ադրբեջանը հայտարարում է, որ ԼՂ խնդիրը լուծել է ռազմական ճանապարհով։

Ղուկասյանի խոսքով, այդ պայմանագրով Ադրբեջանը պարտավոր էր պահպանել ԼՂԻՄ-ը, պահպանել հայերի մշակութային, քաղաքական, քաղաքացիական, սոցիալական բոլոր իրավունքները , այդ թվում, ինքնորոշման իրավունքի իրացումը։ «Այսինքն, եթե այդ պայմանագրի դրույթները դրվեն Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հարաբերությունների կարգավորման հիմքում, մենք կրկին կանգնում ենք փաստի առաջ, որ Ադրբեջանը պետք է ճանաչի Արցախի ինքնորոշման իրավունքը, Արցախի տարածքը՝ որպես անքակտելի, պետք է Շուշիի, Հադրութի, Մատաղիսի դեօկուպացիա անի»,-ասաց Անդրիաս Ղուկասյանը՝ հավելելով, որ ո՛չ Փաշինյանը, ո՛չ իր թիմի անդամենր չեն տիրապետում նյութին ու հենց այդ պատճառով էլ նման հայտարարություն է արվում։

Ղուկասյանն ասում է՝ ցանկացած խաղաղության պայմանագիր, որը կարող են կնքել Հայաստանը եւ Ադրբեջանը, պետք է հենվի միջազգային պայմանագրի վրա, որում Հայաստանը եւ Ադրբեջաը մասնակից են։ Դա կամ ՄԱԿ-ի կանոնադրությունն է կամ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտն է կամ պայմանագիրն է, որի մասին Փաշինյանը խոսում է, բայց դրանցից որեւէ մեկում չկա այն մոդելը, որը Փաշինյանը ներկայացրեց որպես հնարավոր լուծում։

«Ես հասկացա, որ ինքը ռուսերենին չի տիրապետում եւ այդ համապատասխան փաստաթղթերը, որը ժամանակին ՌԴ-ն առաջարկել է բոլորին կնքել, երեւի թե չի կարդացել կամ , եթե կարդացել է , պարզապես բովանդակությունը չի հասկացել։ Ակնհայտ է, որ Փաշինյանը գտնվում է խորը մոլորության մեջ։ Այդ պայմանագիրը կարող է դրվել Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հարաբերությունների կարգավորման հիմքում մի պայմանով, եթե Ադրբեջանը ճանաչի Արցախի ինքնորոշման իրավունքը։ Բոլոր տեսակի բազմակողմ պայմանագրերը, որտեղ Հայաստանը եւ Ադրբեջանը հանդիսանում են միաժամանակյա մասնակից կողմ, ենթադրում են, որ ՀՀ-ի եւ Ադրբեջանի միջեւ փոխադարձ սահմանների ճանաչումը, փոխադարձ տարածքային ամբողջականության հարգումը եւ այլն, առնչվում են Ադրբեջանի պարտավորության հետ՝ հարգել Արցախի ինքնորոշման իրավունքը։ Այդպիսի պայմանագիր, որը պահանջի Հայաստանից ճանաչել Ադրբեջանի հետ սահմանը, բայց Ադրբեջանին չպարտավորեցնի ճանաչել Արցախի ինքնորոշման իրավունքը, գոյություն չունի»,-պարզաբանեց Ղուկասյանը։

Նրա խոսքվ` Փաշինյանը ունի այնպիսի պետական -քաղաքական գործչի համբավ, որի առաջարկները քաղաքա-իրավական առումով միջազգային իրավունքի նորմերին կամ հակասում են կամ հիմնավորված չեն․ «Նրա կայացրած բոլոր որոշումները՝ 2019թ-ին Մադրիդյան սկզբունքների մերժումը, իր երեկվա առաջարկը, ընդամենը վկայում են, որ մեր պետության ղեկավարը չի տիրապետում խնդրին»։ Ըստ Ղուկասյանի, եթե Փաշինյանի պատկերացրած ձեւաչափով հնարավոր պայմանագիր կնքվի Ադրբեջանի հետ եւ այն Հայաստանը վավերացնի, դա կնշանակի ՀՀ Սահմանադրության կոպիտ խախտում։

«Դիրքորոշումը, որը նա ներկայացնում է, որեւէ կերպ չի մոտեցնում խաղաղությունը, այլ հետապնդում է ժամանակ շահելու նպատակ, ըստ էության, նրա նպատակը խնդիրը չկարգավորված թողնելն է։ Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը ուղղված է ոչ մեկին, չկա որեւէ կողմ , որը նրա առաջարկը կարող է լրջորեն քննարկել»,-նշում է Անդրիաս Ղուկասյանը՝ հավելելով, որ Նիկոլ Փաշինյանը ՀՀ վարչաապետն է ու երբ նա անգրագետ կարծիք է արտահայտում, կողմերը, որոնք ներգրավված են գործընթացում, օրինակ գերտերությունները, գրանցում են փաստը, որ ՀՀ ղեկավարը չի տիրապետում հարցին, իսկ Ադրբեջանը շահում է այնքանով, որ խնդրի չկարգավորումն ազատում է իր ձեռքերը՝պարբերաբար հարձակումներ գործելու Արցախի ու Հայաստանի դեմ։

Անդրիաս Ղուկասյանը բացառում է, որ Ադրբեջանի իշխանությունը երբեւէ կբանակցի Արցախի իշխանությունների հետ։ «Իհարկե, դա բացառվում է, Ադրբեջանը, եթե ճանաչեց Արցախի իշխանություններին, նշանակում է, որ պարտվեց։ Չկա մոլորակի վրա մի պետություն, որը լրջորեն կարող է նրա առաջարկած մոդելը համարել լուրջ քաղաքական մոտեցում։ Դա, կարծում եմ, ներքին օգտագործման համար է արված»։

Դիտարկմանը, թե ԱԳ նախարար Միրզոյանը հոկտեմբերի 2-ին պատրաստվում է Ժնեւում խաղաղության պայմանագրի տեքստը քննարկել Ադրբեջանի ԱԳ ղեկավար Բայրամովի հետ, ինչի մասին հայտնեց Փաշինյանը` Անդրիաս Ղուկասյանը նկատեց․ «Ուրեմն, նա կառերեսվի իրողության հետ, որ չի կարող լինել խաղաղության պայմանագիր Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ` առանց Արցախի ինքնորոշման իրավունքի ճանաչման» ։

Անդրիաս Ղուկասյանը շեշտեց՝ երկու տարի շարունակ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է ազատվել Արցախի խնդրից, փորձում է պատասխանատվությունը փոխանցել այլ սուբյեկտների, բայց դա նրա մոտ չի ստացվում, որովհետեւ իր ձեւակերպած թեզերը իրականությանը չեն համապատասխանում ու եթե կենցաղային մակարդակում կարող է թվալ, թե Հայաստանն ու Ադրբեջանը կարող են կնքել պայմանագիր՝ դուրս թողնելով Արցախի խնդրի կարգավորումը, բայց միջազգային հարաբերությունների տիրույթում , որտեղ նման գործընթացներն ընթանում են, նման բան հնարավոր չէ։

«Փաշինյանին միլիոն անգամ դա ասել են գերտերությունների ներկայացուցիչները, նրանք հարյուր հատ հայտարարություն են արել, որ այդպես չի կարելի։ Համառությունը, որով Փաշինյանը փորձում է առաջ տանել այդ մոդելը, վկայում է, որ սա ավելի շատ ներքին աուդիտորիայի համար է, քան կարող է լրջորեն որեւէ պայմանագրի հիմք հանդիսանալ»,-եզրափակեց Ղուկասյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո