Փաստ ինֆո

ՀՀ ՔԿ նախկին նախագահ, ՀՀ նախկին գլխավոր դատախազ Աղվան Հովսեփյանի կալանավորման ժամկետը ևս երկու ամսով երկարացնելու որոշման դեմ վերաքննիչ բողոք է ներկայացվել։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ն տեղեկացել է փաստաբան Էրիկ Ալեքսանյանից։

Ինչպես արդեն հայտնել ենք՝ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Դավիթ Արղամանյանի նախագահությամբ, մարտի 3-ին բավարարել է Աղվան Հովսեփյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանավորումը ևս երկու ամսով երկարացնելու մասին քննիչի միջնորդությունը։ Դատարանի որոշման դեմ վերաքննիչ բողոք ներկայացնելով պաշտպանության կողմը, ի թիվս այլնի, արձանագրել է նաև Աղվան Հովսեփյանի արդար դատաքննության իրավունքի խախտումը։

Մասնավորապես, պաշտպանության կողմի գնահատմամբ, դատավոր Դավիթ Արղամանյանի նախագահությամբ դատարանը չի կարող համարվել օրենքի հիման վրա ստեղծված, քանի որ մակագրման ընթացքում խախտվել է օրենքով սահմանված կարգը, ինչը հաստատվել է նաև դատարանի նախագահին ուղղված դիմումի պատասխանից։ Բացի դրանից՝ կասկածի տակ է նաև դատավոր Արղամանյանի անաչառության հարցը, քանի որ վերջինս՝ մինչև դատավոր նշանակվելը, մասնակցել է Փաշինյանի կազմակերպած քաղաքական ակցիաներին, թմբուկ զարկել, պնդել, թե դատավորների ճնշող մեծամասնությունը պատվեր կատարողներ են։

Նման հայտարարությամբ նա հանդես է եկել 2019թ սեպտեմբերի 20-ին՝ նշելով, թե դատավորների 90 տոկոսը եղել են հրաման կատարողներ, և պաշտպանների դիտարկմամբ, Դավիթ Արղամանյանը եւս որպես դատավոր կատարում Երևան քաղաքի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի նախագահի ցուցումը, հրահանգը՝ քննելու Աղվան Հովսեփյանի վերաբերյալ գործը։

Բացի այդ՝ Դավիթ Արղամանյանը մինչև 2018 թվականի հեղափոխությունն առկա դատաիրավական համակարգը համարել է կոռումպացված, իսկ Աղվան Հովսեփյանը շուրջ 14 տարի հանդիսացել է Դավիթ Արղամանյանի համոզմամբ այդ կոռումպացված դատաիրավական համակարգի կարևորագույն մաս կազմող կառույցների ղեկավարը։ Նա նախապաշարմունքներ ունի՝ նախկին իշխանությունների նկատմամբ, որը նաեւ կասկածի տակ է դնում Արղամանյանի՝ որպես դատավոր նշանակվելու հանգամանքները։

Վերաքննիչ բողոքում բարձրացվել է նաև քրեական գործի հարուցման օրինականության հարցը։ Մասնավորապես, պաշտպանության կողմն արձանագրել է, որ քրեական գործը հարուցվել է կոպտագույն խախտումներով՝ նախ խախտվել է հանցագործության մասին հաղորդման քննարկման ժամկետները, ապա՝ ենթադրյալ արարքի վաղեմության ժամկետները, հետևաբար, բացակայել է Աղվան Հովսեփյանի վերաբերյալ դրվագով նախաքննություն կատարելու իրավական հիմքը՝ քրեական գործ հարուցելու մասին օրինական որոշումը, ինչը ենթադրում է, որ բացակայում է նաև քրեական գործ հարուցելու որոշումից բխող մյուս բոլոր ընթացակարգերի կիրառման համար անհրաժեշտ նախապայմանը: Այլ խոսքով՝ պաշտպանության կողմը գտնում է, որ բացակայում է կալանավորման կարևորագույն պայմանը՝ համապատասխան քրեաիրավական որակմամբ հարուցված քրեական գործի առկայությունը, բացակայել և բացակայում է նախաքննություն կատարելու իրավական հիմքը՝ քրեական գործ հարուցելու մասին օրինական որոշումը:

Վիճարկվել է նաև հիմնավոր կասկածի և կալանավորման հիմքերի առկայության հարցը։ Նշենք, որ Աղվան Հովսեփյանի կալանավորման միակ հիմքը մատնանշվել է նախկինում զբաղեցրած բարձր պաշտոնները, թե, իբր, կարող է ազդել քննության վրա՝ առանց որեւէ փաստացի օրինակ մատնանշելու, ինչի վերաբերյալ դատարանի եզրահանգումները պաշտպանների գնահատմամբ՝ անորոշ են և վերացական։ Հատկապես, որ նախաքննությունն ավարտված քրեական գործով քննիչն ընդամենը 2 առերեսում է կազմակերպել Աղվան Հովսեփյանի մասնակցությամբ՝ Վարշամ Ղարիբյանի և Արշավիր Սարգսյանի հետ, որոնք սույն քրեական գործով բազմաթիվ անգամներ հարցաքննվել են և քննիչը նրանց հարցաքննելու այլևս որևէ անհրաժեշտություն չի տեսնում։

Որևէ այլ անձի հետ քննիչը առերեսում չի նախաձեռնել, ինչը նշանակում է, որ որևէ այլ անձի և Աղվան Հովսեփյանի ցուցմունքներում էական հակասություններ չկան, այլապես քննիչը պարտավոր էր առերեսում կատարել նման հակասությունների առկայության դեպքում։ Դեռևս 2020թ մարտի 30-ին հարուցված քրեական գործով 1 տարի 9 ամիս նախաքննություն կատարելու ընթացքում, ըստ քննիչի, ձեռք են բերվել բոլոր անհրաժեշտ ապացույցները, ուստի նախաքննության ավարտ է հայտարարել, հետևաբար, ակնհայտ է, որ այս պայմաններում նման ենթադրությունների հիման վրա Աղվան Հովսեփյանին շարունակական կալանքի տակ պահելը ևս խախտում է նրա անձնական ազատության իրավունքը։

Ինչպես արդեն հայտնի է՝ նախորդ կալանավորման ժամկետի երկարացման միջնորդության հիմքում քննիչը դրել էր դատախազի ցուցումները կատարելու անհրաժեշտությունը՝ նշելով, թե անհրաժեշտ է իրականացնել հարցումներ, իսկ անհրաժեշտության դեպքում ձեռք բերված տեղեկությունների հաստատման կամ հերքման ուղղությամբ կատարել այլ քննչական և դատավարական գործողություններ, անդրադառնալ Աղվան Հովսեփյանի արարքների վերջնական գնահատականին, իսկ թե ինչ ցուցումների մասին է խոսքը՝ չէր հստակեցվել, դատական նիստի ընթացքում քննիչը միայն նշել էր, թե չի բացառվում, որ քրեական գործով վկաների հարցաքննելու անհրաժեշտություն առաջանա՝ առանց հստակեցնելու, թե հնարավոր հարցաքննությունն ինչ հանգամանքների շուրջ պետք է տեղի ունենա։ Պաշտպանության կողմն էլ արձանագրում է՝ հնարավոր չէ անօրինական ազդեցություն գործադրել անորոշ շրջանակի անձանց նկատմամբ, որոնց հարցաքննելու անհրաժեշտությունը կարող է առաջանալ կամ չառաջանալ։ Հատկանշական է, որ դատավոր Դավիթ Արղամանյանը համաձայնել է պաշտպանների պնդումներին, որ հնարավոր չէ խոչընդոտել գործի քննությանն անորոշ անձանց շրջանակի նկատմամբ, բացահայտված չեն վկաների այն շրջանակը, որոնք պետք է հարցաքննվեն, ուստի նրանց նկատմամբ ենթադրյալ խոչընդոտման ռիսկը գրեթե բացակայում է։ Սա արձանագրելով՝ Արղամանյանն այդուհանդերձ որոշել էր բավարարել քննիչի միջնորդությունը։

Նույն պատճառաբանությամբ կալանավորման ժամկետի երկարացման քննության ընթացքում պարզվել է, որ նախորդ 57 օրվա ընթացքում, երբ Աղվան Հովսեփյանը շարունակել է պահվել կալանքի տակ, քրեական վարույթն իրականացնող մարմինն ընդամենը 20 օր է որևէ գործողություն կատարել, որից 12 օրվա ընթացքում միայն ինչ-որ գրություններ է ուղարկել տարբեր պետական մարմիններին, ստացել է դրանց պատասխանները, առգրավում է կատարել կամ այլ դատավարական որոշումներ կայացրել, իսկ 8 օրվա ընթացքում թվով 14 վկա է հարցաքննել, որոնցից 8-ին հարցաքննել է վերջին 5 օրերի ընթացքում։ Ավելին, այդ գրությունների, առգրավման որոշումների բովանդակությունից ակնհայտ է, որ դրանք պետք է կատարված լինեին նախորդ ժամանակահատվածի ընթացքում, առնվազն նախքան նախաքննության ավարտը, քանզի ուղիղ վերաբերում են դեռևս 2021 թվականի սեպտեմբերի 7-ից Աղվան Հովսեփյանին առաջադրված մեղադրանքներին։ Իսկ թե ինչու նախքան այդ վարույթն իրականացնող մարմինը չի կատարել այդ գործողությունները, թե ինչու դատախազի ցուցումում նշված դեռևս չկատարված հարցումները վարույթն իրականացնող մարմինը չի կատարել մնացած 37 օրերի ընթացքում, որոնց կատարման համար էլ հենց նախորդ անգամ դատարանը 2 ամսով երկարացրել էր Աղվան Հովսեփյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը, պաշտպանների գնահատմամբ, դատարանին այդպես չեն հետաքրքրել, ինչից ակնհայտ է, որ այս ուղղությամբ դատարանը խիստ ձևական քննություն և որոշում է կայացրել։

Հիշեցնենք, որ Աղվան Հովսեփյանը ձերբակալվել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 7-ին՝ առավոտյան ու արդեն 7 ամիս է, ինչ գտնվում է նախնական կալանքի տակ։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո