ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Սևրի դաշնագիրը շարունակում է մնալ ստորագրված և չեղարկման չենթարկված միջազգային պայմանագիր. «Ազգային օրակարգ» 08/13/2020 10:47 | ԼՐԱՀՈՍ
100 տարի առաջ Փարիզի արվարձան Սևրում կնքվեց հաշտության պայմանագիր՝ Օսմանյան կայսրության և Առաջին համաշխարհային պատերազմում նրա նկատմամբ հաղթանակ տարած դաշնակից պետությունների միջև։ Այս ծավալուն պայմանագիրը նպատակ ուներ ապահովել Օսմանյան կայսրության կազմաքանդման և այնտեղ բնակվող հիմնական ժողովուրդների ինքնորոշման հետևանքով ձևավորվող նորանկախ պետությունների միջազգային ճանաչումը, փոխադարձ խելամիտ տարածքային սահմանազատումը և նրանց քաղաքացիների իրավունքների ամրագրումը և փորձ էր կատարում համապարփակ լուծում տալ դրանից բխող բազմաթիվ բարդ խնդիրների։
Սևրի պայմանագրի Հայաստանին վերաբերվող հոդվածներով, ի թիվս այլոց, նաև ճանաչվում էր կայսրության հայ բնակչության՝ իր պատմական հայրենիքում անկախ ազգային պետություն ստեղծելու իրավունքը և համապատասխան կարգավորում էր նախատեսվում Օսմանյան կայսրության և նորանկախ Հայաստանի միջպետական սահմանագծման համար։ Միջազգային իրավարար մանդատով այս սահմանագծումն իրականացրած ԱՄՆ նախագահ Վուդրո Վիլսոնը այն հաստատեց 1920 թվականի նոյեմբերի 22-ին և իր որոշումը հանձնեց պայմանագիրը ստորագրած տերություններին։
Այս իրավար վճիռը, թեև արդյունքում կյանքի չկոչվեց, միջազգային իրավունքի տեսանկյունից կարևորագույն փաստաթուղթ է, որով ամրագրվել են հայ ժողովրդի իրավունքները իր պատմական հայրենիքի նկատմամբ։
Թեև ռազմաքաղաքական հետագա զարգացումների արդյունքում Սևրի պայմանագիրը փաստորեն չի վավերացվել այն ստորագրող պետությունների կողմից, այնուամենայնիվ ստորագրմանը հաջորդած միջազգային որևէ ակտով այն չեղյալ ևս չի համարվել։ Ավելին, այդ պայմանագրի հիմքում ընկած սկզբունքները և իրավակիրառ պրակտիկան հետագայում հիմք են դարձել Մերձավոր Արևելքում նորաստեղծ մի շարք պետությունների անկախության և նրանց միջպետական սահմանների ամրագրման համար։
Հատկանշական է, որ մեր տարածաշրջանում տասնամյակներ շարունակվող և դեռ սրացման միտում ունեցող ռազմաքաղաքական լարվածությունը, ու այդ համատեքստում Օսմանյան կայսրության իրավահաջորդ Թուրքիայի հանրապետության կողմից իրականացվող ագրեսիվ և ապակայունացնող գործողությունները պայմանավորված են նաև Սևրի դաշնագրի մի շարք առանցքային դրույթների կյանքի չկոչվելով, մասնավորապես, դրանք 1921 թվականի Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերով չեղարկելու փորձի միջոցով։ Այս պայմանագրերի օրինականությունը սակայն միջազգային իրավունքի տեսակետից վիճահարույց է՝ կնքող կողմերի միջազգային ճանաչման բացակայության և նրանց նկատմամբ կնքման պահին ակնհայտ հարկադրանքի կիրառման պատճառով։
Ելնելով վերոգրյալից, ինչպես նաև հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի համահայկական հռչակագիրը կարևորում է Սևրի դաշնագրի և Վուդրո Վիլսոնի իրավարար վճռի դերը Հայոց Ցեղասպանության և Հայրենազրկման հետևանքների հաղթահարման հարցում՝ հայտարարում ենք․
1) Սևրի դաշնագիրը շարունակում է մնալ ստորագրված և չեղարկման չենթարկված միջազգային պայմանագիր, որի ամբողջական վավերացումը տեղի չի ունեցել հիմնականում տարածաշրջանում ռազմաքաղաքական նոր իրավիճակի առաջացման արդյունքում, սակայն որի հիմքում դրված սկզբունքները պահպանում են իրենց արդիականությունը՝ Հայկական հարցի արդարացի լուծման տեսանկյունից:
2) Առայսօր Հայաստանի և Թուրքիայի հանրապետությունների միջև գոյություն չունի որևէ այլ պայմանագիր, որը միջազգային իրավունքին համապատասխան լուծել է միջպետական սահմանագծման խնդիրը, այն դեպքում երբ Թուրքիայի հանրապետությունը շարունակում է բռնակալել 1918-1920 թվականններին Հայաստանի հանրապետության մաս հանդիսացող մի շարք տարածքներ:
3) Նմանապես, չի լուծված Օսմանյան կայսրության հայ բնակչությանը Հայոց Ցեղասպանության և Հայրենազրկման հետևանքով հասցված վիթխարի մարդկային, նյութական և մշակույթային կորուստների հատուցման և այդ բնակչության ինքնորոշման և սեփական պետության ստեղծման հարցը:
4) Ի լրումն, Սևրի պայմանագրի Հայաստանին վերաբերվող հոդվածների իրականացման ձախողումը հանգեցրել է Թուրքիայի կողմից Հայաստանի հանրապետության նկատմամբ շարունակ դրսևորվող թշնամական քաղաքականության, Թուրքիայում հայ փոքրամասնության նկատմամբ այլատյաց դրսևորումների, ինչպես նաև Թուրքիայի կողմից Ադրբեջանին ցուցաբերվող ագրեսիվ ռազմաքաղաքական աջակցությանը՝ ուղեկցված Հայաստանի նկատմամբ ուժի կիրառման պարբերական սպառնալիքներով։
Հաշվի առնելով վերոնշյալը, մենք անհրաժեշտ ենք համարում պետականորեն քայլեր ձեռնարկել Սևրի հաշտության պայմանագրի Հայաստանին վերաբերվող դրույթների միջազգային արդիականացման ուղղությամբ, հայտնում ենք մեր անվերապահ պատրաստակամությունը՝ մասնակցելու ազգային մեծ կարևորություն ունեցող այս գործընթացին, և այդ համատեքստում ողջունում և աջակցություն ենք հայտնում 10 կուսակցությունների համատեղ նախաձեռնությունը, ինչպես նաև բոլոր այն ազգային քաղաքական և հասարակական ուժերին, որոնք պատրաստ են միանալ այդ համազգային գործընթացին։
«Ազգային օրակարգ» կուսակցության խորհուրդ
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02
Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասին
Տեսադարան
05/17/2022 10:49
Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցները
Մամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
Գործ #
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
07/12/2020 18:04
«Դե իմացիր արա, էդ ռուբիլնիկի տեղն էլ ես եմ ասել». Մանկության ընկերը` Կախյանի մեկ տարեկան երեխայի ու հղի կնոջ սպանության մասին
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/26/2024 20:05 Առեղծվածային դեպք՝ Կոտայքի մարզում. «Hotel Տ27» հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել են 2 օտարերկրացիների մարմիններ. 2 հոգի էլ տեղափոխվել է հիվանդանոց
- 04/26/2024 10:53 2 ռուս կանայք հաղորդում են տվել ոստիկանություն, որ «Հաղթանակ» զբոսայգու տնօրենը հարվածել է իրենց, թքել իրենցից մեկի դեմքին. shamshyan.com
- 04/26/2024 10:33 Ավստրալիայի Լիբերալ կուսակցությունը երկրի ընդդիմության առաջնորդին կոչ է արել ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը
- 04/26/2024 10:23 Հրդեհ Գառնի գյուղում
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել