Քաղօրենսգրքով սահմանվեց ոչ նյութական վնասի հատուցումը. «բարոյական վնաս» տերմինն այս անգամ ևս չկիրառվեց. Յուրի Շիրինյան - ՓԱՍՏԻՆՖՈ | Իրավական լուրեր, իրադարձություններ, վերլուծություններ, տեսանյութեր

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

12/03/2023 21:58 Պարզ միջոց՝ 26%-ով նվազեցնելու սրտի կաթվածի ռիսկը 12/03/2023 21:44 Վաղը լույս չի լինի հետևյալ հասցեներում 12/03/2023 21:17 Ինդոնեզիայում հրաբուխ է ժայթքել 12/03/2023 21:13 Վաղը կմեկնարկի սեպտեմբերի 19-ին Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցած դեպքերի առթիվ մեղադրվող 11 անձի դատական նիստը. Բաբայան 12/03/2023 20:55 Փաշինյանն ասելու է`ժողովուրդն ինձ է ընտրել, ուրեմն ուզում է, որ Սյունիքն իր կազմում չլինի. Բագրատյան (տեսանյութ) 12/03/2023 20:51 Թավրիզում Թուրքիայի հյուպատոսության դիմաց բողոքի ակցիա են արել, որի ընթացքում օգտագործել են նաև Ալիևի ծաղրանկարները. իրանագետ 12/03/2023 20:16 Հովտամեջում այրվել է վագոն-տնակ 12/03/2023 20:09 Արդեն 24 Bastion ֆրանսիական զրահամեքենա Հայաստանում է. ԶԼՄ 12/03/2023 19:38 «Առողջ ափսե» հանրային միջոցառում՝ Երևանում 12/03/2023 18:44 Ֆրանսիան պատրաստվում է Հայաստանին հարձակողական զենք՝ CAESAR համակարգեր մատակարարել 12/03/2023 18:25 «Հայասաթ-1» արբանյակը արդեն ազդանշաններ է ուղարկել տիեզերքից 12/03/2023 17:46 Վահագն Խաչատուրյանն ընդունել է ակնարկագիր, մաթեմատիկոս և փիլիսոփա Նասիմ Նիքոլաս Թալեբին 12/03/2023 17:42 «Զանգ» նախաձեռնութունը կոչ է անում երկուշաբթի 8:00-9։00 և 17։30-ից 18։30 պարալիզացնել մայրաքաղաքի փողոցները 12/03/2023 17:22 Էս ժողովրդի գլխին պատմական այնպիսի աղետ են փորձում բերել, որ էլ երբեք ուշքի չգանք․ Տաթևիկ Հայրապետյան 12/03/2023 17:00 «Ապրելու երկիր»-ը ապօրինի հայտարարությունն արել է Ալավերդիում լարվածություն ստեղծելու համար. ՔՊ խմբակցություն 12/03/2023 16:23 ՀՀԿ գրասենյակում հանդիպում է անցկացվել Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների հետ 12/03/2023 16:13 Ինչու են մարդիկ տեսնում ուրվականների. հոգեբանի վարկածը 12/03/2023 15:42 Իջևանում և Կապանում +25 աստիճան տաք է գրանցվել. Գագիկ Սուրենյան 12/03/2023 15:13 70-ամյա կինը երկվորյակների է լույս աշխարհ բերել 12/03/2023 15:04 53 տարեկանում հանկարծամահ է եղել փաստաբան, գնդապետ Արթուր Սեփոյանը. shamshyan.com 12/03/2023 14:49 18-ամյա աղջիկը տեղափոխվել է հիվանդանոց 12/03/2023 14:24 Դեկտեմբերի 6-ի ցերեկը, 7-ի գիշերը շրջանների զգալի մասում սպասվում է անձրև և մառախուղ 12/03/2023 14:04 Ադրբեջանը ՀՀ-ից 800 քկմ է գրավել․ Բագրատյան 12/03/2023 13:54 Այսուհետ միայն ուժեղ Նանարին կտեսնեք, թույլ չեմ տա որեւէ մեկը ուրախանա իմ անզորությունով. Նանար Պողոսյան 12/03/2023 13:14 Ավելի քան 3 տասնյակ արցախցիների խնդրում են դիմել ԱՀ առողջապահության նախարարություն 12/03/2023 13:02 Հզոր «Օլիվեր» ցիկլոնը ծածկել է Մոսկվան. առատ ձյան տեղումներ են սպասվում 12/03/2023 12:49 Տղամարդու քթից կերակրի փայտիկներ են դուրս բերել 12/03/2023 12:13 Հրդեհ Սվերդլով գյուղում 12/03/2023 12:06 «Երկրիս ցավը տանեմ, բայց որ ես փող չունենամ, հաստատ երկիրը ինձ չի պահելու, ես որ հավայի էշ նահատակ դառնամ». էս խոսակցության շարունակությունը հրապարակելու չի 12/03/2023 11:20 Ստամբուլում ձերբակալել են ՌԴ-ում գործող «Օրենքով գողեր» կազմակերպության ղեկավար Շամիլ Ամիրովին 12/03/2023 11:11 Հաշմանդամություն ունեցող անձինք իրենց իրավունքներն իրացնելիս շարունակում են հանդիպել բազմաթիվ խոչնդոտների. ՄԻՊ 12/03/2023 11:03 Ավիավթարի հետևանքով զոհվել է Պարագվայի խորհրդարանի պատգամավոր 12/03/2023 10:56 Իրավիճակը՝ հանրապետության ավտոճանապարհներին 12/03/2023 10:26 «Էրեբունի մոլ»-ի մոտ 15 և 19-ամյա տղաներ են դանակահարվել. հայտնաբերվել է նաև BMW՝ ներսում արնանման հետքեր. shamshyan.com 12/03/2023 10:18 Թուլացանք, քանի որ դարձանք օտարամոլ և նյութապաշտ, բայց եկել է զտման ժամը. Շարմազանով 12/03/2023 10:09 Երկրագնդի ամենագեղեցիկ լեռը լուսաբացին. Գագիկ Սուրենյանը լուսանկար է հրապարակել 12/02/2023 22:15 Երանի նահատակներին, որ Արցախի ադրբեջանացումն ու Հայաստանի բարոյական մահը չտեսան․ Շարմազանով 12/02/2023 22:00 Ադրբեջանը գործողությունների գնալու ծրագիր ունի. Հայրապետյան 12/02/2023 21:42 «Վանաձոր» ՔԿՀ-ում պահվող երկու դատապարտյալ հարձակվել են ՔԿՀ աշխատակցի վրա. Նրանցից մեկը փորձել է դանակահարել ծառայողին 12/02/2023 21:38 Հայաստանի 10 լավագույն շախմատիստները 12/02/2023 21:26 Մեկնարկել են ՆԳՆ միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պաշտոնի նշանակման քննությունները՝ հարցազրույցների ձևաչափով 12/02/2023 21:18 Հայաստանի ու Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչների հանդիպման մասին քննարկում այս պահին չկա. Ռուբինյան 12/02/2023 21:11 Շուրջ 100 ավտոտնակների փոխարեն՝ բարեկարգ բակեր 12/02/2023 20:48 Ուժեղ երկրաշարժ Ֆիլիպիններում 12/02/2023 20:46 Արցախը հանձնել են ու հիմա երազում են փող աշխատելու մասին․ թուրքերն ու ադրբեջանցիներն էլ այնքան միամիտ են, որ ձեզ թույլ են տալու համգիստ փող աշխատե՞լ․ Զաքարյան 12/02/2023 20:26 Բոլորը խոստովանեցին, որ «Զանգեզուրի միջանցք» գաղափարը չի իրականանա․ Բաքվում Իրանի դեսպան 12/02/2023 19:46 Օրվա իշխանությունը միայն ապացուցում է, որ ինքը որևէ կապ չունի ժողովրդավարության, քաղաքացու ընտրելու և ընտրվելու, ազատ ընտրություններ կազմակերպելու հետ․ Սաղաթելյան 12/02/2023 19:29 Փաշինյանը Հրազդանում քննարկել է ՏԻՄ-երում ՔՊ խմբակցության աշխատանքներին վերաբերող հարցերը 12/02/2023 19:27 Տրանզիտ համարանիշներով Mercedes G մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդի մոտ հայտնաբերվել է «մեթանֆետամին» տեսակի թմրանյութ եւ դեղահաբ 12/02/2023 19:20 Էրդողանը հայտարարել է Գազայում խաղաղության կորցրած հնարավորության մասին

12/03/2023 21:44 Վաղը լույս չի լինի հետևյալ հասցեներում 12/03/2023 15:04 53 տարեկանում հանկարծամահ է եղել փաստաբան, գնդապետ Արթուր Սեփոյանը. shamshyan.com 12/03/2023 10:26 «Էրեբունի մոլ»-ի մոտ 15 և 19-ամյա տղաներ են դանակահարվել. հայտնաբերվել է նաև BMW՝ ներսում արնանման հետքեր. shamshyan.com 12/03/2023 15:13 70-ամյա կինը երկվորյակների է լույս աշխարհ բերել 12/02/2023 19:27 Տրանզիտ համարանիշներով Mercedes G մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդի մոտ հայտնաբերվել է «մեթանֆետամին» տեսակի թմրանյութ եւ դեղահաբ 12/03/2023 14:49 18-ամյա աղջիկը տեղափոխվել է հիվանդանոց 12/03/2023 17:22 Էս ժողովրդի գլխին պատմական այնպիսի աղետ են փորձում բերել, որ էլ երբեք ուշքի չգանք․ Տաթևիկ Հայրապետյան 12/03/2023 13:54 Այսուհետ միայն ուժեղ Նանարին կտեսնեք, թույլ չեմ տա որեւէ մեկը ուրախանա իմ անզորությունով. Նանար Պողոսյան 12/03/2023 17:42 «Զանգ» նախաձեռնութունը կոչ է անում երկուշաբթի 8:00-9։00 և 17։30-ից 18։30 պարալիզացնել մայրաքաղաքի փողոցները 12/03/2023 21:58 Պարզ միջոց՝ 26%-ով նվազեցնելու սրտի կաթվածի ռիսկը 12/03/2023 10:09 Երկրագնդի ամենագեղեցիկ լեռը լուսաբացին. Գագիկ Սուրենյանը լուսանկար է հրապարակել 12/02/2023 10:58 «ՏաԹևեր» ճոպանուղին ճանաչվել է աշխարհի լավագույն ճոպանուղին. մրցանակն ստացել է Դավիթ Վարդանյանը՝ «ՏաԹևեր» նախագծի հիմնադիր Ռուբեն Վարդանյանի որդին 12/02/2023 21:11 Շուրջ 100 ավտոտնակների փոխարեն՝ բարեկարգ բակեր 12/02/2023 12:05 Նոր մանրամասներ՝ երեկ Շիրակի մարզում տեղի ունեցած ողբերգական ելքով ավտովթարի մասին 12/03/2023 18:44 Ֆրանսիան պատրաստվում է Հայաստանին հարձակողական զենք՝ CAESAR համակարգեր մատակարարել 12/03/2023 13:02 Հզոր «Օլիվեր» ցիկլոնը ծածկել է Մոսկվան. առատ ձյան տեղումներ են սպասվում 12/03/2023 11:20 Ստամբուլում ձերբակալել են ՌԴ-ում գործող «Օրենքով գողեր» կազմակերպության ղեկավար Շամիլ Ամիրովին 12/02/2023 08:51 Ռուսական «շպիոն» կառավարությունո՞ւմ. պահանջում են Վահե Ղազարյանի հրաժարականը․«Հրապարակ» 12/03/2023 14:24 Դեկտեմբերի 6-ի ցերեկը, 7-ի գիշերը շրջանների զգալի մասում սպասվում է անձրև և մառախուղ 12/02/2023 11:15 Ագարակ բնակավայրում 93-ամյա կնոջ սպանությունը բացահայտվել է. Ձերբակալվել է 24-ամյա համագյուղացին

Քաղօրենսգրքով սահմանվեց ոչ նյութական վնասի հատուցումը. «բարոյական վնաս» տերմինն այս անգամ ևս չկիրառվեց. Յուրի Շիրինյան 04/28/2016 14:19 | Բարոյական վնասի հատուցում

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքում 2015թ. դեկտեմբերին կատարված և սույն թվականի հունվարի 1-ից ուժի մեջ մտած փոփոխություններով և լրացումներով ընդարձակվեց իրավունքների շրջանակը, որոնց խախտման դեպքում անձը կարող է դիմել դատարան և պահանջել ոչ նյութական վնասի հատուցում: «Փաստինֆո»-ի լրագրողի հետ զրույցում այս մասին նշեց փաստաբան, քաղաքացիական իրավունքի մասնագետ Յուրի Շիրինյանը:

սնավորապես, փոփոխություններով սահմանված այդ իրավունքներն են՝ կյանքի, խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի չենթարկելու, անձնական ազատության և անձեռնմխելիության, արդար դատաքննության, անձնական ու ընտանեկան կյանքը հարգելու, բնակարանի անձեռնմխելիության, մտքի, խղճի և կրոնի ազատության, սեփական կարծիքն ազատ արտահայտելու, հավաքների ու միավորման ազատության, իրավական պաշտպանության արդյունավետ միջոցների, սեփականության իրավունքները:

Մինչ այդ՝ 2014 թվականի փոփոխություններով նախատեսվել էր նաև ոչ նյութական վնասի հատուցումը անարդար դատապարտման համար՝ Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիային կից թիվ 7 արձանագրության 3-րդ հոդվածով նախատեսված պայմանների շրջանակում դատապարտյալի արդարացման դեպքում:

Փաստաբանը նշեց, որ Քաղաքացիական օրենսգրքում կատարված անհրաժեշտ փոփոխությունների ու լրացումների համար հիմք ու խթան դարձավ դեռևս 2013թ. Սահմանադրական դատարանի կայացրած որոշումը, որով ՍԴ-ն հակասահմանադրական էր ճանաչել ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 2-րդ մասում ոչ նյութական վնասի և դրա փոխհատուցման ինստիտուտի բացակայությունը:

Մինչև 2014թ. փոփոխությունները Քաղաքացիական օրենսգիրքն ընդգրկում էր անձի պատվին, արժանապատվությանը և գործարար համբավին վնաս պատճառելու դեպքում առաջացող փոխհատուցման իրավունքը, այսինքն՝ բարոյական կամ ոչ նյութական հատուցումը սահմանափակվում էր այդքանով:

Ո՞ր դեպքերում և ո՞վ է հատուցում բարոյական վնասը

Յու. Շիրինյանն ընդգծեց, որ գործող Քաղաքացիական օրենսգրքի փոփոխությամբ սահմանված է ոչ նյութական վնասի հատուցումը, այսինքն՝ «բարոյական վնաս» տերմինն այս անգամ ևս չկիրառվեց: Ըստ փաստաբանի, Եվրոպական դատարանի որոշումներում ևս այդ երկու տերմինները նույնականորեն կիրառվում են:

Յու.Շիրինյանը նշեց, որ ոչ նյութական վնասի հատուցման չափը՝ որպես այդպիսին, Եվրոպական դատարանի որոշումներում բավականին տարբեր է՝ սկսած, օրինակ՝ 500 եվրոյից (դեռևս 2001թ.-ից Եվրոպական դատարանը որպես տարադրամի միավոր ընդունել է եվրոն) մինչև մի քանի հարյուր հազար եվրո, անգամ միլիոն: Հայաստանի Հանրապետությունում, մասնավորապես, Քաղաքացիական օրենսգրքի 162.1 հոդվածի՝ Ոչ նյութական վնասի հասկացությունը և դրա հատուցումը, երկրորդ մասի առաջին և երկրորդ կետերի՝ 1) կյանքի իրավունքը, 2) խոշտանգման, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի չենթարկվելու իրավունքը, ինչպես նաև նույն հոդվածի երրորդ մասի համար օրենսգիրքը որպես փոխհատուցման գումար սահմանել է մինչև նվազագույն աշխատավարձի ոչ ավելին, քան 3000-պատիկը, այսինքն՝ 3 մլն դրամից ավելին որպես հատուցում չի կարող լինել: Ւսկ մյուս իրավունքների խախտման համար սահմանված է ոչ ավելին, քան 2000-պատիկը, այսինքն՝ 2 մլն դրամը:

Կա նաև կարգավորում, ըստ որի գործի հանգամանքների բնույթից ելնելով՝ եթե կարիք կլինի սահմանել 3000-պատիկը գերազանցող հատուցման գումար, ապա դատարանը կարող է նշանակել նաև ավելի գումար՝ որպես փոխհատուցում:

Փաստաբանը գտնում է՝ հարց է ծագում, թե այդ ի՞նչ հանգամանքներ կամ օրենսգրքում նշված առաջացող ծանր հետևանքներ կարող են ավելի էական լինել, եթե ոչ կյանքի իրավունքի խախտումը: «Իմ անձնական կարծիքով, հատուցման առավելագույն սահմանի սահմանափակումը իրավական տեսանկյունից, ինչպես նաև ողջամտության տեսանկյունից այնքան էլ ճիշտ քայլ չէ օրենսդրի կողմից»,- նշեց Յու.Շիրինյանը:

Արդյո՞ք փոփոխություններով անձը կարող է ոչ նյութական վնասի պահանջով դիմել դատարան, եթե գործը չի հասել դատարան և, բնականաբար, չկա օրինական ուժի մեջ մտած դատավճիռ, փաստաբանը նշեց, որ ըստ նախկինում գործող կարգավորման, ոչ նյութական վնասի հատուցումն առաջանում էր այն դեպքում, երբ որ իրավունքի խախտման փաստը հաստատվում էր դատարանի կողմից: Այս փոփոխությամբ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի կամ պաշտոնատար անձի որոշման, գործողության կամ անգործության հետևանքով անձի իրավունքի խախտման դեպքում այդ խախտման համար փոխհատուցում կարող են պահանջել նաև այն դեպքերում, երբ անձի իրավունքի խախտման փաստը հաստատվում է քրեական հետապնդման մարմնի կողմից:

Աղբյուր` Փաստինֆո