Փաստ ինֆո

Վերջին օրերին մեր իրականության մեջ գույքահարկի բարձրացման համատեքստում սկիզբ առած բնիկ երևանցիների՝ իրենց բնակարանների ժառանգորդը լինելու թեման ավելի գլոբալ խորհելու թեմա է տալիս:

Հայկական բարձրավանդակի, ավելին՝ Հայկական լեռնաշխարհի բնիկներն են հայերը: Բնիկ ժողովուրդների իրավունքների հռչակագիրը ՄԱԿ-ը (անգլ.՝ Declaration on the Rights of Indigenous Peoples), ընդունել է դեռևս 2007 թվականի սեպտեմբերի 13-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 62-րդ նստաշրջանում։ Սա մի փաստաթուղթ է, ուր հանդիսավոր կերպով հռչակված է բնիկ ժողովուրդների՝ արժանապատիվ կյանքի, սեփական մշակույթի և սեփական հաստատությունների պահպանման և զարգացման իրավունքը, ինչպես նաև ժողովրդի զարգացման իրավունքն այն ուղղությամբ, որն առավել համապատասխան է ազգի՝ իր կարիքներն ու նպատակները բավարարելու համար։

Փաստաթուղթը հաստատում է բնիկ ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքը և, որպես տվյալ իրավունքի հետևանք, փաստաթղթում խոսվում է բնիկ ժողովուրդների քաղաքական կարգավիճակի հաստատման և իրենց տնտեսական, սոցիալական և մշակութային զարգացման իրագործման ազատությունների մասին։

Հայերը նախորդ շրջանում ՄԱԿ-ի նախաձեռնած՝ բնիկ ժողովուրդների խնդիրներին վերաբերող նիստերին ու միջոցառումներին ակտիվ մասնակցել են: Ընդ որում, գիտեք, ո՞րն է հետաքրքիրը, նախկինում եթե առավելաբար արևմտահայերի՝ որպես Արևմտյան Հայաստանի բնիկ ժողովրդի խնդիրների վրա էինք սևեռված, այսօր բանը հասել է նրան, որ ՄԱԿ-ի բարձր ամբիոնն օգտագործելով թերևս, անհրաժեշտություն լինի աշխարհով մեկ ընդհանրապես տեղեկատվական գլոբալ արշավանք նախաձեռնել հայերի բնիկության մասին՝ Պատմական Հայաստանի, Հայաստանի առաջին, երկրորդ և երրորդ Հանրապետություններին վերաբերող բոլոր փաստերը, փաստաթղթերը և դրվագները վեր հանելով՝ ադրբեջանաթուրքական կույր ու չտես աչքը մտցնելու համար: Ի հավելումն՝ իսրայելական փորձագիտականը:

Ի դեպ, բոլորովին պատահական չէ, որ հատկապես վերջին տարիներին ադրբեջանաթուրքական լոբբին աշխարհի խոշոր մեգապոլիսների կրթագիտական ու մշակութային կենտրոններում ակտիվորոն տարածում է զանազան նոր հրատարակություններ՝ կեղծված քարտեզներով, կեղծված պատմությամբ, զուգահեռաբար էլ՝ Հայաստանի տեղում ինչ-որ կասկածելի, պատվերով արված քարտեզների վրա, ընդ որում , նաև՝ Հին Աշխարհի, դաջում Ադրբեջան և Անատոլիա: Հայաստան չկա:

Իհարկե, այն ինչ արվում է՝ աղաղակող սուտ է, անհեթեթության հասնող կեղծիք, պատմության խեղաթյուրում, հին քարտեզների՛ խեղաթյուրված ներկայացում… Այսինքն,Ադերբեյջանը ստերով ու կեղծիքով երկու տասնամյակից ավելի շարունակում է պատմություն կերտել իր համար:

Բայց որպես պատասխան ի՞նչ ենք անում մենք, մեր արտաքին գործոց, մշակույթի, սփյուռքի գերատեսչությունները, մեր գիտնականներն ի՞նչ են արել և անում այս համատեքստում:
Իսրայելի դրոշ ծածանողները

Դեռ տարիներ առաջ՝ 2008-ի մարտյան հանրահավաքների ժամանակ շատերս ենք հիշում, հրապարակում ծածանվող Իսրայելի դրոշը և օտար պետության դրոշի ներքո ելույթ ունեցող, նույնիսկ՝ պարող Լևոն Տեր-Պետրոսյան- ՀՀ առաջին նախագահին: Դրանից 10 տարի անց, թավշյա հեղափոխության հաղթանակից հետո շատերս հայտնաբերեցինք, որ Բաղրամյան 26 -ի դեմ-դիմաց գտնվող «Շերլոկ Հոլմս» ռեստորանը հանկարծ «Սիոն» ռեստորանի է վերածվել: Զուգահեռաբար, այս անունով այլ կազմակերպություններ ևս ծլարձակեցին: 2019-ին արդեն Հայաստանում Իսրայելի դեսպանատուն ունեցանք:

Իսկ մինչ այդ, դեռ 2018-ի սկզբին Գյումրու քաղաքապետարանն ու իսրայելական «Լոջիստիք Էֆ Թի Զի» ընկերությունը փոխըմբռնման հուշագիր էին ստորագրել Գյումրիում լոգիստիկ ազատ տնտեսական գոտի հիմնելու մասին: Հետաքրքիրն այն է, որ ոչ հստակ ներդրումների մասին գաղափար ունենք, ոչ աշխատատեղերի, սակայն Մարմաշենի խճուղում գտնվող շուրջ 335 հա տարածք հոժարակամ տալիս ենք ինչ-որ իսրայելական կազմակերպության, որն օդային փոխադրումներ է պատրաստվում իրականացնել մեր տարածքով:

Գյումրու ռազմավարական կարևոր նշանակությունը ես չէ, որ պիտի փաստեմ, սակայն ավելի քան տարօրինակ է, որ մենք մեր սահմանի վրա հեկտարներով տարածքներ ազատ առևտրի գոտի որպես տրամադրում ենք մի երկրի, որն ակնհայտ թուրքադրբեջանամետ է:

Զուգահեռաբար էլ իմանում ենք, որ Թուրքիան ծրագրել է վերակառուցել ավերված Անիի պատմական կամուրջը (Մետաքսի ճանապարհի կամուրջ), որը գտնվում է հայ-թուրքական սահմանին՝ Ախուրյան գետի վրա։ Հայկական կողմն էլ, փաստորեն ճանապարհաշինական ծրագիր է որոշել իրականացնել…

Այս տեղեկատվական հոսքն, իհարկե, զարգացմաՆ հեռանկարներ նախանշող կարող էր լինել, այլ ոչ թե՝ ազգային մղձավանջների դեժավյուի հանգույն, եթե մեր դիմաց նույն ծանոթ ուժերը չլինեին՝ ըստ էության, իրենց բազմադարյան գեոպոլիտիկ ցանկություններով:

Հավանաբար, Հայաստանում Իսրայելի դրոշ ծածանողներն այսօր իրենք իրենց նպատակին հասած են համարում՝ կարդալով որպես իսրայելցի ,,հայտնի փորձագետ,, ներկայացող ոմն Արիե Գյուտի հարցազրույցը կամ որ ավելի ճիշտ է՝ անհեթեթ բարբաջանքները ադրբեջանական կայքերից մեկին, թե բա՝ ,,Ադրբեջանին այսօր ոչինչ չի մնում, քան ուժի գործադրմամբ ,, իր սեփական տարածքները վերադարձնելը: Արդեն 28 տարի Հայաստանն օկուպացրել է Ադրբեջանի տարածքի 20 տոկոսը՝ ներառյալ ՝ ԼՂՀ-ն և Ադրբեջանի և 7 շրջան,,:

Ինչպես ասում են՝ աղվեսը պոչին է վկա բերում:

Իսրայելցի վայ փորձագետի «անվիճելի և միջազգայնորեն ճանաչված փաստերը» միգուցե միլիոններ են արժեցել Հայոց հայրենիքի հաշվին սեփական պատմությունը շինող ադրբեջանին, բայց այս հարցազրույցը ուղղակի մի փոքրիկ դրվագ է ծրագրավորված գործողություններում, քանզի թուրքադրբեջանական և թուրքադրբեջանասեր շրջանակներն այսօր բոլոր ճակատներով են աշխատում:

Իսկ ի՞նչ ենք անում մենք հայերս, ի պատասխան ի՞նչ քայլեր ենք իրականացնում, ովքե՞ր են մե՛ր գործընկեր երկրները, ի վերջո, այլևս շատերիս համար ակնհայտ է, որ այս անգամ էլ գործ ունենք տարբեր ուղղություններով հարձակումներ իրականացնող մի քանի գլխանի վիշապի հետ: Ընդ որում, բնավ պարտադիր չէ, որ այսօր մեր պետականության դեմ թշնամյաց արշավանքը լինի թուր-թվանքով: Այսօր ամեն բան թավշյա եղանակով է արվում, փուլ առ փուլ: Ամեն օր, ամեն ժամ, մեր աչքի առաջ: ՈՒրախալին այն է, որ հասկացողները շատանում են: Բայց կոնկրետ քայլեր են անհրաժեշտ: Երկիր. Ցպահանջ:

Անկախ Հայաստանի և Ազատ Արցախի գոյությունը բազմաթիվ սերունդների երազանքն է եղել: Արյունով և պայքարների գնով ձեռք բերածը կյանքի գնով պիտի կարողանանք պահել և զարգացնել:

Այլապես, հակառակ դեպքում… չկա, չպե՛տք է լինի:

Հեղինակ՝ Ա.Ե.

Աղբյուր` Փաստինֆո