ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Լրագրողն ամենեւին պարտավոր չէ բացահայտել իր աղբյուրները. Ռուբեն Մելիքյանը՝ ՀՔԾ-ի հարուցած քրեական գործի մասին 03/19/2019 13:13 | Հարցազրույց
Ինչպես հայտնի է, հանրային հնչեղություն ունեցող քրեական գործով ցուցմունքները մամուլի կողմից հրապարակելը ՀՔԾ-ն դիտարկել է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 342-րդ հոդվածով նախատեսված արարք (նախաքննության կամ հետաքննության տվյալները հրապարակելը) եւ քրեական գործ հարուցել։ Այս համատեքստում նախաքննական տվյալների հրապարակման եւ առհասարակ, նախաքննության փուլում քրեական գործով տվյալների հրապարակման նկատմամբ վարույթն իրականացնող մարմնի կողմից կիրառվող սկզբունքների մասին զրուցել ենք իրավաբան Ռուբեն Մելիքյանի հետ։
-Պրն Մելիքյան, այս պարագայում, երբ ԶԼՄ-ն օրենքով սահմանված կարգով չի նախազգուշացվում նախնական քննության տվյալների հրապարակման անթույլատրելիության մասին, որքանո՞վ է նրա վրա տարածվում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 342-րդ հոդվածը։
-Նախ ասեմ, որ ես այն կարծիքին չեմ, թե նախաքննական գաղտնիքը հրապարակելը կամ դատավարությանը վերաբերող մի շարք այլ հանցակազմեր պետք է անխզելիորեն կապել նախազգուշացման հետ, որովհետեւ հանցակազմի առկայությունը օրենքում արդեն իսկ հուշում է, որ անձը կարող է իր վարքագիծը կանխատեսելի համարել։ Սակայն լրատվամիջոցը, որպես իրավաբանական անձ, ինչպես եւ այլ իրավաբանական անձինք, քրեական պատասխանատվության ենթակա չէ։ Ուրեմն՝ խոսքը կարող է վերաբերել լրատվամիջոցների աշխատակիցներին, տվյալ դեպքում՝ լրագրողների։ Բայց լրագրողների դեպքում էլ գործում են լրացուցիչ կարգավորումներ, որոնք վերաբերում են տեղեկատվության աղբյուրների գաղտնիությանը։ Այս տեսանկյունից ես մի փոքր դժվար եմ պատկերացնում, թե ինչ դատավարական միջոցներով է հնարավոր պարզել, թե ով կամ ովքեր են տեղեկատվության աղբյուրը։ Այսինքն՝ լրագրողը հարցաքննվելու դեպքում կարող է հղում անել Եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքին, ըստ որի՝ ինքն ամենեւին պարտավոր չէ բացահայտել իր աղբյուրները եւ տեղեկատվություն ներկայացնել իրավապահ մարմիններին՝ առանց պատասխանատվության որեւէ հնարավորության։ Մյուս նկատառումը այս հարցի շուրջ այն է, որ վարույթ իրականացնող մարմինը հայտարարել է նախաքննության ավարտի մասին։ Իհարկե, գործը դեռ չի ուղարկվել դատարան, բայց հաշվի առնելով, որ վարույթ իրականացնող մարմինը իր մասով նախաքննությունն ավարտել է, կարծում եմ՝ նախաքննական գաղտնիքի դերը շատ ավելի նվազ է համեմատությամբ նրա, եթե ավարտ հայտարարված չլիներ։
- ՀՔԾ-ի այս հայտարարությունը որքանո՞վ է իրավաչափ, եթե չի տարածվում իրավաբանական անձի, այս դեպքում՝ լրատվամիջոցի վրա։
-Ես կարծում եմ, որ պետք է տարբեր դիտակյուններից նայել, եւ հաշվի առնել, որ սա կարող է կանխիչ նշանակություն ունենալ լրատվամիջոցներին տեղեկատվություն փոխանցողների համար։ Եվ եթե այս հայտարարությանը չհետեւեն կոնկրետ լրատվամիջոցների նկատմամբ որոշակի ճնշումներ, ապա պնդել, որ ՀՔԾ-ի հայտարարությունը իրավաչափ չէ, ես կդժվարանամ։
-Դեպքեր են եղել, երբ նախաքննության տվյալներ են հրապարակվել ոչ թե մամուլի, այլ բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց կողմից։ ՀՔԾ-ի կողմից օրենքի մեկնաբանության այս համատեքստում արդյո՞ք նման դեպքերում եւս գործեր հարուցելու անհրաժեշտություն չի եղել։
-Շատ կարեւոր հարց եք բարձրացնում։ Այն իրավական կարգավորումները, որ ներկայացրի, վերաբերում են նաեւ պետական պաշտոնյաներին։ Հաճախ հարց է առաջանում, թե գործադիր մարմնին որտեղի՞ց են հայտնի, օրինակ, նախաքննական անկախ մարմնի կողմից քննվող գործերի մանրամասները, որ երբեմն հանրայնացվում են մինչ այդ մարմնի կողմից պաշտոնապես հրապարակվելը։ Այսինքն՝ եթե մենք գնում ենք նախաքննական տվյալների առավել լուրջ պաշտպանությանը, ապա այո, սա եւս պետք է հաշվի առնել եւ հարցադրումներ կատարել գործադրի կողմից նախ տեղեկատվություն ստանալու, ապա նաեւ՝ հրապարակելու օրինաչափության վերաբերյալ։
-Տվյալ դեպքում գործ ունե՞նք նախաքննության օբյեկտիվության սկզբունքի խախտման հետ։
-Խոսքը վերաբերում է ոչ թե օբյեկտիվության խախտման, այլ նախաքննական տվյալների ոչ իրավաչափ փոխանցմանը։ Նախաքննական տվյալը հանրայնացնելու իրավունքը պատկանում է քննիչին։ Ուրեմն՝ արդյո՞ք քննիչը իրավասու է այդ տեղեկությունները փոխանցել գործադիր իշխանության մարմիններին, որոնք իրենց հերթին կարող են հանրայնացել։ Սա լուրջ հարցադրում է, եւ կարծում եմ, որ պատասխանը չպետք է դրական լինի։
-Գործող քրդատում տեսնու՞մ եք փոփոխությունների անհրաժեշտություն, ըստ որի` վարույթն իրականացնող մարմինը նախաքննական տվյալներ հրապարակելիս հաշվի կառնի դատավարական կողմերի կարծիքները՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով մասնավոր կյանքի պաշտպանությանն ու խոցելի խմբերի կրկնակի վնասումը բացառելուն։
-Ես տեսնում եմ ամբողջովին նոր քրեական դատավարության ընդունման անհրաժեշտություն, եւ ինքս, մասնակից լինելով դրա նախագծի մշակման աշխատանքներին, կարող եմ ասել, որ այս հարցերը նորովի լուծումներ են ստացել։ Դրանք վերաբերում էին նախաքննական գաղտնիքի ռեժիմի փոփոխությանը։ Շատ մասնակիցներ չգիտեն էլ, թե որտեղ է սկսվում եւ ավարտվում նախաքննական գաղտնիքը։ Կամ, ինչպե՞ս ենք մենք երաշխավորում, որ քննիչը իր լիազորությունները չի չարաշահի եւ մեղադրանքի կողմի համար ցանկալի տեղեկությունները հանրությանը չի տրամադրի՝ լռության մատնելով այն տեղեկությունները, որոնք հակառակի մասին են վկայում։ Այսինքն՝ բազմաթիվ խնդիրներ կան, որ համակարգային լուծում են պահանջում։
Լուսանկարը՝ Արմենպրեսի
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02
Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասին
Տեսադարան
05/17/2022 10:49
Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցները
Մամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
Գործ #
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
07/12/2020 18:04
«Դե իմացիր արա, էդ ռուբիլնիկի տեղն էլ ես եմ ասել». Մանկության ընկերը` Կախյանի մեկ տարեկան երեխայի ու հղի կնոջ սպանության մասին
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/27/2024 12:45 Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. շենքի բակում հայտնաբերվել է 66-ամյա տղամարդու մարմին
- 04/27/2024 12:03 ՌԴ քաղաքացին փորձել է նետվել Կիևյան կամրջից, ինքնասպանության փորձը կանխվել է
- 04/26/2024 20:05 Առեղծվածային դեպք՝ Կոտայքի մարզում. «Hotel Տ27» հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել են 2 օտարերկրացիների մարմիններ. 2 հոգի էլ տեղափոխվել է հիվանդանոց
- 04/26/2024 10:53 2 ռուս կանայք հաղորդում են տվել ոստիկանություն, որ «Հաղթանակ» զբոսայգու տնօրենը հարվածել է իրենց, թքել իրենցից մեկի դեմքին. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել