ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Սումգայիթի ցեղասպանության չճանաչումն ինքնին հանցագործություն է. դեսպան Ադոնցի հոդվածը իսպանական EFE-ում 03/06/2017 15:33 | ԼՐԱՀՈՍ
Իսպանիայում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Ավետ Ադոնցը հոդված է հրապարակել իսպանական «EFE» գործակալությունում: «Արմենպրես»-ը ներկայացնում է այն մասնակի կրճատումներով.
«Այս օրերին լրանում է Սումգայիթի ոճրագործության 29-րդ տարելիցը: Սովետական Միության մայրամուտին, Ադրբեջանի ղեկավարության հրահանգով և թողտվությամբ ադրբեջանական մի շարք քաղաքներում՝ մայրաքաղաք Բաքվում, Կիրովաբադում, Մարաղայում և այլ բնակավայրերում տեղի ունեցան տեղի հայ բնակչության կոտորածներ, էթնիկ զտումներ: Այդ ողբերգության կիզակետը մայրաքաղաքից ընդամենը 25-կմ հեռավորության վրա գտնվող Սումգայիթ քաղաքն էր, որտեղ հայերի նկատմամբ կոտորածներն ուղեկցվում էին առանձնահատուկ դաժանությամբ: Բավական է միայն թերթել այդ օրերի միջազգային մամուլի էջերը (BBC, New York Times, The Guardian և այլն) կամ ականատեսների վկայությունները սովետական դատարաններում:
Այդ լայնածավալ, պլանավորված և մասսայական դաժան կոտորածները հնարավոր եղավ կասեցնել միայն այն բանից հետո, երբ Սովետական Միության կենտրոնական իշխանությունները օրեր անց որոշում կայացրեցին սովետական բանակը մտցնել Ադրբեջան՝ կանգնեցնելու հայերի կոտորածներն ու թալանը: Միայն դրանից հետո հնարավոր եղավ կազմակերպել կենդանի մնացած հայերի տարհանումն Ադրբեջանից:
Անգամ Սովետական Միության այն ժամանակվա պաշտպանության նախարար Դմիտրի Յազովն էր նշում, որ օգնության եկած սովետական զինվորներն ուշաթափ էին լինում՝ տեսնելով հայերի տանջամահ արված և այլանդակված մարմինները:
Սովետական Միության տոտալիտար ռեժիմով պայմանավորված, այդ օրերի ադրբեջանական ագրեսիային և վայրագություններին զոհ գնացած և փախստական դարձած հայերի իրական թիվն անհայտ է:
Դժվար է հավատալ, որ այդ ամենը տեղի էր ունենում ժամանակակից աշխարհում, մեր օրերում, սակայն սա ադրբեջանական իշխանությունների հակահայկական, ռասիստական քաղաքականության սկիզբն էր միայն: Այս կոտորածների կազմակերպիչներն ու իրականացնողներն Ադրբեջանում հռչակվեցին ազգային հերոսներ: Այս սահմռկեցուցիչ ավանդույթը շարունակվեց նաև հետագայում: Պատմությունը և հետագան ցույց տվեցին այս բառերի ճշմարտացիությունը: Ադրբեջանն անկախություն ձեռք բերելուց հետո էլ շարունակեց նման գործելաոճը, և XX դարավերջի հայ ժողովրդի նկատմամբ գործած հանցանքները փորձեց բազﬕցս կրկնել նաև արդեն XXI դարում: Այսպիսով, Ադրբեջանը հիմք դրեց հային սպանելու համար հերոսացնելու և պարգևատրելու սովորույթին:
Այս օրինակների շարքից է Բուդապեշտում՝ ՆԱՏՕ-ի դասընթացների ընթացքում, ադրբեջանցի սպայի կողմից իր քնած հայ գործընկերոջը կացնով դաժանաբար սպանելը, դրա համար ազգային հերոս հռչակվելն ու պարգևատրվելը հնարավոր ամենաբարձր մակարդակով: 2016 թվականի ապրիլի Ադրբեջանը մեկ անգամ ևս ագրեսիա իրականացրեց Արցախի բնակչության նկատմամբ:
Բազմաթիվ միջազգային կառույցներ փաստեցին այդ օրերի ընթացքում Ադրբեջանի կողմից իրականացրած հանցագործությունները խաղաղ բնակչության, ծերերի և մանուկների նկատմամբ: Ադրբեջանական ապրիլյան ագրեսիայից ընդամենը օրեր անց ադրբեջանական կայքերը ողողվեցին հայ զինվորին գլխատած ադրբեջանցի սպայի լուսանկարներով, ով հպարտորեն շրջում էր ադրբեջանական բնակավայրերում՝ բոլորին ի ցույց դնելով գլխատված հայ զինվորի գլուխը: Մի ամիս անց նա պարգևատրվեց անձամբ Ադրբեջանի նախագահի կողﬕց և արժանացավ պատվո շքանշանների:
Վերլուծելով այս ամենը՝ Սումգայիթում տեղի ունեցածը, հետագայում նույնի կրկնության փորձերն Արցախում, ակամայից հիշում ենք Նոբելյան մրցանակակիր, ակադեմիկոս Անդրեյ Սախարովի խոսքերը, որոնք նա դեռ 1992 թվականին գրել էր Մ. Գորբաչովին ուղղված նամակում. «Եթե դեռ ինչ-որ մեկը կար, որ կասկածում էր, ապա Սումգայիթի ողբերգությունից հետո, ոչ ոք բարոյական իրավունք չունի պնդել, որ Լեռնային Ղարաբաղի գոյությունը Ադրբեջանի կազմում հնարավոր է»:
Սումգայիթյան ոճրագործությունը չունի վաղեմության ժամկետ, այդ ցեղասպանության չճանաչումն ու կազմակերպիչներին չմեղադրելն ինքնին հանցագործություն է: Սակայն, դա անելու փոխարեն Ադրբեջանի ներկայիս իշխանություններն անում են ամեն հնարավոր բան միջազգային հանրության ուշադրությունը տեղի ունեցածից շեղելու համար, ինչի նպատակով ամեն տարի Ադրբեջանի պետական միջոցներից միլիոնավոր նավթադոլարներ են հատկացվում քարոզչական աշխատանքի համար:
Այդ նպատակին է ծառայում նաև այսպես կոչված «Արդարություն Խոջալուի համար» նախաձեռնությունը: Հետևություններ անելու և ապաշխարելու փոխարեն նրանք փորձում են առաջ տանել այն թեզը, թե հայերն են իրենց կոտորել և հանդես գալ զոհի դերում: Կարճ կասեմ՝ անբարոյական է այդ ամենը: Կան փաստեր, որոնց դեմ անգամ բազմաﬕլիոնանոց բյուջե ունեցող ադրբեջանական քարոզչությունն է անզոր:
Գոնե մեզ համար պարզ է, թե այս աշխատաոճը ումից է կրկնօրինակել մեր հարևանը: Նման մի «զուգադիպությամբ» էր, երբ ողջ աշխարհը 2015 թվականի ապրիլի 24-ին հիշատակում էր Հայոց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցը, Թուրքիան, որի իշխանություններն 1915-ին իրականացրել են այդ հանցագործությունը, ապաշխարելու փոխարեն որոշեց այդ տարի հենց ապրիլի 24-ին նշել Չանաքքալեի ճակատամարտի օրը, որը բացարձակ կապ չուներ այդ օրվա հետ: Դա պարզապես միջազգային հանրության ուշադրությունը շեղելու ևս մեկ անհաջող փորձ էր:
Ինչևէ, անկեղծ ասած մեր ադրբեջանցի և թուրք հարևաններից, որոնք, ի դեպ, մինչ օրս փակ են պահում սահմանները Հայաստանի հետ, փորձելով ամեն կերպ խոչընդոտել Հայաստանի զարգացմանն ու առաջընթացին, սպասում էինք մի փոքր ավելի շատ կրեատիվություն: Իսկ ադրբեջանցի մեր գործընկերներին, եթե իսկապես ցանկանում են արդարություն պահանջել, խորհուրդ կտայինք նախևառաջ պահանջել իրենց գործընկեր Թուրքիայից, որպեսզի նա ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, սովորի հարգել ազգային փոքրամասնությունների իրավունքները: Չնայած ինչպես կարող է նման բան պահանջել մի երկիր, որտեղ զարմանք է առաջացնում չձերբակալված ընդդիմադիր լրագրողը, որտեղ արդեն շուրջ 30 տարի իշխանությունը փոխանցվում է ժառանգաբար, իսկ նախագահը երկրի փոխնախագահ է նշանակում իր կնոջը:
Ժամանակն է համակերպվել, որ չի կարող հազարամյակներ գոյություն ունեցող մի քաղաքակրթություն «պատմականորեն պատկանել Ադրբեջանին», եթե նույն Ադրբեջանը անգամ չունի հարյուր տարվա պատմություն:
Գուցե ոմանց համար Լեռնային Ղարաբաղը կոնֆլիկտ է, տարածք, արդարացում, սակայն մեզ՝ հայերիս համար՝ այն Հայրենիք է: Ժամանակն է հասկանալ այդ ակնհայտ ճշմարտությունը:
Պատերազմը լուծում և ելք չէ, որևէ կողմ չի հաղթում, բոլորը պարտվում են: Ցանկացած մարդու կյանք, անկախ նրանից թե նա քաղաքացիական է, զինվորական, ինչ ազգի կամ կրոնի ներկայացուցիչ՝ բացարձակ արժեք է: Այլատյացությունն ու կեղծիքը վնասում են հենց դրանք սերմանողին: Պետք է հասկանալ, գործած հանցանքի համար պետք է ապաշխարել, պետք է հասկանալ, որ վերադարձ դեպի անցյալ հնարավոր չէ, բայց միևնույն ժամանակ պետք չէ վախենալ անցյալի ստվերներից, ճշմարտությունից և սեփական սխալներն ընդունելուց:
Պետք է ժամ առաջ հասկանալ, որ մեր տարածաշրջանի երկրներից և ոչ մեկը վաղը չի գնալու լուսին ապրելու: Անհրաժեշտ է ամեն բան անել գտնելու կայուն խաղաղության բանալին՝ հանուն մեր երեխաների, հանուն գալիք սերունդների ապագայի: Միայն կարելի է համաձայնվել իսպանացի հումանիստ և փիլիսոփա Խուան Լուիս Վիվեսի հետ, որ խաղաղություն ունենալու առաջին նախապայմանը դրան հասնելու կամքն է»:
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/28/2024 21:04 Ունենք երեք նոր քաղբանտարկյալներ Տավուշից. փաստաբան
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
Արխիվ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել