Փաստ ինֆո

Հայաստանում երեկ մեծ շուքով նշվեց ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամի (ՅՈՒՆԻՍԵՖ) գործունեության և «Երեխայի իրավունքների մասին» կոնվենցիայի` մեր երկրի կողմից վավերացման 20-ամյակը:

Պաշտոնական միջոցառումն ավարտվեց, խնդիրները` մնացին:

Որքանով են այսօր` 20 տարի անց, Հայաստանում պաշտպանված երեխաների իրավունքները: Այս հարցին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում «Հույսի կամուրջ» ՀԿ-ի տնօրեն Սուսաննա Թադևոսյանն անդրադարձավ հատկապես հաշմանդամություն ունեցող երեխաների տեսակետից:

«Եթե դուք կարդաք կոնվենցիան ու հատկապես այն հոդվածը, որը վերաբերում է հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին, կտեսնեք, որ այն շատ հնացած է: Կոնվենցիայի հենց այդ հոդվածն այսօր պետք է փոխվի: Երկիրը, ըստ այդ հոդվածի, կարող է ասել` ես իմ պարտավորություններն անում եմ»,- ասաց նա` միաժամանակ, սակայն, ընդգծելով, որ հաշմանդամություն ունեցող երեխաների կրթության ոլորտում իրապես բարեփոխումներ արվել են:

«Հանրակրթության ոլորտn իր դռներն է բացել այսօր նաև հաշմանդամ երեխաների համար, դեկտեմբերի 1-ին նաև Հանրակրթության մասին օրենքում կատարվեց փոփոխություն, որով ՀՀ-n հռչակում է համընդհանուր ներառական կրթությունը` որպես իր քաղաքականություն»,- ասաց Սուսաննա Թադևոսյանը:

Մինչդեռ նույն հաշմանդամ երեխան մանկապարտեզ գնալու իրավունք չունի: «Մանկապարտեզ գնալու համար Երևանում մեծ հերթեր են, ու հաշմանդամություն ունեցող երեխան այդ հերթում ընդհանրապես մրցունակ չէ»,- ասաց մեր զրուցակիցը` հավելելով. «Որքան էլ հանրակրթության ոլորտում շատ բան արված է, այսօր անմատչելի միջավայրը, անմատչելի տրանսպորտը, անմատչելի դպրոցային շենքերը նորից խոչընդոտ են երեխաների լիարժեք ներառման համար: Մնացած բոլոր իրավունքների առումով հաշմանդամություն ունեցող երեխաների` չգիտեմ որ իրավունքն է լիարժեք պաշտպանված, եթե ես երեխային տեսնեմ իրավունքների ընդհանուր կոնտեքստում` իր խոսքի ազատության, իր կարծիքն ասելու, իր ընտանիքում ապրելու, իր համայնքում ապրելու, իր կրթությունն ստանալու, որոշումներ կայացնելու, բոլոր իրավունքների առումով»:

Երևանի ավագանու անդամ Անահիտ Բախշյանն էլ, անդրադառնալով ՀՀ-ում ներառական կրթության ներդրմանը, նշեց. «Մեր պետության միակ խելացի քայլը այդ համագործակցությունն է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և հասարակական կառույցների հետ` ներառական կրթությունը մինչև օրենքի հասցնելու պահով»:

Իսկ ինչ վերաբերում է երեխաների իրավունքների պաշտպանվածությանը կրթության բնագավառում ընդհանրապես, այստեղ, Անահիտ Բախշյանի կարծիքով, առայժմ շատ բան կախված է ոչ թե երեխայից, այլ` ծնողից:

«Քանի դեռ մեր ծնողներն իրենց երեխաների իրավունքները գիտեն և կարողանում են պաշտպանել, ուրեմն երեխան պաշտպանված է, հենց որ ծնողները թերանան, ընկրկեն, հնարավոր է երեխայի իրավունքները խախտվեն»,- ասաց մեր զրուցակիցը:

Անահիտ Բախշյանը հիշեցրեց, որ երկար բանակցություններից հետո ի վերջո իշխանությունն ընդունեց դպրոցի և ծնողների միջև պայմանագրի անհրաժեշտությունը: Այսօր դպրոցի և ծնողի միջև պարտադիր կերպով պայմանագիր է կնքվում:

«Ես դեռ չեմ տեսել մի ծնող, ով այդ պայմանագիրը վերցնի և գնա դպրոց, ասի` այստեղ գրված է, որ դուք` որպես դպրոց, պարտավոր եք սա անել, ես` որպես ծնող, պարտավոր եմ սա անել, ինչու՞ այս պայմանագրով չեք առաջնորդվում»,- ասաց Անահիտ Բախշյանը և հավելեց. «Քանի դեռ չկա այդ պահանջատիրությունը, դպրոցում կարող են լինել կամայականություններ, որովհետև մեր մանկավարժները դեռ իրավունքի գերակայությունը չեն տեսնում, որ դա երեխայի կրթության իրավունքն է, որ դա իր պարտականությունն է, և գալիս է իներցիայով այն, որ ուսուցիչը ծնողին ասում է` դու պարտական ես ինձ, որ ես քո երեխային տառ ու գիր եմ սովորեցրել»:  


Հեղինակ՝ Նելլի Դանիելյան