Ի՞նչ է ավելացել և ի՞նչ պակասել Քրեական դատավարության օրենսգրքում՝ դատական լրագրողի դիտակետից

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

05/04/2024 19:44 Ինչ- որ անելու ենք` կանենք, կտեսնեք. Միքայել արքեպիսկոպոս Աջապահյան 05/04/2024 18:49 Ուժեղ կարկտահարություն՝ Արմավիրում 05/04/2024 07:59 Ի վերջո, ինչպե՞ս են առևանգվել Արցախի ղեկավարները, ովքե՞ր են խառնված այս պատմությանը. «Փաստ» 05/04/2024 15:49 Բագրատ Սրբազանը ծնկի եկավ ու ստացավ Լենա տատի օրհնությունը. Տավուշից սկսվեց դեպի Երեւան քայլերթը 05/04/2024 21:57 Մեղրիից մինչև Տավուշ՝ Ադրբեջանն ունի 15 զինվորական զորամաս՝ 45. 000 զինծառայողներով. Վոլոդյա Հովհաննիսյան 05/04/2024 10:31 Գյումրիում տան կրակը մարելուց հետո հրշեջները հայտնաբերել են 3 և 5 տարեկան երեխաների դիեր 05/05/2024 10:26 Ողբերգական դեպք՝ Արարատի մարզում. հայրական տանը հայրը հայտնաբերել է իր 25-ամյա որդու մարմինը, կողքին էլ՝ իր անվամբ հաշվառված հրացանը 05/05/2024 16:16 Որևէ երաշխիք չկա.հանձնելուց` պատերազմ, չհանձնելուց` պատերազմ. Սրբազան 05/05/2024 22:13 Փաշինյանի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալի Facebook-ի էջի ետնանկարում Իլհամ Ալիևին պատկանող հյուրանոցի լուսանկարն է. Ղազարյան 05/05/2024 13:08 Օր 2. Սրբազանի առաջնորդությամբ տավուշյան շարժումը գալիս է Երեւան. Ուղիղ միացում 05/05/2024 21:24 Արցախցի երիտասարդները միացել են Սրբազանի քայլերթին. ծածանվում են Հայաստանի ու Արցախի դրոշները, վարորդները ողջունում ազդանշաններով (տեսանյութ) 05/04/2024 21:41 Հաղարծին վանքում Բագրատ Սրբազանը հնչեցրեց այսքան սպասված զանգերը 05/04/2024 16:54 Փաշինյանը յասաման է նվիրել Աննա Հակոբյանին. նոր տեսանյութ է տարածել 05/05/2024 19:49 Ցանկանում են առանց ընտրությունների իշխանություն վերցնել. Արսեն Թորոսյան 05/04/2024 14:47 Ֆրանսիահայ լրագրողը, ըստ ԱԱԾ-ի, վտանգ է ներկայացնում ՀՀ-ի համար. Թոքի քաղցկեղ ունեցող Լեո Նիկոլյանը շարունակում է հացադուլը. Նրա վիճակը վատթարացել է 05/05/2024 20:44 Երևանում՝ դաշտամիջյան հատվածում, ծառից կախված հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին 05/05/2024 12:27 Ատեստավորման քննությունների բացարձակ գերազանցիկը. գնդապետ Տիգրան Հակոբյան (տեսանյութ) 05/05/2024 22:07 Արտակարգ դեպք՝ Երևանում. պայթյուն-հրդեհ՝ «Տոչկա» ակումբում 05/05/2024 14:48 Եթե ինձ բարձրացնեք կղզի, ես արարողությունը կանեմ, այդ հոգևորականը Բագրատ Սրբազանն էր». Չարխչյան 05/05/2024 22:25 Դեպի Երեւան երթը կմեկնարկի Սեւանի թերակղզու խաչմերուկից

Ի՞նչ է ավելացել և ի՞նչ պակասել Քրեական դատավարության օրենսգրքում՝ դատական լրագրողի դիտակետից 05/09/2014 13:12 | ՔՐԴԱՏՆԱԽԱԳԻԾ

Քրեական դատավարության նոր օրենսգրքի նախագծի հեղինակները խոսում են պաշտպանի իրավունքների ընդլայնման մասին, իսկ պաշտպաններն իրենց հերթին դժգոհում են, որ դրանց իրականացման մեխանիզմներ չկան:

Այնուամենայնիվ, ի՞նչ փոփոխություններ են տեղի ունեցել նախագծում, որն, ինչպես հայտնի է, վերջնական տարբերակը չէ, ներկայումս հանրության «աչքերից հեռու» շտկումներ են կատարվում, որոնք առաջիկայում «Փաստինֆո»-ն կփորձի «գաղտնազերծել»:

Այսպես` նախագծով, ինչպես և գործող Քրեական դատավարության օրենսգրքով, ամրագրվում է իր պաշտպանյալի հետ «առանձին, խորհրդապահական կարգով (կոնֆիդենցիալ), անարգել տեսակցելու» պաշտպանի իրավունքը: Ի դեպ, նախագծում բացակայում է գործող Քրեական դատավարության օրենսգրքում առկա հետևյալ ձևակերպումը՝ «առանց տեսակցությունների թվի և տևողության սահմանափակման», ինչը «յուրովի», կամայական մեկնաբանությունների տեղիք կարող է տալ:

Նախագծով պաշտպանն իրավունք ունի «մասնակցել իր պաշտպանյալի մասնակցությամբ կատարվող ցանկացած ապացուցողական կամ այլ վարութային գործողության, մասնակցել իր կամ իր պաշտպանյալի միջնորդությամբ կատարվող ապացուցողական կամ այլ վարութային գործողությանը, այլ դեպքերում քննիչի առաջարկով մասնակցել ապացուցողական կամ այլ վարութային գործողությանը»:

Գործող օրենսգրքի համապատասխան դրույթի համեմատ սա առաջընթաց է, քանի որ գործող քրեական դատավարության օրենսգրքով պաշտպանն իրավունք ունի մասնակցել իրականացվող քննչական կամ այլ դատավարական գործողություններին՝ քրեական հետապնդման մարմնի առաջարկով, իսկ «քրեական հետապնդման մարմնի թույլտվությամբ մասնակցել քրեական հետապնդման մարմնի կողմից իր միջնորդությամբ իրականացվող բոլոր քննչական և այլ դատավարական գործողություններին, մասնակցել իր պաշտպանյալի մասնակցությամբ իրականացվող ցանկացած քննչական կամ այլ դատավարական գործողությանը, եթե դա պահանջում է կասկածյալը կամ մեղադրյալը, կամ գործողությունն սկսելիս դրա մասին միջնորդում է ինքը` պաշտպանը»:

Որոշ կոսմետիկական շտկումների է ենթարկվել հարցման ենթարկելու՝ պաշտպանին իրավունք վերապահող դրույթը՝ պաշտպանն իրավունք ունի «համաձայնության դեպքում հարցման ենթարկել ֆիզիկական անձանց»՝ գործող օրենսդրությամբ, պաշտպանի իրավունքն առավել բացարձակ է. նա իրավունք ունի «հարցման ենթարկել մասնավոր անձանց»:

Նախագծով սահմանվում է, որ պաշտպանն իրավունք ունի «պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմիններից, անհատ ձեռնարկատերերից և իրավաբանական անձանցից պահանջել և ստանալ փաստաթղթեր կամ տեղեկություններ, եթե դրանք չեն պարունակում օրենքով պահպանվող գաղտնիք», ինչպես նաև՝ «մեղադրյալի պաշտպանության իրականացման հետ կապված հատուկ գիտելիքներ պահանջող հարցերով ստանալ փորձագետի կարծիք»:

Գործող օրենսդրությամբ՝ իրավակարգավորումն ավելի գործուն է թվում: Ըստ դրա՝ պաշտպանն իրավունք ունի տարբեր կազմակերպություններից պահանջել տեղեկանքներ, բնութագրեր և այլ փաստաթղթեր, եթե դրանք չեն պարունակում պետական կամ ծառայողական գաղտնիք և ընդգծվում է՝ «վերջիններս պարտավոր են սահմանված կարգով տրամադրել այդ փաստաթղթերը կամ դրանց պատճենները»:

Գործող օրենսդրությամբ՝ պաշտպանն իրավունք ունի հարցնել ոչ թե փորձագետի, այլ՝ մասնագետի կարծիք: Ըստ ներկայիս իրավակարգավորման՝ պաշտպանն իրավունք ունի «պաշտպանյալի համաձայնությամբ հարցնել մասնագետների կարծիքը` պարզաբանելու համար իրավաբանական օգնություն ցույց տալու հետ կապված այն հարցերը, որոնք պահանջում են հատուկ գիտելիքներ»:

Նախագծում ավելացել է դրույթ, ըստ որի՝ պաշտպանն իրավունք ունի «իր, ինչպես նաև իր ընտանիքի անդամի կամ այլ մերձավոր անձի կյանքին, առողջությանը և իրավաչափ շահերին սպառնացող վտանգի դեպքում վարույթն իրականացնող մարմնից հայցել հատուկ պաշտպանություն»:

Քրեական դատավարության նոր օրենսգրքով պաշտպանական կողմի իրավունքների տեսանկյունից ուշագրավ է նորամուծությունն, ըստ որի՝ դատարանում մինչև ապացույցների հետազոտումն սկսելը բացման խոսքով հանդես են գալիս նախ՝ հանրային մեղադրողը, իսկ այնուհետև՝ իր ցանկությամբ, պաշտպանը կամ պաշտպանությունն ինքնուրույն իրականացնող մեղադրյալը:

Մասնավորապես՝ հանրային մեղադրողը բացման խոսքում ներկայացնում է մեղադրանքի փաստական հիմքը, ինչպես նաև՝ մեղադրյալին վերագրվող արարքի իրավական գնահատականը, իսկ պաշտպանության կողմի բացման խոսքում ներկայացվում է մեղադրանքի վերաբերյալ դիրքորոշումը:

Նշենք, որ գործող ընթացակարգի համաձայն՝ մեղադրողի կողմից մեղադրական եզրակացության եզրափակիչ մասի հրապարակումից հետո նախագահող դատավորը ամբաստանյալից ճշտում է մեղադրանքը պա՞րզ է, ընդունո՞ւմ է մեղադրանքը, եթե այո՝ ի՞նչ չափով, մասնակի՞, թե՞ ամբողջությամբ, իսկ պաշտպանին վերապահված է դատաքննության ավարտից հետո ճառով ու ռեպլիկով հանդես գալու իրավունք:

Շարունակելի

Հեղինակ՝ Սոնա Մաշուրյան