Փաստ ինֆո

Վալերիկ Պետրոսյանի որդի Արթուր Պետրոսյանը 2008թ. հոկտեմբերի 25-ին` ժամը 01.00-ի սահմաններում, հարբած վիճակում, մարմնավաճառի հետ գնացել է Երևանում գտնվող «Ծղոտներ» հյուրանոցային համալիր։ Այստեղ նա իրեն պահել է ագրեսիվ ու մարտական, որի հետևանքով, ի վերջո, առաջացել է մեծ աղմուկ, կռիվ հյուրանոցի աշխատողների հետ: Աղմուկին վրա է հասել նաև հայրը, որը ատրճանակ է թափահարել ու կրակել: Ի պատասխան դրա, մյուս կողմը մարտի մեջ է մտցրել «Ֆաբարմ» տեսակի կոտորակավոր փամփուշտներով լիցքավորված որսորդական ողորկափող հրացանը:

Ծանր հետևանքներ առաջացրած ընդհարումից հետո մասնակիցներից ոմանց մոտ ի հայտ եկած տարբեր աստիճանի հրազենային վնասվածքները հիշեցնում են պատերազմական իրադարձությունների բժշկական ամփոփագիր՝ «գլխի աջ ճակատագագաթային շրջանի հրազենային մարմնական վնասվածք», «հրազենային վնասվածք աջ ոտքի թաթի հատվածում», «մարմնական ծանր վնասվածքներ», «ձախ բազկի դրսային մակերեսի շրջանում հրազենային կոտորակային վնասվածք», «առողջությանը պատճառած միջին ծանրության վնաս»:

Այդ վնասվածքներն արձանագրվել են 4 մարդու ՝ «Ծղոտներ» հյուրանոցային համալիրի մենեջեր Արտյոմ Հակոբյանի, տնօրեն Գևորգ Աղաջանյանի և նրա եղբայր Գեղամ Աղաջանյանի և Վալերիկ Պետրոսյանի մոտ:

Հենց նույն օրը հարուցվել է քրեական գործ: Մասնակիցներից մեկի՝ «Ծղոտներ» հյուրանոցային համալիրի մենեջեր Ա. Հակոբյանին առաջադրված մեղադրանքները մի քանի անգամ փոփոխվել են:

Այսպես, նա նախ որպես մեղադրյալ է ներգրավվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-104-րդ հոդվածի 1-ին մասով (սպանության փորձ) , ապա նախկինում առաջադրված մեղադրանքը փոփոխվել է, և նա որպես մեղադրյալ է ներգրավվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 6-րդ կետով (շատերի կյանքի համար վտանգավոր եղանակով սպանության փորձ)։ Իսկ արդեն 2009թ. հունիսի 30-ի որոշմամբ թիվ 13146908 քրեական գործից առանձին վարույթում առանձնացվել է Արտյոմ Նորայրի Հակոբյանի և գործով մյուս մեղադրյալ Վալերիկ Պետրոսի Պետրոսյանի վերաբերյալ գործի մասը և քննությունը շարունակվել է։

Իրեն վերագրվող հանցանքներին ի պատասխան Ա. Հակոբյանը հայտնել է, որ «... Վ. Պետրոսյանի արձակած կրակոցից գլխի գագաթային շրջանում հրազենային վնասվածք ստանալուց հետո, զգալով, որ կրքերը բորբոքվում են և չի բացառվում, որ Վ. Պետրոսյանը փորձի նորից կրակել, ինքը գնացել և հավաքարարների սենյակից վերցրել իր որսորդական հրացանը»։

Այդ որսորդական հրացանի համար թիրախ է դառնում Վ. Պետրոսյանը, որն իր ատրճանակով, ըստ Ա. Հակոբյանի, կարող էր նորից վնասել Գևորգ Աղաջանյանին «Վախենալով, որ նա Գևորգին նորից կվնասի, ինքը լիցքավորել է հրացանը և կրակել Վ. Պետրոսյանի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով վնասվել է վերջինի դեմքը»։ Եվ բացի այդ. «Քանի որ հրացանը լիցքավորված էր կոտորակավոր փամփուշտով` իր կրակոցից վնասվել է նաև Գեղամի /Գևորգ Աղաջանյանի եղբոր/ ուսը»։ Իսկ, երբ գործը տեղափոխվել է դատական փուլ, Ա. Հակոբյանը դատարանում հայտարարել է, որ «...առաջադրված մեղադրանքում իրեն մեղավոր չի ճանաչում, քանի որ ինքը ոչ ոքի սպանելու դիտավորություն չի ունեցել և կրակել է Վ.Պետրոսյանի հետագա կրակոցները կանխելու նպատակով»:

Նույն գործով մյուս մեղադրյալը և առաջինը հրազեն ասպարեզ բերողը՝ Վ. Պետրոսյանը հայտնել է, որ «որ դեպքի ժամանակ իր ատրճանակը «կրակվել» է իր կամքից անկախ»:

Երևանի Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի 2010 թ. փետրվարի 4-ի դատավճռով Վալերիկ Պետրոսյանը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետով (երկու կամ ավելի մարդկանց սպանության փորձ), 258-րդ հոդվածի 4-րդ մասով (պատժվում է ազատազրկմամբ՝ չորսից յոթ տարի ժամկետով) , 235-րդ հոդվածի 1-ին մասով (պատժվում է կալանքով՝ առավելագույնը երեք ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երեք տարի ժամկետով) և ՀՀ քրեական օրենսգրքի 66-րդ հոդվածով (պատիժ նշանակելը հանցանքների համակցությամբ) և դատապարտվել 12 տարվա ազատազրկման:

Արտյոմ Հակոբյանը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 6-րդ կետով(շատերի կյանքի համար վտանգավոր եղանակով սպանության փորձ ) և դատապարտվել ազատազրկման 8 տարի ժամկետով։

Դատավճռի դեմ ամբաստանյալ Վ. Պետրոսյանի պաշտպան Գ. Հակոբյանը և ամբաստանյալ Ա. Հակոբյանի պաշտպան Ա. Քալաշյանը բերել են վերաքննիչ բողոքներ։

Վերաքննիչն առաջին ատյանի դատարանի 2010 թվականի փետրվարի 4-ի կայացրած դատավճիռը 2010թ. մայիսի 3-ի որոշմամբ թողել է օրինական ուժի մեջ:

Այդ որոշման դեմ ամբաստանյալ Ա. Հակոբյանի պաշտպան Ա. Քալաշյանը բերել է վճռաբեկ բողոք, նշելով, որ «...անհրաժեշտ պաշտպանության ժամանակ ոտնձգողին կարող է պատճառվել ցանկացած վնաս, ուստի Վ. Պետրոսյանի առողջությանը ծանր վնաս պատճառելը «բոլորովին անհարկի է շահարկվում»։ Իսկ ինչ վերաբերում է նրան, որ Ա. Հակոբյանը հանցանքն ավարտին չի կարողացել հասցնել իր կամքից անկախ հանգամանքներով, ապա դա նույնպես բոլորովին չհիմնավորված և առարկայազուրկ ենթադրություն է:

Պաշտպանը նաև նշել է, որ «սպանելու դիտավորություն ունենալու դեպքում Ա. Հակոբյանին ոչինչ չէր կարող խանգարել, որ հրացանում մնացած ևս մեկ փամփուշտով նա նորից կրակեր Վ. Պետրոսյանի վրա։ Սակայն նա վարվել է այլ կերպ. տեսնելով, որ Վ. Պետրոսյանը վիրավորված դուրս է գալիս համալիրից` լիցքաթափել է հրացանում մնացած փամփուշտը։ Սա ևս վկայում է այն մասին, որ Վ. Պետրոսյանի վրա կրակելու նպատակը եղել է վերջինիս կողմից կատարվող կրակոցները կանխելը, որը և կատարվել է` կրակոցները դադարել են և Վ. Պետրսյանը հեռացել է։
Բողոք բերած անձը տարակուսանք է հայտնել, որ նախաքննությամբ ու դատական քննությամբ թեև հաստատված է Վ. Պետրոսյանի կողմից զենքի գործադրումը, նրա կողմից ատրճանակով մի քանի կրակոցներ արձակելը, դրա հետևանքով Ա. Հակոբյանին և Գևորգ Աղաջանյանին հրազենային մարմնական վնաս պատճառելը, այդ կրակոցների ընթացքում Ա. Հակոբյանի կողմից կոտորակով լիցքավորված որսորդական հրացանով կրակելով` Վ. Պետրոսյանի հետագա հնարավոր կրակոցները կանխելու նպատակը, այնուհանդերձ Ա. Հակոբյանի արարքը որակվել է որպես սպանության փորձ։ Այնինչ, ըստ փաստաբանի, Ա. Հակոբյանի արարքում առկա են անհրաժեշտ պաշտպանության բոլոր հատկանիշները:

Հիմք ընդունելով այս և էլի մի շարք փաստարկներ` Քալաշյանը գտել է, որ «Ա. Հակոբյանի արարքը սպանության փորձ որակելը զուրկ է որևէ հիմնավորումից»:

Վճռաբեկ դատարանը, քննելով գործը, արձանագրում է, որ «...Անհրաժեշտ պաշտպանության սահմանազանցում չի համարվում և քրեական պատասխանատվության չի հանգեցնում զենքի կամ ցանկացած այլ միջոցների կամ առարկաների գործադրումը զինված անձի հարձակումից կամ անձանց խմբի հարձակումից պաշտպանվելու համար»:

Բացի այդ, «անհրաժեշտ պաշտպանությունը, որպես արարքի հանցավորությունը բացառող հանգամանք, կարող է դրսևորվել այն իրավիճակում, երբ հանրորեն վտանգավոր ոտնձգությունից` ոտնձգողին վնաս պատճառելու միջոցով պաշտպանվում են անձի կյանքը, առողջությունը և իրավունքները, հասարակության կամ պետության շահերը։ Իսկ սեփական կյանքը, առողջությունը և իրավունքները պաշտպանելիս անհրաժեշտ պաշտպանությունը դրսևորվում է որպես մարդու հիմնարար իրավունք»։

Վճռաբեկը հիշատակում է նաև, որ «օրենքով ամրագրված են որոշակի պայմաններ, որոնց առկայության դեպքում է միայն պաշտպանությունը իրավաչափ և հետևաբար` արարքի հանցավորությունը բացառող»։

Նշելով այս և անհրաժեշտ պաշտպանության իրականացման մի շարք այլ օրենսդրական դրույթներ, վճռաբեկ դատարանը նաև արձանագրում է, որ «...իրավաչափ չէ սույն գործով առաջին ատյանի դատարանի և վերաքննիչ դատարանի եզրահանգումն այն մասին, որ Ա. Հակոբյանը մեղավոր է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 6-րդ կետով նախատեսված արարքի (շատերի կյանքի համար վտանգավոր եղանակով սպանության փորձ) կատարման մեջ, քանի որ հաշվի չի առնվել այն հանգամանքը, որ Ա. Հակոբյանը Վ. Պետրոսյանին վնաս է հասցրել նրա կողմից կատարվող ոտնձգության կապակցությամբ ու պայմաններում»։

Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Ա. Հակոբյանի նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 34-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 6-րդ կետով մեղադրական դատավճիռը և այն օրինական ուժի մեջ թողնելու մասին վերաքննիչ դատարանի որոշումն օրինական, հիմնավորված և պատճառաբանված չէ։

Վճռաբեկ դատարանը նաև արձանագրում է, որ վերաքննիչ դատարանը սույն գործով դատական ակտ կայացնելիս թույլ է տվել դատական սխալ՝ նյութական և դատավարական իրավունքի խախտումներ, որոնք իրենց բնույթով էական են, քանի որ ազդել են գործով ճիշտ որոշում կայացնելու վրա և եզրակացնում է, որ «Նշված դատական սխալը, որն ազդել է գործի արդյունքի վրա, խաթարում է արդարադատության բուն էությունը, դատավճռի՝ որպես արդարադատության ակտի իմաստը, խախտում է սահմանադրորեն պաշտպանվող շահերի անհրաժեշտ հավասարակշռությունը»։

Վճռաբեկ դատարանը գտնում է նաև, որ քննվող բողոքի կապակցությամբ առկա է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 42-րդ հոդվածի միատեսակ կիրառության ապահովման խնդիր։

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ Սահմանադրության 92-րդ հոդվածով և ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 403-406-րդ , 419-րդ , 422-424-րդ հոդվածներով՝ վճռաբեկ դատարանը որոշում է վճռաբեկ բողոքը բավարարել մասնակիորեն, իսկ ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռն օրինական ուժի մեջ թողնելու մասին ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի 2010թ. մայիսի 3-ի որոշումը բեկանել և գործն ուղարկել նույն դատարան՝ նոր քննության։

Սամվել Մարտիրոսյան