Փաստ ինֆո

Երևանի Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների դատարանը՝ դատավոր Վլադիմիր Գրիգորյանի նախագահությամբ, հուլիսի 12-ին որոշում է ընդունել վերանայել դատապարտյալ Արսեն Արծրունու վերաբերյալ ՀՀ Գերագույն դատարանի քրեական գործերի դատական կոլեգիայի 1996 թվականի դեկտեմբերի 10-ի թիվ 10 դատավճիռը: Դատարանի որոշման համաձայն՝ դատավճիռը պետք է համապատասխանեցվի ՀՀ քրեական օրենսգրքի 222-րդ հոդվածի 1-ին մասին՝ Բանդիտիզմ և 38-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետին՝ երկու կամ ավելի անձանց սպանության կազմակերպում: Դատապարտյալ Արսեն Արծրունու նկատմամբ նշանակված քրեական պատիժը՝ ցմահ ազատազրկումը, թողնվել է նույնը։

Գերագույն դատարանի հիշյալ դատավճռի համաձայն, ՀՅԴ կուսակցության տնտեսական բնագավառի առաջադրանքները կատարելու համար Ա. Արծրունին 1992-1993թթ-ի ընթացքում կազմել ու պատրաստել է «Դրո» կառույցի բացատրություն ծրագիր-առաջարկը, իսկ ապա նաև «Դրո» հատուկ ծառայության կանոնադրությունը և միջանկյալ այլ փաստաթղթեր, որոնցում Հայաստանի Հանրապետության գործող օրենքներին հակառակ նախատեսել է զինվորական կարգապահության վրա հիմնված հետախուզական գաղտնի կառույցի ստեղծում:

Այդ փաստաթղթերում ամրագրելով ու արձանագրելով, որ «Դրո» տնտեսական հետախուզական կառույցը ստեղծվում է ՀՅԴ կուսակցության բարձրագույն մարմնի որոշմամբ, Ա. Արծրունին կանոնադրությամբ նախատեսված տնտեսական բաժնին վերաբերվող խնդիրների լուծման նպատակով սկզբնական շրջանում ստեղծել է տնտեսական հետախուզական օպերատիվ կառույցը /ՏՀՕԿ/, ապա «Դրո» կառույցի տնտեսական դասակը, որը զբաղվել է ոչ միայն անօրինական տնտեսական գործունեությամբ, այլ նաև ՀՅԴ կուսակցության անդամների նկատմամբ ոտնձգություններ կատարած, կուսակցության գաղափարներին դավաճանած, կուսակցության նկատմամբ վնասարար գործունեություն ծավալած անձանց հայտնաբերելու, նրանց նկատմամբ ահաբեկչություն կատարելու և հաշվեհարդար տեսնելու հակաօրինական հանցավոր գործունեությամբ` բանդիտիզմով:

Ա. Արծրունին ՀՀ Գերագույն դատարանի քրեական գործերի դատական կոլեգիայի 1996թ. դեկտեմբերի 10-ի դատավճռով մեղավոր է ճանաչվել 1961թ. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 72-րդ, 17-100-րդ, հոդվածներով, 17-99-րդ, հոդվածի 8-րդ կետով: Նշված դատավճիռը 2003թ. օգոստոսի 1-ին ուժի մեջ մտած ՀՀ քրեական օրենսգրքին համապատասխանեցնելու միջնորդությամբ ՀՀ գլխավոր դատախազի տեղակալը 2006թ. հուլիսի 31-ին դիմել է առաջին ատյանի դատարան, որը 2006թ. օգոստոսի 8-ին կայացված որոշմամբ Ա. Արծրունու արարքները համապատասխանեցրել է 2003թ. ՀՀ քրեական օրենսգրքի 222-րդ հոդվածի 1-ին մասին, 38-104-րդ հոդվածի 1-ին մասին, 104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 15-րդ կետերին:

Ա. Արծրունու պաշտպանը վերաքննության կարգով բողոքարկել է առաջին ատյանի դատարանի 2006թ. օգոստոսի 8-ի որոշումը և խնդրել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 15-րդ կետերը փոխարինել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 38-104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 15-րդ կետով, քանի որ գործը քննած դատավորի անփութության պատճառով հիշյալ որոշման մեջ տեղ է գտել տեխնիկական սխալ և արդյունքում խախտվել են դատապարտյալ Ա. Արծրունու հիմնարար իրավունքները: Բողոք ներկայացնելիս՝ հաշվի է առնվել, մասնավորապես, այն հանգամանքը, որ առաջին ատյանի դատարանի հիշյալ որոշման մեջ Ա. Արծրունուն մեղսագրված արարքները տարբերվում են ՀՀ Գերագույն դատարանի դատավճռով Ա. Արծրունուն մեղսագրված արարքներից: Մասնավորապես, Առաջին ատյանի դատարանի որոշման մեջ վկայակոչված է ՀՀ քրեական օրենսգրքի 104-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետը (Երկու կամ ավելի անձանց սպանություն), որը ՀՀ Գերագույն դատարանի դատավճռի մեջ առկա չի եղել:

Վերաքննիչ դատարանը 2011թ. օգոստոսի 31-ի որոշմամբ պաշտպանի վերաքննիչ բողոքը թողել է առանց քննության` պատճառաբանելով, որ այն ենթակա չէ լուծման ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 376 պրիմ 1 հոդվածի 2-րդ կետի հիման վրա, քանի որ վիճարկվող որոշումը վերջնական դատական ակտ չի հանդիսանում: Սակայն Վճռաբեկ դատարանը գտել է, որ առաջին ատյանի դատարանի 2006թ. օգոստոսի 8-ի որոշումն անհրաժեշտ էր դիտել որպես գործն ըստ էության լուծող դատական ակտ և դրա նկատմամբ կիրառել ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 376 պրիմ 1 հոդվածի 2-րդ մասում ամրագրված դրույթը:

Վճռաբեկ դատարանն արձանագրել է, որ սույն գործով առաջին ատյանի դատարանի կողմից 2006թ. օգոստոսի 8-ին կայացված որոշման դեմ բերված բողոքն առանց քննության թողնելու վերաբերյալ Վերաքննիչ դատարանի որոշումը հիմնավորված ու պատճառաբանված չէ: Վճռաբեկ դատարանը գտել է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելու իրավական պահանջից ելնելով, ինչպես նաև հաշվի առնելով գործի արդյունավետ քննությունն ապահովելու անհրաժեշտությունը, պետք է բեկանել թե' Վերաքննիչ դատարանի և թե' առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտերը և գործն ուղարկել Երևան քաղաքի Էրեբունի և Նուբարաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարան` այլ կազմով նոր քննության: