Փաստ ինֆո

Շուռնուխի ու Որոտանի կեսը Ադրբեջանին հանձնելով ՀՀ տարածքային ամբողջականության դեմ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության հանցավոր գործողություններն Արթուր Դավթյանն ու Աննա Վարդապետյանն իրար պաս են տալիս։

2020թ նոյեմբերի 10-ից՝ կապիտուլյացիոն ակտի ստորագրումից հետո Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև իրականացվում է նոր սահմանագծում՝ առանց որևէ իրավական հենքի՝ փաստաթղթի։ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությամբ՝ նոր սահմանները գծվում են «բանավոր ըմբռնման» հիման վրա։

«Փաստինֆո»-ն դեռեւս 2021 թվականի հունվարին գրավոր հարցում էր ուղարկել ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանին՝ պարզելու, թե արդյո՞ք ՀՀ տարածքային ամբողջականության դեմ իրականացվող գործողությունների առնչությամբ քրեական գործ հարուցվել է, թե ոչ։ Բացի դա՝ մենք հարցմամբ նշել էինք, որ սահմանամերձ բնակավայրերի համայնքապետերի կողմից հնչեցված հայտարարությունների համաձայն՝ ապօրինի իրականացված սահմանազատման արդյունքում Ադրբեջանի հսկողության տակ են անցել Սյունիքի մի շարք ենթակառուցվածքներ, արոտավայրեր, բնակիչների տներ՝ պետությանը և քաղաքացիներին պատճառելով առանձնապես խոշոր չափերի գույքային վնաս։ Հետաքրքրվել ենք, թե արդյո՞ք դատախազությունն ընթացք տվել է նման ահազանգերին, եթե այո, ապա ինչ է պարզվել ուսումնասիրությունների կամ նյութերի նախապատրաստման արդյունքում, իսկ եթե այդ ահազանգերը քննության առարկա չեն դարձվել՝ խնդրել էինք նշել պատճառները։

«Փաստինֆո»-ի գրավոր հարցմանն ի պատասխան 12.01.2021թ. դատախազությունից պաշտոնական գրությամբ հայտնել էին, որ նշված հանգամանքները քննության առարկա են դարձել ՀՀ ՊՆ ռազմական վերահսկողության ծառայության նախկին պետ Մովսես Հակոբյանի հարցազրույցի ընթացքում հայտնած փաստերի հիման վրա ՀՀ ՀՔԾ-ում ՀՀ քրեական օրենսգրքի 308-րդ հոդվածի 2-րդ մասով հարուցված քրեական գործի շրջանակներում, որոնց կտրվեն քրեաիրավական գնահատական։

Այս պատասխանից 3 տարի անց «Փաստինֆո»-ն նորից գրավոր հարցում էր ուղարկել այս անգամ արդեն ՀՀ գլխավոր դատախազին Աննա Վարդապետյանին՝ նպատակ ունենալով պարզել, թե ինչ իրավական գնահատական է տրվել։ Մասնավորապես հետաքրքրվել էինք, թե 2020թ․ Սյունիքի մարզում առանց սահմանազատման-սահմանագծման աշխատանքների իրականացման օրենքով սահմանված գործընթացի՝ Ադրբեջանին տարածքներ հանձնելու դեպքի առթիվ նյութերի նախապատրաստման արդյունքում ինչ որոշում է կայացվել՝ այսինքն քրգործ հարուցել են, թե մերժել քրգործի հարուցումը՝ գտնելով, որ ՀՀ տարածքային ամբողջականության դեմ ուղղված որեւէ քայլ չի արվել։

Դատախազությունը միանշնական պնդել է, որ նշված հանցատեսակով քրգործի հարուցումը մերժելու մասին որոշում չի կայացվել, ինչից հետեւում է, որ հարուցվել է, համենայն դեպս՝ «քրեաիրավական գնահատական» տրվում է դատավարական որոշումներ կայացնելով՝ այս դեպքում քրգործ հարուցելով կամ քրգործի հարուցումը մերժելով։ Եթե չի մերժվել, հետեւապես հարուցվել է, բայց, թե ինչ հատկանիշներով դատախազությունը լռել է։

Փոխարենը հայտնել է, թե՝ 2022թ ապրիլի 25-ին ՀՀ զինվորական կենտրոնական դատախազության զինվորական ծառայության դեմ ուղղված հատկապես կարևոր գործերով քննության նկատմամբ հսկողության բաժնում 2003թ ապրիլի 18-ին ընդունված ՀՀ քրեական օրենսգրքի 329-րդ հոդվածի 2-րդ մասով (մի խումբ անձանց կողմից նախնական համաձայնությամբ պետական սահմանն ապօրինի հատելը) հարուցվել է քրեական գործ (վարույթ), որը գտնվում է նախաքննության փուլում։

Ինչ կապ ունի սահմանն ապօրինի հատելը Շուռնուխի եւ Որոտանի կեսը Ադրբեջանին հանձնելով ՀՀ տարածքային ամբողջականության դեմ ուղղված ՀՀ իշխանությունների կողմից առերեւույթ կատարված հանցագործության հետ պարզ չէ։

Ի՞նչ է, դատախազությունը կարծում է, որ զորքերի հետքաշման հրահանգ չի եղել եւ ադրբեջանցիները սուլելով, մեր զինվորականների կողքով քայելով եկել ու մեր քաղաքացիներին իրենց տներին հանել են, որ գործ է հարուցվել սահմանի ապօրինի հատման համա՞ր։ Ո՞վ է ապօրինի հատել սահմանը՝ ՀՀ քաղաքացին, թե ադրբեջանցին, ով է հանցագործության սուբյեկտը։ Քար լռություն, պարզվում է դատախազությունում մարդ չկա, էլ ուր մնաց իրավաբան լինի։

Իհարկե, չենք բացառում, որ դատախազությունն անցած տարիների ընթացքում այնքան ստեր է տարածել, որ մոլորվել է իր իսկ հյուսած ստի սարդոստայնում ու, թերեւս, չեն հիշել 2021 թվականի հունվարին պաշտոնապես տրված պատասխանի մասին առ այն, որ Սյունիքում մի շարք տարածքներ Ադրբեջանին հանձնելով ՀՀ տարածքային ամբողջականության դեմ ուղղված քայլերի մասին տվյալները քննության առարկա են դարձվել եւ կտրվի «քրեաիրավական գնահատական»։ Ավելին, դրա հրամայականն այսօր առավել քան արդիական է, քանզի բոլոր հնարավոր պետական մարմինները՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, շեշտում են, որ այսպես կոչված սահմանագծումն ու սահմանազատումը սկսվել է Տավուշից, իսկ Սյունիքում տեղի ունեցածն ի՞նչ էր, ինչ քարտեզներով, ում կողմից ձեռք բերված պայմանավորվածության կամ ստորագրած փաստաթղթերի հիման վրա զորքերը հետ քաշվել հայկական բնակավայրերից։ Հենց այս հանգամանքները պետք է քննության առարկա դարձվեին ու դրանց պետք է տրվեր գնահատական ու ներկայացվեր հանրությանը։

Դատախազության գործողություններում առերեւույթ առկա է՝ պետական կարգի ու արդարադատության դեմ ուղղված հանցագործության հատկանիշներ եւ կարծում ենք հեռու չէ այն օրը, երբ այդ քրեաիրավական գնահատականը կտրվի։

Աղբյուր` Փաստինֆո