Փաստ ինֆո

Սեպտեմբերի 19-ի կեսօրից՝ պաշարված Արցախի վրա հարձակման առաջին իսկ րոպեներից, թշնամու թիրախում էր նաև Մարտակերտի շրջանի Ներքին Հոռաթաղ գյուղը։ «Պուշկեն յալ» կոչվող տեղամասից, որտեղ ադրբեջանցի ահաբեկչական խմբավորումները դիրքավորված էին 2020թ․-ից, թշնամին կրակ էր թափում գյուղի վրա։

«13։05 որ սկսում են ռմբակոծել, ամբողջ օրը դադար չեն տալիս։ Գյուղում տուն չկար, որի բակը ռումբ ընկած չլիներ։ Միայն երեք անգամ ինքնաթիռով են ռմբակոծել գյուղը։ Երեկոյան 23։30-ի կողմերը ռումբը, ընկնելով գյուղի տներից մեկի վրա, տան մեջ սպանել է տատ ու թոռի՝ 10-ամյա Գասպարյան Ալիկին ու իր տատիկին։ Այդ ընտանիքն իրենց տնից դուրս չէր եկել, բոլորը տանն էին, բացի հորից։ Ընտանիքի հայրը դիրքերում էր»,- «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում պատմում է օկուպացված Ներքին Հոռաթաղի գյուղապետ Արթուր Մնացականյանը։

Ադրբեջանական հարձակման առաջին րոպեներից գյուղի կանանց ու երեխաների մեծ մասը վազել է դպրոցի ապաստարան, իսկ տղամարդիկ անմիջապես մեկնել են Մատաղիսի ուղղությամբ գտնվող այն դիրքը, որն արդեն մի քանի ամիս է՝ պահվում էր բացառապես իրենց ուժերով։

Մնացականյանի երեք որդիները ևս առաջնագծում էին այդ օրը։ Ավագ որդին առողջական խնդիրներ ուներ, բայց կամավորագրվել և միացել էր գյուղի աշխարհազորին։ Միջնեկը պայմանագրային զինծառայող էր, իսկ կրտսեր որդին՝ Արմանը, ժամկետային։ Սեպտեմեբրի 19-ին ադրբեջանցիների հարձակման ժամանակ Արմանը Մաղավուզի դիրքերում էր, միջնեկ եղբայրը՝ մի քանի դիրք այն կողմ։ Թշնամու թիրախում առաջինը մեր հրետանավորներն էին․ Ադրբեջանը խնդիր էր դրել, նախ և առաջ, շարքից հանել հրետանին։ Տղաները հերոսաբար դիմադրել են՝ որքան որ հնարավոր է։ Կատաղի մարտի ընթացքում, առաջին իսկ ժամերին զոհվել է Արմանը՝ գյուղապետի կրստեր որդին․․․

«Որ իմացա Արմանի լուրը, մյուս տղաներիս հետ փորձեցի կապվել, չէր ստացվում․․․ Մի ամբողջ օր լուր չունեի, չգիտեի՝ իրենք ինչ վիճակում են։ Թշնամին էլ անդադար ռմբակոծում էր, վիճակը շատ ծանր էր։ Հասկանում էի, որ եթե հանկարծ գյուղ մտնեն, հինգ րոպեում բոլորին կոտորելու են։ Փառք ու պատիվ տղերքին, թույլ չտվեցին, որ առաջանան։ Այլընտրանք չկար, պիտի տարհանեի բնակչությանը, չնայած ահավոր վիճակում էի՝ Արմանի զոհվելու լուրն արդեն ասել էին, մյուս երկու որդիներիցս էլ չ մի լուր չունեի, բայց պատասխանատու էի բնակչության համար, նրանց կյանքին ռեալ վտանգ էր սպառնում։ Դրա համար ինչքան ստացվեց, հանեցինք գյուղից, մի մասն էլ չհասցրեց, ճանապարհը փակեցին ադրբեջանցիները։ Գյուղում մնացած բնակիչներն ամսի 24-ին նոր կարողացել են դուրս գալ»,-պատմում է գյուղապետը։

Մնացականյանը կնոջը, աղջկան ու մորը որդու դիակի հետ ճանապարհում է Ստեփանակերտ, իսկ ինքը շարունակում մնալ գյուղում։
Մինչ այդ Ներքին Հոռաթաղում հողին են հանձնում թշնամու ռմբակոծությունից զոհված Գասպարյաններին։

«Դագաղ էլ չկար, որ մեջ դնեինք, ստիպված «Գրադ»-ի արկղեր ենք բերել, մի կերպ մի բան սարքել, որ հուղարկավորենք․․․»,-հիշում է հայրենի գյուղից բռնի տեղահանված Մնացականյանը։

Ներքին Հոռաթաղ թշնամին մտել է հենց ամսի 24-ին՝ կրկնակոխ հետապնդելով իրենց տներից հակադրաբար դուրս եկող վերջին գյուղացիներին․․․

«Երբ մենք դուրս եկանք, արդեն ահագին առաջ էին եկել ադրբեջանցիները։ Ճանապարհները հիմնականում իրենց հսկողության տակ էին արդեն, Դրմբոն էին մտել, Մարտակերտ էին հասել համարյա․․․»,-ասում է 44-օրյա պատերազմի մասնակից, «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանակակիր Արթուր Մնացականյանը։

Մնացականյանները հիմա ապաստանել են Երևանում՝ 6 հոգով ապրում են վարձակալած բնակարանում․․․

Աղբյուր` Փաստինֆո