Փաստ ինֆո

Գեղարքունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանում՝ դատավոր Վարդան Հարությունյանի նախագահությամբ, այսօր կայացել է Ազատ գյուղի տարածքում տեղակայված ինժենեսակրավորական վաշտի զինվորական կացարանում 15 զինծառայողի կյանք խլած հրդեհի գործով դատական նիստը։

Դատարանում այսօր հարցաքննվեց տուժող Լևոն Խառատյանը, որն այն զինծառայողն էր, ով, տեսնելով հրդեհը, փորձել է բաճկոնով հանգցնել կրակը, ապա, ըստ իրեն, Եղիշե Հակոբյանի հետ միասին ահազանգել են հրդեհի մասին, փորձել արթնացնել զինծառայողներին։

Նա դատարանում պատմեց, որ հունվարի 18-ին՝ մինչև դեպքը, զորամասում են եղել՝ «մինաներ տեղափոխել», հետո՝ գնացել են զինվորական կացարան, զբաղվել հիգիենայով, այնուհետև, թեև «քուն» հրաման այդ ժամանակ չունեին բառացի, բայց որքանով հիշեց զինծառայողը՝ գնացել են աղոթքի։

«Արամոն ասաց՝ աղոթենք, նոր քնենք։ Աղոթեցինք, հետո, որ ես պառկեցի արդեն, պետք է «կարաուլ» կանգնեի, ժամը կոնկրետ չեմ հիշում, բայց 23,00-00,00-ն ընկած ժամանակահատվածում։ 15-20 պակաս միշտ հանում էին մեզ հերթապահները, Ռադիկն է Մարտիրոսյան եկել հանել ինձ, որ գնամ կանգնեմ հերթապահ։ Գնացել եմ, հանդերձափոխվել եմ, Ռադիկի հետ գնացել ենք, փոխել եմ Հայկին»,- ասաց զինծառայողը՝ պատմելով, որ դրանից հետո մոտավոր մի քանի րոպե անց մտել է ներս, Եղօշե Հակոբյանն ասել է, որ փայտ բերի, վառարանը հանգել է;

«Փայտը գնում՝ բերում եմ։ Եղիշն ինչ-որ վառելիք է ուզում, ասում է՝ ինչով եք վառում, դե, հիմնականում վառում էինք սալյարկան՝ թեփի մեջ լցրած։ Այդ պահին ոնց որ ասում եմ՝ չգիտեմ, էլի, հիմա կոնկրետ որտեղ է։ Ինքն էլ ասում է՝ Վաղոյին ասեմ կամ Արսենին, որովհետև ինքը գիտեր, որ Վաղոն ու Արսենը դուրսն են։ Իրենցից մեկին եմ զանգահարում, չեմ հիշում՝ կոնկրետ ում, ասում եմ, իրենք էլ, կարծես թե ասել են, որ կբերեն, որովհետև այդպիսի բան չի եղել այսքան ժամանակ, որ ասենք՝ սալյարկա է պետք՝ վառարան կպցնելու համար, ինչ-որ մեկը հրաժարվի, որ բերի»,- ասաց տուժողը՝ պատմելով, որ դրանից հետո դուրս է եկել, պտտվել, հետո՝ թեյ կամ սուրճ վերցնելու համար ներս մտել․ «Տեսա, որ արդեն Եղիշի ձեռքն է վառվում ու ննջասենյակի դիմացի միջանցքն է վառվում։ Միանգամից մտնում եմ ներս, բռոննի-բան, սաղ հանում՝ գցում եմ։ Բուշլատով եմ փորձել հանգցնել, հետո հասկացա, որ չեմ կարողզնում հանգցնել, այդ ամբողջ ընթացքում անընդհատ գոռում էինք՝ «տագնապ ա, պաժառ ա, դո՛ւրս էկեք»։ Հետո զգում եմ, որ չեմ կարողանում հանգցնել՝ մտնում եմ կրակի մեջ, արդեն բոցը շատ տարածված էր, էլի, դուռը բացում եմ, դուրս եմ գալիս, ինձ գցում եմ ձների մեջ: Դրանից հետո, հիշում եմ, որ Եղիշն էր, էլի մեկ կամ երկու հոգի, պատուհանի մոտ էին, մարդ էին ուզում հանեին: Մի հոգի հիշում եմ, որ դուրս եկավ. իմ հիշելով՝ Գարուշն էր, էդ մի հոգին, որ դուրս եկավ: Մեկ էլ հիշում եմ, որ այդ 07 էր կամ 06՝ սպիտակ, որ մեզ տարան հոսպիտալ. անընդհատ՝ քնել-արթնացել, հետո կոմայի մեջ եմ եղել՝ 4 օր»։

Ինժեներասակրավորական վաշտում եղել է 22 զինծառայող, որոնցից մեկը՝ Արթուր Ծախաբեկյանը, դեպքի ժամանակ արձակուրդում է եղել, զինծառայողը չհիշեց, թե ումից է լսել, բայց իրեն ասել են, որ զինծառայողներից Վաղոն և Արսենը գնացել էին ջուր բերելու, իսկ Ռադիկը հերթապահն է եղել, մյուս զինծառայողները եղել են ննջարանում, որտեղից դեպքի ժամանակ կարողացել են դուրս գալ երկու զինծառայող՝ Ժիրայրը և Վարուժը։ Տուժողը չկարողացավ հստակեցնել, թե հենակետից ինչ հեռավորության վրա է տեղակայված եղել զինվորական ժամանակավոր կացարանը, բայց, ըստ նրա, մոտ 3-4 կմ հեռավորություն է եղել։

Գյուղում այլ ժամանակավոր կացարան ևս եղել է, որտեղ վերջին հերթապահությունը եղել է դեպքից մեկ օր առաջ, իսկ հերթապահություններ իրականացվում էին սեպտեմբերի 13-ին Ջերմուկի ուղղությամբ ադրբեջանական ագրեսիայից հետո ՝ հատուկ պահվող սպառազինության պահեստում։ Դեպքից օրեր առաջ «մինաները» տարել են, հսկելու բան այլևս չկար։ Իսկ թե որտեղ էին տեղադրվել բենզինով լցված տարաները՝ տուժողը չհիշեց, հիշում է, որ այդ անգամ տարաների բացակայության պատճառով բենզինը ստանալիս այն լցրել էին 5 լիտրանոց տարաներում և դեպքի օրը տարածքում շրջելիս նման տարաներ չի նկատել։ Հանրային մեղադրողն էլ նշեց, որ դեպքի վայրի զննությամբ իր մատնանշած տարաներից 9 հատ հայտնաբերվել է։ Տուժողն իր ցուցմունքում անդրադարձավ նաև վերադասների և զինծառայողների միջև փոխհարաբերություններին՝ նշելով, որ դեպքից մի քանի օր առաջ վաշտի հրամանատարի և վաշտից երկու ծառայողի՝ Նարեկի և Հրաչի միջև ընդհարում է եղել։ Ընդհարումը, ըստ տուժողի, պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ զինծառայողների հեռախոսներում արգելված բան են գտել, թմրանյութ են պատվիրել օգտագործելու համար, ինչից հետո վիճաբանություն է եղել։

«Իրար խառը խփել են, բայց չգիտեմ՝ ինչ աստիճանի է եղել։ Ինձ Հրաչն ու Նարեկն են պատմել։ Դեպքից երկու օր հետո Նարեկենց տարել են ՌՈ։ Վաշտի հրամանատարն էլ ասաց՝ ծառայելու ենք այնպես, ինչպես մյուս տեղերում է։ Մենք սովոր չէինք այդ «ուստավին», դրա համար․․․»,- ասաց տուժողը՝ որպես օրինակ նշելով, որ զորամասում ծառայելիս հաց ուտելու գնում էին շարվելով և այլն, իսկ այդտեղ այդպես շարվել չի եղել․«Մարդ կար արդեն ուզում էր վաշտը փոխել, որովհետև չէր ուզում այդպես ծառայել»։ Կապիտան Եղիշե Հակոբյանի և զինծառայող Նարեկի միջև ևս լարվածություն է եղել, ըստ Խառատյանի՝ մեկ անգամ, վերադասից էին գալիս, Նարեկն ինչ-որ բան պետք է աներ՝ ուշացնում էր, այդ պատճառով է եղել վեճը, սակայն ծեծկռտուք չի եղել, հետո նորմալ շփվել են։ Զինծառայող Նարեկը խնդիրներ ունեցել է նաև Տիգրանի հետ՝ մաքրության հետ կապված։ Տուժողը վստահեցրեց, որ չի հիշում, որ այդ օրը որևէ մեկը ալկոհոլ օգտագործած լինի, ասում է՝ զինվորների մեջ խոսակցություն կար, որ Եղիշե Հակոբյանն էլ սեր ուներ թմրանյութերի հետ, եղել են խոսակցություններ, որ Եղիշեն ինչ-որ փող էր «կրել»։

Թե, ի վերջո, ինչն է պատճառը, որ անձնակազմը ննջարանից դուրս գալ՝ տուժողը պատասխանեց, որ նույնը հարցը մինչև հիմա իրեն էլ հետաքրքրում է, որովհետև 2 հոգին դուրս են եկել, 15-ը մնացին․
«Ես սեպտեմբերի 13-ին տեսել եմ, որ Եղիշեն բոլորիս օգնել է, որ չզոհվենք և այլն, այդ ամենը տեսնելով, ես չէի կարող պատկերացնել, որ նա կարող է դիտավորյալ անել դա։ Ես չեմ կարծում, որ Նարեկի հետ կոնֆլիկտը կարող էր այդպիսի հետևանք ունենալ»։

Հիշեցնենք, որ ողբերգական դեպքը տեղի է ունեցել հունվարի 19-ին՝ ժամը 01.30-ի սահմաններում, որի հետևանքով զոհվել է 15 զինծառայող, երեքը՝ տեղափոխվել Այրվածքաբանության ազգային կենտրոն, նրանցից երկուսը, այդ թվում, կապիտանը՝ տևական ժամանակ վերակենդանացման բաժանմունքում են գտնվել։ Դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 532-րդ հոդվածի 4-րդ մասով, այն է՝ շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող նյութերի հետ վարվելու կանոնների խախտում, որն անզգուշությամբ առաջացրել է երկու և ավելի անձի մահ։ Քրեական վարույթի շրջանակներում որոշումներ են կայացվել տուժող ճանաչելու մասին։

Դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է նաև մեկ այլ առանձին վարույթ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 550-րդ հոդվածի 3-րդ մասով՝ զինվորական պաշտոնեական անփութության հատկանիշներով, որն անզգուշությամբ առաջացրել է մարդու մահ։ Նշված քրեական վարույթը միացվել է մայր գործին, համատեղ քննություն է իրականացվում։ Քրեական գործով այս պահին արդեն կա 4 մեղադրյալ, որից երկուսը կալանքի տակ են։ 4-րդ մեղադրյալը կապիտանն է, որն, ըստ Ն. Փաշինյանի կողմից կառավարության նիստում շրջանառության մեջ դրված վարկածի, փորձել է ավտոբենզինով վառել վառարանը։ Կապիտանը, ինչպես հայտնի է եւս այրվածքներ էր ստացել ու տևական ժամանակ գտնվում էր հիվանդանոցում, իսկ տուժող կողմը սկսել էր սեփական հետաքննությունն իրականացնել՝ չվստահելով պաշտոնական վարկածին։ Քրեական գործով ընդհանուր առմամբ հինգ մեղադրյալ կա։ Գործն այժմ գտնվում է Գեղարքունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր Վարդան Հարությունյանի վարույթում։ Գործով այդպես էլ չի պարզվել, թե ինչու զինվորները չեն կարողացել դուրս գալ բռնկված կացարանից։

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո