Իրանում հուզումների տակ թաքնված է թուրքական եւ ադրբեջանական պառակտիչ շրջանակների գործունեությունը․ Թուրքիան օգտագործում է իր լծակները՝ Իրանում իրավիճակն ապակայունացնելու համար. Ռուբեն Մելքոնյան

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

12/03/2023 21:58 Պարզ միջոց՝ 26%-ով նվազեցնելու սրտի կաթվածի ռիսկը 12/03/2023 21:44 Վաղը լույս չի լինի հետևյալ հասցեներում 12/03/2023 21:17 Ինդոնեզիայում հրաբուխ է ժայթքել 12/03/2023 21:13 Վաղը կմեկնարկի սեպտեմբերի 19-ին Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցած դեպքերի առթիվ մեղադրվող 11 անձի դատական նիստը. Բաբայան 12/03/2023 20:55 Փաշինյանն ասելու է`ժողովուրդն ինձ է ընտրել, ուրեմն ուզում է, որ Սյունիքն իր կազմում չլինի. Բագրատյան (տեսանյութ) 12/03/2023 20:51 Թավրիզում Թուրքիայի հյուպատոսության դիմաց բողոքի ակցիա են արել, որի ընթացքում օգտագործել են նաև Ալիևի ծաղրանկարները. իրանագետ 12/03/2023 20:16 Հովտամեջում այրվել է վագոն-տնակ 12/03/2023 20:09 Արդեն 24 Bastion ֆրանսիական զրահամեքենա Հայաստանում է. ԶԼՄ 12/03/2023 19:38 «Առողջ ափսե» հանրային միջոցառում՝ Երևանում 12/03/2023 18:44 Ֆրանսիան պատրաստվում է Հայաստանին հարձակողական զենք՝ CAESAR համակարգեր մատակարարել 12/03/2023 18:25 «Հայասաթ-1» արբանյակը արդեն ազդանշաններ է ուղարկել տիեզերքից 12/03/2023 17:46 Վահագն Խաչատուրյանն ընդունել է ակնարկագիր, մաթեմատիկոս և փիլիսոփա Նասիմ Նիքոլաս Թալեբին 12/03/2023 17:42 «Զանգ» նախաձեռնութունը կոչ է անում երկուշաբթի 8:00-9։00 և 17։30-ից 18։30 պարալիզացնել մայրաքաղաքի փողոցները 12/03/2023 17:22 Էս ժողովրդի գլխին պատմական այնպիսի աղետ են փորձում բերել, որ էլ երբեք ուշքի չգանք․ Տաթևիկ Հայրապետյան 12/03/2023 17:00 «Ապրելու երկիր»-ը ապօրինի հայտարարությունն արել է Ալավերդիում լարվածություն ստեղծելու համար. ՔՊ խմբակցություն 12/03/2023 16:23 ՀՀԿ գրասենյակում հանդիպում է անցկացվել Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների հետ 12/03/2023 16:13 Ինչու են մարդիկ տեսնում ուրվականների. հոգեբանի վարկածը 12/03/2023 15:42 Իջևանում և Կապանում +25 աստիճան տաք է գրանցվել. Գագիկ Սուրենյան 12/03/2023 15:13 70-ամյա կինը երկվորյակների է լույս աշխարհ բերել 12/03/2023 15:04 53 տարեկանում հանկարծամահ է եղել փաստաբան, գնդապետ Արթուր Սեփոյանը. shamshyan.com 12/03/2023 14:49 18-ամյա աղջիկը տեղափոխվել է հիվանդանոց 12/03/2023 14:24 Դեկտեմբերի 6-ի ցերեկը, 7-ի գիշերը շրջանների զգալի մասում սպասվում է անձրև և մառախուղ 12/03/2023 14:04 Ադրբեջանը ՀՀ-ից 800 քկմ է գրավել․ Բագրատյան 12/03/2023 13:54 Այսուհետ միայն ուժեղ Նանարին կտեսնեք, թույլ չեմ տա որեւէ մեկը ուրախանա իմ անզորությունով. Նանար Պողոսյան 12/03/2023 13:14 Ավելի քան 3 տասնյակ արցախցիների խնդրում են դիմել ԱՀ առողջապահության նախարարություն 12/03/2023 13:02 Հզոր «Օլիվեր» ցիկլոնը ծածկել է Մոսկվան. առատ ձյան տեղումներ են սպասվում 12/03/2023 12:49 Տղամարդու քթից կերակրի փայտիկներ են դուրս բերել 12/03/2023 12:13 Հրդեհ Սվերդլով գյուղում 12/03/2023 12:06 «Երկրիս ցավը տանեմ, բայց որ ես փող չունենամ, հաստատ երկիրը ինձ չի պահելու, ես որ հավայի էշ նահատակ դառնամ». էս խոսակցության շարունակությունը հրապարակելու չի 12/03/2023 11:20 Ստամբուլում ձերբակալել են ՌԴ-ում գործող «Օրենքով գողեր» կազմակերպության ղեկավար Շամիլ Ամիրովին 12/03/2023 11:11 Հաշմանդամություն ունեցող անձինք իրենց իրավունքներն իրացնելիս շարունակում են հանդիպել բազմաթիվ խոչնդոտների. ՄԻՊ 12/03/2023 11:03 Ավիավթարի հետևանքով զոհվել է Պարագվայի խորհրդարանի պատգամավոր 12/03/2023 10:56 Իրավիճակը՝ հանրապետության ավտոճանապարհներին 12/03/2023 10:26 «Էրեբունի մոլ»-ի մոտ 15 և 19-ամյա տղաներ են դանակահարվել. հայտնաբերվել է նաև BMW՝ ներսում արնանման հետքեր. shamshyan.com 12/03/2023 10:18 Թուլացանք, քանի որ դարձանք օտարամոլ և նյութապաշտ, բայց եկել է զտման ժամը. Շարմազանով 12/03/2023 10:09 Երկրագնդի ամենագեղեցիկ լեռը լուսաբացին. Գագիկ Սուրենյանը լուսանկար է հրապարակել 12/02/2023 22:15 Երանի նահատակներին, որ Արցախի ադրբեջանացումն ու Հայաստանի բարոյական մահը չտեսան․ Շարմազանով 12/02/2023 22:00 Ադրբեջանը գործողությունների գնալու ծրագիր ունի. Հայրապետյան 12/02/2023 21:42 «Վանաձոր» ՔԿՀ-ում պահվող երկու դատապարտյալ հարձակվել են ՔԿՀ աշխատակցի վրա. Նրանցից մեկը փորձել է դանակահարել ծառայողին 12/02/2023 21:38 Հայաստանի 10 լավագույն շախմատիստները 12/02/2023 21:26 Մեկնարկել են ՆԳՆ միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պաշտոնի նշանակման քննությունները՝ հարցազրույցների ձևաչափով 12/02/2023 21:18 Հայաստանի ու Թուրքիայի հատուկ ներկայացուցիչների հանդիպման մասին քննարկում այս պահին չկա. Ռուբինյան 12/02/2023 21:11 Շուրջ 100 ավտոտնակների փոխարեն՝ բարեկարգ բակեր 12/02/2023 20:48 Ուժեղ երկրաշարժ Ֆիլիպիններում 12/02/2023 20:46 Արցախը հանձնել են ու հիմա երազում են փող աշխատելու մասին․ թուրքերն ու ադրբեջանցիներն էլ այնքան միամիտ են, որ ձեզ թույլ են տալու համգիստ փող աշխատե՞լ․ Զաքարյան 12/02/2023 20:26 Բոլորը խոստովանեցին, որ «Զանգեզուրի միջանցք» գաղափարը չի իրականանա․ Բաքվում Իրանի դեսպան 12/02/2023 19:46 Օրվա իշխանությունը միայն ապացուցում է, որ ինքը որևէ կապ չունի ժողովրդավարության, քաղաքացու ընտրելու և ընտրվելու, ազատ ընտրություններ կազմակերպելու հետ․ Սաղաթելյան 12/02/2023 19:29 Փաշինյանը Հրազդանում քննարկել է ՏԻՄ-երում ՔՊ խմբակցության աշխատանքներին վերաբերող հարցերը 12/02/2023 19:27 Տրանզիտ համարանիշներով Mercedes G մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդի մոտ հայտնաբերվել է «մեթանֆետամին» տեսակի թմրանյութ եւ դեղահաբ 12/02/2023 19:20 Էրդողանը հայտարարել է Գազայում խաղաղության կորցրած հնարավորության մասին

12/03/2023 21:44 Վաղը լույս չի լինի հետևյալ հասցեներում 12/03/2023 15:04 53 տարեկանում հանկարծամահ է եղել փաստաբան, գնդապետ Արթուր Սեփոյանը. shamshyan.com 12/03/2023 10:26 «Էրեբունի մոլ»-ի մոտ 15 և 19-ամյա տղաներ են դանակահարվել. հայտնաբերվել է նաև BMW՝ ներսում արնանման հետքեր. shamshyan.com 12/03/2023 15:13 70-ամյա կինը երկվորյակների է լույս աշխարհ բերել 12/02/2023 19:27 Տրանզիտ համարանիշներով Mercedes G մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդի մոտ հայտնաբերվել է «մեթանֆետամին» տեսակի թմրանյութ եւ դեղահաբ 12/03/2023 14:49 18-ամյա աղջիկը տեղափոխվել է հիվանդանոց 12/03/2023 17:22 Էս ժողովրդի գլխին պատմական այնպիսի աղետ են փորձում բերել, որ էլ երբեք ուշքի չգանք․ Տաթևիկ Հայրապետյան 12/03/2023 13:54 Այսուհետ միայն ուժեղ Նանարին կտեսնեք, թույլ չեմ տա որեւէ մեկը ուրախանա իմ անզորությունով. Նանար Պողոսյան 12/03/2023 17:42 «Զանգ» նախաձեռնութունը կոչ է անում երկուշաբթի 8:00-9։00 և 17։30-ից 18։30 պարալիզացնել մայրաքաղաքի փողոցները 12/03/2023 21:58 Պարզ միջոց՝ 26%-ով նվազեցնելու սրտի կաթվածի ռիսկը 12/03/2023 10:09 Երկրագնդի ամենագեղեցիկ լեռը լուսաբացին. Գագիկ Սուրենյանը լուսանկար է հրապարակել 12/02/2023 10:58 «ՏաԹևեր» ճոպանուղին ճանաչվել է աշխարհի լավագույն ճոպանուղին. մրցանակն ստացել է Դավիթ Վարդանյանը՝ «ՏաԹևեր» նախագծի հիմնադիր Ռուբեն Վարդանյանի որդին 12/02/2023 21:11 Շուրջ 100 ավտոտնակների փոխարեն՝ բարեկարգ բակեր 12/02/2023 12:05 Նոր մանրամասներ՝ երեկ Շիրակի մարզում տեղի ունեցած ողբերգական ելքով ավտովթարի մասին 12/03/2023 18:44 Ֆրանսիան պատրաստվում է Հայաստանին հարձակողական զենք՝ CAESAR համակարգեր մատակարարել 12/03/2023 13:02 Հզոր «Օլիվեր» ցիկլոնը ծածկել է Մոսկվան. առատ ձյան տեղումներ են սպասվում 12/03/2023 11:20 Ստամբուլում ձերբակալել են ՌԴ-ում գործող «Օրենքով գողեր» կազմակերպության ղեկավար Շամիլ Ամիրովին 12/02/2023 08:51 Ռուսական «շպիոն» կառավարությունո՞ւմ. պահանջում են Վահե Ղազարյանի հրաժարականը․«Հրապարակ» 12/03/2023 14:24 Դեկտեմբերի 6-ի ցերեկը, 7-ի գիշերը շրջանների զգալի մասում սպասվում է անձրև և մառախուղ 12/02/2023 11:15 Ագարակ բնակավայրում 93-ամյա կնոջ սպանությունը բացահայտվել է. Ձերբակալվել է 24-ամյա համագյուղացին

Իրանում հուզումների տակ թաքնված է թուրքական եւ ադրբեջանական պառակտիչ շրջանակների գործունեությունը․ Թուրքիան օգտագործում է իր լծակները՝ Իրանում իրավիճակն ապակայունացնելու համար. Ռուբեն Մելքոնյան 09/24/2022 19:48 | ԼՐԱՀՈՍ

Իրանում վերջին օրերին տեղի ունեցող զարգացումներում նկատելի է թուրքական հետքը։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում նման կարծիք է հայտնել թուրքագետ, ԵՊՀ արեւելագիտության ֆակուլտետի դեկան Ռուբեն Մելքոնյանը՝ անդրադառնալով Իրանում այս օրերին ընթացող բողոքի զանգվածային ակցիաներին, անկարգություններին։

«Տեւական ժամանակ է, ինչ թյուրքախոս իրանցի ազգաբնակչության հանդեպ իրականացվում է պանթյուրքիզմի ծածուկ եւ բացահայտ քաղաքականություն եւ այն, ինչ հիմա կատարվում է, վկայում է այն մասին , որ կա թուրքական հետք, կա թուրքական հետաքրքրություն, որովհետեւ մի դեպքի հետ կապված սկսված այդ պրոցեսը լայնացրել է իր գաղափարական աշխարհագրությունը։ Այդ բողոքի ցույցերին միացել են նաեւ պանթյուրքիստական շրջանակները, որոնք վաղուց հայտնի են Իրանում եւ ընկալվում են որպես իրանական պետության դեմ գործող եւ բացահայտ թուրքական ազդեցության շրջանակներ։ Բնական է, որ այն իրավիճակում, երբ աշխարհն ու ամբողջ տարածաշրջանը գերլարված է եւ գտնվում է պատերազմի մեջ, Թուրքիան պետք է օգտագործեր իր լծակները՝ Իրանում անկայունություն ստեղծելու համար»,- բացատրում է մասնագետը։

Հիշեցնենք, գլխաշորը պատշաճ ձևով չկրելու համար ձերբակալված երիտասարդ կնոջ մահը Իրանում հուզումներ են առաջացրել ։ Մի քանի օր է, ինչ Թեհրանում և երկրի տարբեր շրջաններում բողոքի մարդաշատ ակցիաներ են անցկացվում։ Արևմուտքը դատապարտում է Իրանի իշխանություններին։

Թուրքագետը շեշտում է՝ Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության գործիքակազմում, այսպես կոչված, փափուկ ուժի դերակատարությունը շատ մեծ է, այն կիրառվում է աշխարհի տարբեր երկրներում ՝ այդ երկրների հասարակություններում եղած խոցելի խմբերի եւ Թուրքիայի համար ձեռնտու հանգամանքների վրա։ Այդ գործիքակազմից է նաեւ պանթյուրքիզմը, որը մասնագետի խոսքով, դժվար է անվանել փափուկ ուժ, բայց կիրառվում է՝ եվրոպական երկրներից մինչեւ ՌԴ եւ Կենտրոնական Ասիայի երկրներ, որտեղ կան թյուքախոս ժողովուրդներ եւ Իրանը բացառություն չէ։

Ռուբեն Մելքոնյանը նաեւ ընդգծում է՝ Իրանի դեմ քայլերն անպայմանորեն ունեն Թուրքիա-Արեւմուտք համագործակցության ենթատեքստը ու հենց դա է պատճառը, որ մեկ դժբախտ դեպքից ծագած խնդիրը ընդլայնել է իր գաղափարական աշխարհագրությունը։ Այսինքն՝ այնտեղ ոչ միայն կանանց իրավունքների հետ կապված ընդվզումներ են, այլ այդ ընդվզումները շատ սահուն կերպով քաղաքական երանգ են ստանում։ Մյուս կողմից, տեղի ունեցողը, Ռուբեն Մելքոնյանի խոսքով, կարող ենք ընկալել նաեւ Թուրքիայի կողմից մեսիջ Իրանին առ այն, որ երկրի ներսում հնարավորություն կա անկայունություն հրահրելու։ «Սա կարող ենք նաեւ ժամանակագրական իմաստով շաղկապել Ադրբեջանի՝ երեկվա կոշտ հայտարարության հետ, որը շատ կոշտ գնահատեց Իրանից հնչող հայտարարությունները եւ հատկապես այն, որ Իրանի համար անթույլատրելի է Հայաստան-Իրան սահմանի փոփոխությունը։ Քաղաքական մեսիջների կոնտեքստում այդ հուզումների տակ թաքնված է թուրքական եւ ադրբեջանական պառակտիչ շրջանակների գործունեությունը։ Պետք է շեշտել, որ Իրանի այդ շրջանակները ոչ միայն Թուրքիայի կողմից են աջակցություն ստանում, այլեւ Ադրբեջանի՝ լինելով թյուրքախոս, ադրբեջանցիների համար այդ տարածքն ու այդ բնակչությունն ունի շատ ավելի այլ նշանակություն»,-նշում է թուրքագետը։

Անդրադառնալով դիտարկմանը, թե ինչ ազդեցություն կարող են ունենալ իրանի ներսում հուզումները հարավկովկասյան տարածաշրջանի զարգացումների եւ մասնավորապես Սյունիքի շուրջ զարգացումների վրա՝ հաշվի առնելով Թեհրանից հնչող շատ ուղիղ մեսիջները՝ Ռուբեն Մելքոնյանն ասաց․ «Իրանի համար այդ պառակտիչ երեւույթը նոր չէ, պանթյուրքիստական շրջանակաները վաղուց են այդ գործունեությունն իրականացնում, ուստի, վստահ եմ , որ Իրանի պես դարավոր պետականություն ունեցող երկիրը ունի համապատասխան մեխանիզմներ՝ այդ ամենը վերահսկողության տակ վերցնելու եւ միեւնույն ժամանակ, այլ ֆրոնտներում՝ իր համար հետաքրքրություն ներկայացնող ճակատներում զուգահեռ պայքարը տանելու։ Սա առաջին դեպքը չէ, նախորդ դեպքերն էլ շատ արագ իրանական պետությունը վերահսկողության տակ է վերցրել, ընդ որում, պանթյուրքիաստական շրջանակաները նաեւ համապատասխան պատժի են արժանացել։ Այս անգամ էլ, ենթադրում եմ, այդ զսպող մեխանիզմները լավագույնս կօգտագործվեն»։

Մինչ մեր տարածաշրջանում խմորումներ են՝ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ՄԱԿ-ի ամբիոնից առաջարկեց ՆԱՏՕ-ի դիտորդական խումբ ուղարկել Հայաստան։ Այս հրավերն ինչ ազդեցություն կարող է ունենալ հայ-իրանական հարաբերությունների վրա՝ հարցին արձագանքելով՝ Ռուբեն Մելքոնյանը պատասխանեց․«Այդ հրավերը, եթե անձամբ Փաշինյանի մտքի դրեւսոորումն է, դա եւս ողբերգություն է, բայց եթե այն մեր պետական ինստիտուտների՝ ԱԳՆ-ի կամ այլ պետական կառույցների հավաքական կարծիքն է, դա էլ ավելի մեծ ողբերգություն է։ Այն առնվազն 3 խնդրահարույց կետ ունի։ Նախ, եթե դու հրավիրում ես այլ ուժերի որպես դիտորդ, դու ֆիքսում ես, որ այլեւս գոչություն չունես որպես պետություն եւ այն լծակները, որով դու պետք է պաշտպանես քո տարածքային ամբողջականությունը, ըստ էության ոչնչացվել են։

Երկրորդ, սա խախտում է դաշնակցային հարաբերությունները՝ որքան էլ ՀԱՊԿ-ը լավ չի աշխատում եւ մենք ունենք դժգոհություններ, այնուամենայնիվ, դե յուրե, դա ռուս -հայկական եւ ՀԱՊԿ-ի պայմանագրերով վերահսկվող տարածք է եւ դա նաեւ այդ հարաբերությունների հանդեպ է որոշակի սխալ քայլ։ Եվ, երրորդ, ինչպես Նենսի Փելոսիին Ավարայրի ճակատամարտի նկարի մոտ տանելը, այնտեղից Իրանին մեսիջ հղելը, ինչպես դրանից առաջ իշխող ուժի պատգամավորի հայտարարությունը ԱԺ ամբիոնից, թե Իրանը տոտալիտար երկիր է, եւ այդ հրավերը նույն տրամաբանության շարունակությունն են, այն է՝ այս տարածաշրջան հրավիրել մի ուժի, որի հետ Իրանը դե յուրե եւ դե ֆակտո թշնամի է, այն Իրանը, որի շահերը բազմաթիվ համընկնման կետեր ունեն մեր շահերի հետ։ Սա ոչ այլ ինչ է, քան հակապետական քաղաքականություն, այսինքն, քայլ որն ուղղակիորեն դեմ է Հայաստան պետության շահին եւ սա արդեն շարունակվում է ավելի քան 4 տարի։ Այսքան պատահականություններ՝ պետության դեմ քայլեր անելու համապատկերում, դժվար է պատկերացնել»։

Խոսելով, առհասարակ, ՄԱԿ-ում Փաշինյանի ելույթից, Ռուբեն Մելքոնյանն ասաց՝ այլ կերպ, քան խայտառակություն, դա հնարավոր չէ բնութագրել, որովհետեւ այդ բարձր ամբիոնից քաղաքական գործիչներն ու պետական բարձր պաշտոնյաներն այդպես ելույթ չեն ունենում։ Որպես Թուրքագետ, Մելքոնյանը հատուկ շեշտեց․«Թուրքական պետությունների հետ՝ Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ նման ոճով՝ պարտվածի ոճով, չեն խոսում եւ թշնամուց սահմանենրի քարտեզների ճշգրտում չեն աղերսում, որովհետեւ նման հռետորաբանության պարագայում թշնամին ոչ թե զիջումների է գնում, այլ իր քաղաքական ախորժակն է ավելացնում»։

Մասնագետն ասում է՝ եթե նախկինում ՀՀ գործող իշխանությունները 5 քայլից 4-ում էին սխալվում, մեկն էլ՝ կիսասխալ էր, ՄԱԿ-ի ամբիոնից ունեցած ելույթում Փաշինյանը սխալվեց 5 քայլից 5ում։ «Բավական լուրջ տապալում էր, կարծում եմ, որ այդ ելույթն ինքնին, հայկական դիվանագիտության եւ պետական քաղաքականության խայտառակ բնույթի դրսեւորումն էր, իսկ, այսպես կոչված, գեղջկական դիվանագիտության ու գավառական խորամանկության փորձերը, որ այդ ելույթում կային, մեծ քաղաքականության ու մեծ պետությունների դեպքում ուղղակի քմծիծաղ կարող են առաջացնել, իսկ մեր պարագայում՝ էլ ավելի անկայունացնել իրավիճակը տարածաշրջանում եւ ավելի խոցելի դարձնել մեր պետության շահերը»,-եզրափակեց Ռուբեն Մելքոնյանը։

Աղբյուր` Փաստինֆո