ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
«Անկախ պատգամավոր», առավել ևս «անկախ նախագահ» հասկացություն գոյություն չունի. Դանիելյան 07/02/2022 22:12 | Հարցազրույց
Խորհրդարանի պատմությունը, թերևս հարուստ է խմբակցությունները լքելու, կուսակցությունները փոխելու դեպքերով։ «Ուզում ենք անկախ պատգամավոր լինել». – սա իրենց պատճառաբանությունն է։ Այս երևույթներին մենք հիմնականում անդրադառնում ենք սոսկ քաղաքական֊բարոյական տեսանկյունից, սակայն պակաս կարևոր չէ իրավական կողմը, ուստի կոնկրետ պատգամավոր Թագուհի Թովմասյանի հայտարարությունը, որ որոշել է հրաժարական չտալ ու շարունակել պաշտոնավարել որպես հանձնաժողովի անկախ նախագահ, «Փաստինֆո»-ն խնդրեց մեկնաբանել իրավագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր, Հայաստանի վաստակավոր իրավաբան Գևորգ Դանիելյանին։
- Պարոն Դանիելյան, ի՞նչ է նշանակում «անկախ պատգամավոր», իսկ հիմա արդեն՝ «անկախ նախագահ», ի՞նչ է, խմբակցությանն անդամակցելը Սահմանադրության որևէ դրույթով կաշկանդում է պատգամավորին։ «Մարդու իրավունքների պաշտպանությունը անկուսակցական առաքելություն է», կամ «որոշել եմ շարունակել իմ գործունեությունը՝ որպես ԱԺ մարդու իրավունքների պաշտպանության և հանրային հարցերի մշտական հանձնաժողովի ԱՆԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՆ, ԱՆԿԱԽ նախագահ»։ Սրանք ԱԺ պատգամավոր Թագուհի Թովմասյանի հայտարարության տեքստից են։
- Իհարկե, ոչ, պատգամավորների պարագայում գոյություն չունի այդպիսի տեսակավորում։ իսկ իրավական հարթությամբ, մեղմ ասած, խրթին վիճակ է ստեղծվել, որը ցանկացած պահի կարող է ուղղվել հենց իր՝ «անկախ նախագահի» դեմ, ինչն անցանկալի է։ Անդրադառնանք սոսկ մի քանի, առավել առանցքային հարցադրումների։Նախ, ինչպես ասեցինք՝ «անկախ պատգամավոր», առավել ևս «անկախ նախագահ» հասկացություն գոյություն չունի։ Զուտ կենցաղային, հրապարակախոսական հարթությամբ այդպես կոչում են խմբակցությունից դուրս եկած պատգամավորներին, ինչը նոնսենս է, պատգամավորները չեն լինում «կախյալ» և «անկախ»։ Նրանցից յուրաքանչյուրին անվերապահորեն տրված է ներկայացուցչական մանդատ. «Պատգամավորը ներկայացնում է ամբողջ ժողովրդին, կաշկանդված չէ հրամայական մանդատով, առաջնորդվում է իր խղճով և համոզմունքներով» (Սահմանադրության 94-րդ հոդված)։
Այնուամենայնիվ, եթե պատգամավորն իրեն «անկախ է» կոչում, իրավական ձևավորված մշակույթից ելնելով, ինչին անդրադարձանք վերևում, ինքն իրեն անխուսափելիորեն դնում է խմբակցությունից դուրս եկածի կարգավիճակում, ինչը նաև տրամաբանական է։ Մի կողմ թողնենք այն, որ մարդու իրավունքների պաշտպանությունը քաղաքական առանցքային կառույցի կարգավիճակ ունեցող Ազգային ժողովի մշտական հանձնաժողովում չի կարող լինել անկուսակցական առաքելություն, պարզապես ընդգծենք զուտ իրավական հիմքը։ Խնդիրն այն է, որ այսպես կոչված՝ «անկախ պատգամավորը», իմա՝ խմբակցությունից դուրս եկածը կարող է մնալ նույն հանձնաժողովում բացառապես երկու դեպքում՝ ա) եթե այդ խմբակցությունը նրա տեղում խմբակցության այլ անդամի չի նշանակում, և բ) հանձնաժողովում առկա է այլ թափուր տեղ («Ազգային ժողովի կանոնակարգ» Սահմանադրական օրենքի 11-րդ հոդվածի 4րդ մաս)։ Ընդ որում, նույն հոդվածի համաձայն, այս հիմքերը իմպերատիվ չեն, այլ կարող են գործել, եթե չի խախտվում՝ մշտական հանձնաժողովում տեղերի բաշխման համամասնությունը, որը պայմանավորված է խմբակցություններում ընդգրկված պատգամավորների թվով։ Խմբակցության դիրքորոշումը հայտնի է, ուստի դրան չանդչադառնանք։
Իսկ սա նշանակում է, որ «անկախ նախագահի» նշանակման և այդ պաշտոնում պահելու ողջ հայեցողությունը վերապահվում է իշխանական խմբակցությանը, այսինքն՝ վերջինս դե ֆակտո փորձելու է ստանձնել իրենց անկախ գործող պատգամավորի անկաշկանդ «առաքելությունը»։
- Ինչպիսի՞ն է միջազգային փորձը՝ խմբակցություններից պատգամավորների դուրս գալու կտրվածքով և ի՞նչ իրավական հետևանքներ են նախատեսված։
Արտասահմանյան երկրներում այսպիսի իրավիճակներ խիստ հազվադեպ են հանդիպում, եղած դեպքերն էլ քննարկվում են զուտ բարոյական հարթությամբ։ Ինչ վերաբերում է իրավական հիմքերին, ապա դրանք նույնական են հայրենական իրավական կարգավորումների հետ։ Այո, իրավիճակներ կան, որոնք միանշանակ չեն կարող հանգեցնել սանկցիաների, այլապես կխաթարվի ներկայացուցչական մանդատի բուն էությունը։ Սահմանափակումները, հիմնականում վերաբերում են մշտական հանձնաժողովներում ներգրավվածությանը, ինչին արդեն անդրադարձանք։
Իհարկե, նախկին «Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքում այս հարցը հստակ կարգավորված չէր, իսկ Սահմանադրական դատարանն էլ, քննելով հենց համանման իրավիճակ, հանգել էր այն եզրակացության, որ խմբակցությունից դուրս գալը ինքնըստինքյան հանգեցնում է պատգամավորի լիազորությունների դադարմանը։ Սակայն ներկայիս Սահմանադրությունը ելակետ է ընդունել մանդատի կարգավիճակի այլ հիմնադրույթներ, որոնց պարագայում արդեն խմբակցությունից դուրս գալն ինքնըստինքյան չի հանգեցնում պատգամավորի լիազորությունների դադարմանը։
Ինչ խոսք, սա բարձրացնում է և ընդդիմադիր և իշխանական խմբակցությունների պատասխանատվությունը և պահանջում, որպեսզի լինեն առավել հեռատես և ոչ միայն ընտրվեն, այլև դե ֆակտո գործեն լեգիտիմ, քանզի, ինչպես ասում են՝ «փայտն ունի երկու ծայր»։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
02/29/2024 15:35 Ադրբեջանցի զինված դիվերսանտը ներխուժել է ՀՀ տարածք ու ձերբակալվելՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 03/19/2024 08:34 Գուրգեն Արսենյանը չի ճանաչում իր գրասենյակի մոտ պայթուցիկ տեղադրելու գործով կալանավորվածներին․ մանրամասներ հարցաքննությունից․ «Ժողովուրդ»
- 03/19/2024 08:32 Վարչապետի եւ ԱԺ նախագահի եղբայրները բիզնեսմեններ են. Փաշինյանը խաբել է. մաս 184. «Ժողովուրդ»
- 03/19/2024 08:20 Հանրահավաքը կպառակտի՞, թե՞ կմիավորի․ «Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:18 Ինչ է քննարկվել ՔՊ խմբակցության փակ նիստում․ «Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:14 Ներքին գործերի նախարարությունը 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել․«Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:11 ՀՀ իշխանությունները չեն պատրաստվում խզել ՌԴ-ի հետ որեւէ միջպետական պայմանագիր․«Հրապարակ»
- 03/19/2024 08:05 Մոտ 5 միլիոն դրամ՝ օրացույցների և օրագրերի համար․ ԱԺ անհիմն գնումները 2024-ի առաջին եռամսյակում. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
- 02/17/2024 19:12 ԲԴԽ-ի մեսիջը հստակ էր. ցուցումները չկատարող դատավորները կքարկոծվեն հրապարակայնորեն. Նախշքարյան (տեսանյութ)
- 02/13/2024 21:42 Ադրբեջանը խուսափելու է իրական բանակցային գործընթացից. որոշակի հանձնառություններ է ստանձնել՝ Իրանի դեմ կատարելու, որոնք իրականացնելու ցանկություն այս պահին չունի. Ձյունիկ Աղաջանյան
Մեկնաբանություն
- 03/19/2024 12:55 Փաստացի, այսօր Հայաստանին և հայ ժողովրդին պատերազմով սպառնում են երկու հոգի՝ Իլհամ Ալիևը և Նիկոլ Փաշինյանը. ադրբեջանագետ
- 03/18/2024 18:06 Լինելով թերուս և կիսագրագետ՝ Փաշինյանը դասակարգային ատելություն ունի գրագիտության և կրթության նկատմամբ. Լևոն Զուրաբյան
- 03/18/2024 10:50 Թույլ չեմ տալու քաղաքը այլանդակել. Ավինյանը՝ անօրինական սրճարանների ու շինությունների մասին
- 03/17/2024 15:18 Ալեն Սիմոնյանն ուզում էր դառնալ քաղաքապետ, փոքր տխրել էր, որ չդարձավ. Մարության
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 03/19/2024 14:02 Սյունիքի մարզում 4 մարդու կյանք խլած ավտովթարի հանգամանքները պարզվում են քրեական վարույթի շրջանակներում. Գոռ Աբրահամյան
- 03/19/2024 13:07 Փրկարարները մասնատել են ծառը
- 03/19/2024 13:00 Շտապօգնության ավտոմեքենան արգելափակվել է ցեխակույտի մեջ
- 03/19/2024 11:48 Ողբերգական դեպք՝ Սյունիքի մարզում․ հիվանդանոց տեղափոխվելիս շտապօգնության ավտոմեքենայում մահացել է Կապանի թիվ 3 միջնակարգ դպրոցի զինղեկը
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 03/18/2024 23:57 Հայտնի մոդելը խոստովանել է, որ գայթակղել է 16 տարին չլրացած դեռահասին․ նրան կարող է ցմահ ազատազրկում սպառնալ
- 03/15/2024 23:24 40-ամյա կույս տղամարդը բացատրել է սեքսով զբաղվելու ցանկության բացակայությունը
- 03/15/2024 17:30 Հայտնի է օրվա ամենադեպրեսիվ ժամը
- 03/15/2024 17:06 Որոնք են որոշ մարդկանց պաթոլոգիկ դավաճանության պատճառները
Հետաքրքիր է իմանալ
- 03/18/2024 18:56 Կինը քաղցկեղի մասին իմացել է շնորհիվ սելֆիի
- 03/17/2024 20:22 Երեխան ծնվել է 10 սանտիմետրանոց պոչով
- 03/11/2024 18:48 Ծովաստղերի էքստրակտում հայտնաբերվել են հակաքաղցկեղային միացություններ
- 03/09/2024 15:23 Խորհուրդներ ուսանողներին, թե ինչպես արդյունավետ և առանց սթրեսի պատրաստվել քննություններին