ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
«Կենտրոնական բանկին ձեռնտու է դրամ – դոլար փոխարժեքի իջեցումը, նրան չեն հետաքրքրում՝ ո՛չ արտահանողների խնդիրները, ո՛չ էլ բնակչության կենսամակարդակը». տնտեսագետ 04/30/2022 20:55 | Տնտեսություն
Արտարժույթի փոխարժեքի տատանումները պայմանավորված են ինչպես արտաքին, այնպես նաև՝ ներքին գործոններով։ Հայաստանում դոլարի փոխարժեքի՝ վերջին շաբաթների ընթացքում գրանցած տատանումները, նույնպես, նույն տրամաբանության մեջ են։ Ե՛վ ԱՄՆ, և՛ եվրոպական երկրները բավական լուրջ տնտեսական խնդիրների առաջ են հայտնվել, այդ թվում նաև՝ արտարժութային, հետևաբար, տնտեսական ակտիվությունն այդ երկրներում նկատելիորեն նվազել է, որոնցով պայմանավորված՝ սա հետևանքներ է թողել դոլարի փոխարժեքի վրա։ Այս մասին «Փաստինֆո» -ի հետ զրույցում ասել է տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը՝ անդրադառնալով արտարժույթի տատանումների ներքին գործոնները։ Վերջին 1-1,5 ամսվա ընթացքում շուրջ 70- 80 դրամի տատանում է արձանագրվել, մասնավորապես դոլարի փոխարժեքի մեջ. Եթե փետրվարի վերջին դոլարի փոխարժեքը ժամերի ընթացքում էր անգամ աճում՝ հասնելով 520-ի, ապա հիմա նույն արագությամբ իջնում է ՝ առքը հասնելով ընդհուպ 440-ի։
«Փոխարժեքի տատանման ներքին շարժառիթները պայմանավորված են հետևյալ գործոններով՝ նախ, մարտի 15-ին Կենտրոնական բանկը վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 8 տոկոսից հասցրեց 9.25 տոկոսի։ Սրանով ներքին շուկայում նա թանկացրեց դրամը։ Բայցի այդ, ռուս – ուկրաինական հակամարտությամբ պայմանավորված՝ Հայաստանի տնտեսական ակտիվությունը դանդաղել է։ Արտահանման ծավալները՝ դեպի Ռուսաստանի Դաշնություն, նկատելիորեն կրճատվել են։ Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն՝ 2022 թվականի մարտ – փետրվար ամիսների նկատմամբ, ընդհանուր արտահանման ծավալները կրճատվել են 12.2 տոկոսով, այն պարագայում, երբ, ամիսն ամսվա վրա, մենք միայն աճ էինք գրանցում։ Հիմնականում կրճատվել է դեպի Ռուսաստանի Դաշնության ուղղությամբ իրականացվող արտահանումները։ Պատճառը պայմանավորված է ռուբլու արժեզրկմամբ»,- նշել է տնտեսագետը։
Մասնագետը նկատել է՝ Հայաստանում տնտեսական աճի նվազումն իր ազդեցությունն է թողել նաև դոլարի նկատմամբ պահանջարկի վրա. «Դոլարի կարիք մեր տնտեսվարողներն, այս պահի դրությամբ, ավելի քիչ ունեն, քանի որ բիզնեսներ հիմնելու համար, դրսից սարքավորումներ քիչ են ներկրվում, վերավաճառելու համար նախատեսված ապրանքներ, նույնպես, քիչ են ներկրվում և այն։ Այս և այլն պատճառներով պայմանավորված, դոլարի նկատմամբ պահանջարկը նվազել է»,- ասում է Սուրեն Պարսյանը։
Դոլարի կուրսի անկման կարևոր պատճառներից մեկ էլ, ըստ տնտեսագետի, Ռուսաստանում իրականացված մեծաթիվ պատժամիջոցներն են, որով պայմանավորված՝ Ռուսաստանի Դաշնությունը որոշում է կայացրել արտաքին ապրանքաշրջանառության զգալի մասն իրականացնել ռուբլով.«Օրինակ, Հայաստանից, գազի, բենզինի, դիզ վառելիքի և այլ տեսակի ապրանքների համար, տարվա կտրվածքով մոտ՝ 1 մլրդ. դոլարի չափով գումար էր փոխանցվում ՌԴ։ Հիմա այդ նույն գումարը ՌԴ-ին է փոխանցվում ռուբլով, որը ամսվա կտրվածքով կազմում է մոտ՝ 70- 80 մլն. դոլար։ Այսինքն, քանի որ այս գնումները կատարվում են անմիջապես ռուբլով, բնականաբար, դոլարի փոխարժեքն ընկնում է»։
Սուրեն Պարսյանը հավելում է՝ ահա այս ամենի արդյունքում է, որ հայաստանյան բանկերում կա դոլարի խիստ ավելցուկ, որն էլ, իր հերթին, հանգեցրել է ՝ դոլար – դրամ փոխարժեքի շարունակական անկմանը։
Երկրում դոլարի փոխարժեքի տատանման այս պատկերը, ըստ մասնագետի հավաստման, մեծապես հարվածում է, հատկապես, արտահանողներին. «Ներկրողները շահում են, իսկ արտահանողները՝ կորցնում, որովհետև ստացվում է, եթե ես 2 դոլարի ապրանք պետք է արտահանեի ԱՄՆ, որը կազմում էր 1000 դրամ, հիմա 2 դոլար արտահանելով՝ բերում եմ այստեղ 900 դրամ։ Այսինքն, ստացվում է, որ ես կամ իմ բիզնեսը 10 տոկոսի չափով վնաս է կրում։ Այստեղ զգալի կորուստներ է կրում նաև բնակչությունը, որովհետև տրանսֆերների զգալի մասը՝ 60- 70 տոկոսը, գալիս է դոլարով և եվրոյով։ Ստացվում է, որ դրսից եկող գումարներով ապրող հայաստանցիները նաև կենսամակարդակի կորուստ են ունենում»։
Հարցին՝ արդյո՞ք երկրում վերջին շաբաթների ընթացքում ստեղծված ներքաղաքական լարված մթնոլորտը ևս չի՞ կարող պատճառ հանդիսանալ դոլար – դրամ փոխարժեքի նմանօրինակ անկմանը, տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը պատասխանում է՝ խնդիրը նրանում է, որ դոլար գնողների թիվը հանրապետությունում զգալիորեն նվազել է.«Նախկինում մենք, օրինակ, 30- 40 մլն.-ի չափով արտարժույթի առևտրային գործարքներ էինք ունենում, իսկ հիմա, մոտ 10 մլն. դոլարի չափով ավելցուկ կա շուկայում։ Օրվա կտրվածքով, այդ ավելցուկը հանգեցնում է փոխարժեքի գների իջեցմանը։ Եթե դոլարի գնորդ լիներ, ապա, այս պահի դրությամբ, այսպիսի պատկեր չէինք ունենա։ Խնդիրը նաև նրանում է, որ Կենտրոնական բանկը, ստեղծված իրավիճակում, կարելի է ասել, ընդհանրապես չի միջամտում։ Նրան ձեռնտու է, որպեսզի դրամ – դոլար փոխարժեքն իջնի, որովհետև իրեն չի հետաքրքրում՝ ո՛չ արտահանողների խնդիրները, ո՛չ բնակչության կենսամակարդակը»։
Հարցին՝ հնարավոր է արդյո՞ք դոլար – դրամ փոխարժեքի նվազման տենդենցը շարունակվի՝ ավելի ցածր գին սահմանելով, տնտեսագետը պատասխանում է՝ դոլարի ավելցուկը շուկայից դեռևս դուրս չի եկել։ Ե՞րբ և որքա՞ն դուրս կգա, կախված է բազմաթիվ գործոններից. «Հնարավոր է, հանկարծ, Կենտրոնական բանկը որոշում կայացնի՝ ինքը մեծ քանակով դոլար գնի շուկայից, այսպիսով՝ հանելով շուկայում առկա ավելցուկը։ Նա կարող է նաև ճիշտ հակառակն անել, օրինակ՝ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքն էլ ավելի իջեցնի և այլն։ Ամեն դեպքում, դոլար – դրամ փոխարժեքի իջեցումն, անշուշտ, ազդելու է և արտահանման ծավալների և ժողովրդի կենսամակարդակի վրա։ Արտահանումն, ուղղակի, սնանկանում է այսպիսի պայմաններում, իսկ ինչ վերաբերում է տրանսֆերների հաշվին ապրող ընտանիքներին, ապա նրանք ստիպված կլինեն ավելի քիչ գումար վատնել, նույնիսկ, առաջին անհրաժեշտության գնումների վրա, այդ թվում՝ սնունդ հագուստ դեղամիջոց և այլն, որն էլ, իր հերթին, հարվածելու է ներքին ապրանքաշրջանառությանը»,- ամփոփելով զրույցն, ասում է տնտեսագետը։
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 05/14/2024 08:23 Ընտրական հանցագործությունները քննող մարմին չի ստեղծվել ընդդիմմության ղեկավարմամբ. Փաշինյանը խաբել է. Սուտ 206. «Ժողովուրդ»
- 05/14/2024 08:18 Վոյաժներին ոչինչ չի խանգարում․ «Հրապարակ»
- 05/14/2024 08:16 Սթրեսից էր դուրս գալիս․ «Հրապարակ»
- 05/14/2024 08:13 Իշխանական նավը երերում է․ «Հրապարակ»
- 05/14/2024 08:09 Փաշինյանը կատարել է Ալիեւի հերթական պահանջը․ «Հրապարակ»
- 05/14/2024 08:05 Ռոբերտ Քոչարյանի գործը քննող Աննա Դանիբեկյանի դեմ հարուցված կարգապահական վարույթը ԲԴԽ-ում է. «Ժողովուրդ»
- 05/14/2024 08:00 Օրենքը «օրենք չէ», եթե բացառություններ չունի ՔՊ պատգամավորների համար․ Թագուհի Ղազարյանի ոչ ստեղծագործական աշխատանքի հետքերով . «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 05/01/2024 20:31 Փաշինյանն ապամոնտաժում է Հայաստանը՝ հօգուտ Ադրբեջանի. Արմինե Ադիբեկյան
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
Մեկնաբանություն
- 05/14/2024 14:05 Ընդդիմադիր պատգամավորին թույլ չեն տվել մասնակցել Հայաստան այցելած ԵԱՀԿ նախագահի հետ հանդիպմանը
- 05/14/2024 12:00 Հայաստանի և Արցախի երիտասարդների կապը պետք է է´լ ավելի ամրապնդել ու զարգացնել. Գագիկ Ծառուկյան
- 05/13/2024 18:59 «Ծրագիր չունեն» թեզն այլևս զրկվել է բանական որևէ հիմնավորումից. իրանագետ
- 05/13/2024 12:35 Ինչ ունենք այս պահին. Վահե Հովհաննիսյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 05/14/2024 10:21 Երևանում 2-ամյա երեխան բարձրացել է ննջասենյակի պատուհանագոգին, հենվել ցանցին և ընկել դուրս. shamshyan.com
- 05/13/2024 23:58 Երևանում նոր կառուցվող էլիտար թաղամասի շենքի բակում հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին․ Shamshyan.com
- 05/13/2024 19:14 Սարի թաղում աշխատանքներ կատարելիս տրակտորը շրջվել է. փլուզվել է ճանապարհի հենապատը
- 05/13/2024 18:35 Ավտոմեքենան դուրս է եկել երթևեկելի հատվածից և շրջվել
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 05/13/2024 22:58 Ուսուցչուհուն ձերբակալել են 11-ամյա դպրոցականի հետ համբուրվելու համար
- 05/12/2024 09:57 «Եվրատեսիլ 2025»-ը տեղի կունենա Շվեյցարիայում. Մրցանակը կոտրվեց բեմի վրա
- 05/11/2024 18:50 Նիդեռլանդների ներկայացուցիչը եզրափակիչ փուլից ժամեր առաջ հեռացվել է Եվրատեսիլ մրցույթից
- 05/10/2024 22:22 Ամուսնացած տղամարդուց ծննդաբերած կինը տարօրինակ առաջարկ է ստացել նրա կնոջից
Հետաքրքիր է իմանալ
- 05/10/2024 16:29 Արեգակի վրա ուժեղ բռնկում է եղել. առաջիկա օրերին մագնիսական փոթորիկներ են սպասվում
- 05/01/2024 18:31 Ինչպես կարող է քնելուց առաջ սոցցանցերում շրջելու սովորությունը կործանել հարաբերությունները
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը