Փաստ ինֆո

Կա՞ արդյոք ադրբեջաներեն լեզվի ուսուցման անհրաժեշտություն կամ նման խնդիր Հայաստանի Հանրապետության հանրակրթական դպրոցներում, թե՞ ոչ։ Սա հարց է, որ խիստ արդիական և մտահոգիչ երանգներ ընդունեց ՀՀ ԿԳՄՍ Նախարարության հրավիրած վերջին ասուլիսից (փետրվարի 21) հետո, երբ այդ մասին հայտարարեց ԿԳՄՍ փոխնախարար Ժաննա Անդրեասյանը՝ պատասխանելով լրագրողների հարցերին։

Պարզվում է, սակայն, մինչ, առնվազն, ասուլիսի անցկացման պահը, Կրթության գերատեսչությունը ղեկավարող նախարար Վահրամ Դումանյանը տեղյակ չէր, որ սեփական նախարարության կողմից վերջերս մշակված Կրթության ռազմավարության մինչև 2030 թվականի ծրագրով նախատեսվում է հանրակրթական դպրոցներում, որպես երրորդ օտար լեզու, ներառել տարածաշրջանային երկրների, այդ թվում՝ վրացերենի, ադրբեջաներենի և թուրքերենի ուսուցումը։

Լրագրողի հարցին ի պատասխան, նախարարը նախ տարակուսած հայտարարեց, որ նման խնդիր հանրակրթական դպրոցներում այս պահին չկա, հետո շփոթված հայացքով աջ ու ձախ նայեց՝ ասուլիսին ներկա փոխնախարարներին։ Պարզվեց կա՝ Ժաննա Անդրեասյանը, բառացիորեն հայտարարել է հետևյալը՝ հանրակրթական դպրոցներում տարածաշրջանային (այդ թվում նաև՝ ադրբեջաներեն և թուրքերեն) լեզուների ուսուցման հարցը ներառված է մշակվող նոր ռազմավարության նախագծում և ինքն, անձամբ, սա շատ կարևոր, անհրաժեշտ և նույնիսկ ուշացած խնդիր է համարում.«Խոսքը վերաբերում է տարածաշրջանային լեզուների դասավանդման խրախուսման խնդրին։ Նախորդ տարին մեզ ցույց տվեց, թե մենք ինչ լրջագույն բացեր ունենք գիտելիքի մասով՝ կապված տարածաշրջանային երկրների հետ։ Մենք չենք ճանաչում տարածաշրջանային որևէ երկիր, լինի դա՝ Վրաստանը, Իրանը, Թուրքիան, թե Ադրբեջան։ Սրանք այն երկրներն են, որ սահմանակից են մեզ և հարց է առաջանում, թե մենք, օրինակ, ի՞նչ գիտելիք ենք փոխանցում այս երկրների մասին մեր հանրակրթական դպրոցներում սովորող աշակերտներին։ Դրանք գիտելիք են, որոնք մենք, նախ և առաջ, պետք է ունենանք և այդ գիտելիքի շնորհիվ է, որ պետք է կազմենք մեր երկրի շահերը ներկայացնող և առաջ տանող քաղաքականություն։ Սա, կարծում եմ, որևէ մեկի մոտ նույնիսկ հարց չպետք է առաջացներ»,- ասում է Կրթության փոխնախարարը և համոզմունք հայտնելով, հավելում՝ եթե այդ հարցը ժամանակին լուծված լիներ, ապա, գուցե, մենք չունենայինք այն խնդիրները, որոնք ունենք, այն էլ՝ այսպիսի ծավալներով։

Թե ի՞նչ խնդիրների մասին է մատնանշում փոխնախարար Անդրեասյանը, հայտնի չէ։ Նա չի պարզաբանում, թե ինչպե՞ս մենք կարող էինք, ասենք, չունենալ, օրինակ, արցախյան հակամարտության խնդիրը, եթե, ինչպես ինքն է նկատում, ժամանակին, մեր դպրոցներում դասավանդվեր ադրբեջաներեն, կամ ասենք, ի՞նչ բաց է գրանցվել Հայաստանի հանրակրթական դպրոցներում թուրքերեն լեզվի բացակայությունը։ Հավանաբար, հիմա, երբ օրվա իշխանությունների կամ նրանց սպասարկող մանկլավիկների նախաձեռնությամբ հայաստանյան դպրոցներ մտցվի, օրինակ, թուրքերեն լեզուն, աշակերտներն ավելի խորությամբ կըմբռնեն և կհասկանան, ասենք՝ Հայոց Ցեղասպանության ողջ էությունը, չի բացառվում նաև թուրքերեն լեզվով՝ ըստ թուրքական կողմի առաջարկվող վարկածի…

Ինչևէ…

Նույն ասուլիսի ընթացքում, փոխնախարար Անդրեասյանը հայտարարում է՝ մասնագիտական գործունեության բերում ինքը ժամանակին նայել է մեր պատմության դասագրքերում որոշ հարցերի վերաբերյալ մոտեցումները։ Ինչպես հասկանում ենք նախարարի խոսքերից, դրանք վերջինիս չեն բավարարել. «Օրինակ, հարևան Իրանի վերաբերյալ մեր պատմության դասագրքերում ընդգրկված է միայն պատմական գիտելիք, այնինչ, այդ երկիրը հիմա էլ կա, մեր կողքին է։ Հիմա հարց է առաջանում՝ ի՞նչ է այն իրենից ներկայացնում, ինչպիսի՞ հասարակություն ունի, ինչպիսի՞ արժեքների է դավանում և այլն։ Կարծում եմ, սրանք առանցքային ռազմավարական նշանակության խնդիրներ են, որոնք պետք է հանրակրթական մակարդակով մեր երեխաներին հասանելի դարձնենք։ Ես արդեն նշեցի, որ նոր օրենսդրական նախագծի շրջանակներում, մեր կրթական համակարգը երրորդ օտար լեզվի հնարավորություն է ընձեռում և, կարծում եմ՝ այն դպրոցները, որոնք կունենան նման հնարավորություն և համապատասխան ռեսուրսներ, այս խնդիրը կլուծեն»։

Խնդրահարույց ասուլիսից հետո, հարցի առնչությամբ հավելյալ տեղեկություն ստանալու ակնկալիքով, այսօր «Փաստինֆո»-ն կապ հաստատեց ԿԳՄՍ նախարարության մամլո խոսնակ Գեղամ Մելիքբեկյանի հետ, սակայն, մեր հարցերին ի պատասխան, ստացանք խոսնակի համառ լռությունը։ Պարոն Մելիքբեկյանն անկեղծորեն նեղսրտեց՝ Հայաստանում հարյուրից ավելի լրատվամիջոց կա, եթե ամեն մեկը զանգահարի և պարզաբանում խնդրի, պատկերացնում ենք արդյո՞ք նրանց վիճակը։ Լրագրողի նկատառմանը, թե, գուցե, իսկապես հարցն այնքան լուրջ է, որ խնդիրներ է հարուցել լրատվամիջոցների ներկայացուցիչների շրջանակում, հետևաբար, նրանք պարզաբանումներ ստանալու ակնկալիք ունեն գերատեսչության ղեկավարներից, Գեղամ Մելիքբեկյանն ասաց՝ ձեր բոլոր հարցերի պատասխանները փնտրեք նախարարության հրավիրած վերջին ասուլիսի և ԿԳՄՍ նախարար Վահրամ Դումանյանի՝ վերջին ճեպազրույցի ընթացքում։ Զրույցը՝ գերատեսչության խոսնակի հետ այսքանով ավարտվեց։

Այնուհանդերձ, «Փաստինֆո»-ն փորձեց հասկանալ՝ ի՞նչ առավել կարևոր տեղեկատվություն է փոխանցել նախարար Դումանյանը խնդրահարույց հարցի առնչությամբ՝ Կառավարության վերջին ճեպազրույցի ընթացքում, ինչին հղում էր կատարում գերատեսչության խոսնակը։ Պարզեցինք հետևյալը՝ լրագրողների հետ հարց ու պատասխանի ընթացքում Վահրամ Դումանյանը նախ՝ զարմանք էր հայտնել, թե ինչո՞ւ են մարդիկ ֆիքսվել հանրակրթական դպրոցներում հենց ադրբեջաներենի ուսուցման իրենց նախաձեռնության վրա, ապա հավելել էր. «Նույն Ադրբեջանում շատ լավ են տիրապետում հայերեն լեզվին։ Ի՞նչ կա դրանում, եթե մեր աշակերտները ծանոթանան տարածաշրջանային երկրների լեզուներին կամ ուսումնասիրեն այդ երկրների մշակույթը, չեմ հասկանում…»։

Տեղեկացնենք, որ ԿԳՄՍ-ի կողմից վերջերս մշակված կրթության զարգացման նոր ռազմավարության շրջանակեներում, մինչև 2030 թվականը նախատեսվում է հանրապետության հանրակրթական դպրոցներում, որպես երրորդ օտար լեզու ներառել տարածաշրջանային երկրների լեզուների՝ վրացերենի, պարսկերենի, ադրբեջաներենի, ինչպես նաև թուրքրենի ուսուցումը։ Այս մասին հրավիրած մամուլի ասուլիսի ընթացքում, օրեր առաջ տեղեկացրել էին ԿԳՄՍ նախարարության ղեկավարները։

Աղբյուր` Փաստինֆո