Փաստ ինֆո

Ադրբեջանցի զինծառայողներն արդեն 7-րդ օրն է, ինչ ներխուժել են ՀՀ պետական տարածք և փորձում դիրքավորվել՝ պատճառաբանելով, թե սահմանների ճշգրտման գործընթացներ են իրականացվում։ Ստեղծված իրավիճակի շուրջ «Փաստինֆո»-ն զրուցել է Փաստաբանների պալատի նախագահ Արա Զոհրաբյանի հետ։

- Պարոն Զոհրաբյան, 7-րդ օրն է, ինչ ադրբեջանցիները ներխուժել են ՀՀ պետական տարածք, շարունակում են առաջանալ՝ «սահմանների ճշգրտման» ինչ-որ պատճառաբանությամբ։ Ինչպե՞ս եք մեկնաբանում ստեղծված իրավիճակը։ Նախ՝ իրավաբանորեն ինչպե՞ս կարող ենք կոչել այդ գործընթացները։ Երկրորդ՝ որքանով է պաշտոնական Երեւանի արձագանքը համարժեք։

- Սա կոչվում է ագրեսիա, ներխուժում: Հայաստանի Հանրապետությունը իրավունք ունի ինչպես անհատական, այնպես էլ հավաքական ինքնապաշտպանության դիմել: Այսինքն, պետք է կանխեր ադրբեջանցիների մուտքը:

- Իշխանությունները փորձում են կարեւորել, որ թշնամու հակառակորդի առաջխաղացման ընթացքում փոխհրաձգություն չի եղել՝ սա իսկապե՞ս ձեռքբերում է, ողջունելի՞ է, որ հակառակորդն առանց կրակոցի մաս-մաս գրավում է ՀՀ-ն։

- Փորձեմ օրինակով պատասխանել: Եթե երեխաները երկու այգիներից մեկը պետք է ընտրեն, խնձոր գողանալու համար, և այգիներից մեկում տանտերը հրացան ունի ու կրակում է այգի ներխուժողների վրա, իսկ մյուս այգու տանտերը տանից դուրս չի գալիս, այլ միայն հայհոյում է, պարզ չի՞, որ երեխաներն ընտրելու են երկրորդ այգին: Ինչ է նշանակում խուսափել ենք բախումներից: Զինված ուժերը ստեղծված են հատուկ բախման մեջ մտնելու համար, եթե թշնամին սահման է խախտում:

-Թեև ադրբեջանցիների կողմից ՀՀ պետական սահմանն ապօրինի հատելու և ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը խախտելուն ուղղված գործողությունների փաստի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ, ընդ որում՝ միայն երկրորդ օրը, բայց տեսնում ենք, որ պատշաճ քննություն չի իրականացվում։ Ինչպես կմեկնաբանեք իրավապահ մարմինների կողմից ցուցաբերվող անգործությունը։

-Այս քրեական գործը մեզ պետք է բացահայտելու համար, թե ինչո՞ւ այդ դիրքերը պատշաճ համալրված չեն եղել, ինչու՞ է մեր իշխանությունը անտարբեր մեր պաշտպանության հարցով: Անտարբեր է, թե՞ լավ էլ կողմնորոշված վերաբերմունք ունի: Ինչո՞ւ է Ադրբեջանը առավելություն ստացել:

- Նիկոլ Փաշինյանն ԱԽ նիստում հայտարարեց, թե Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև երկկողմ սահմանագծման աշխատանքներ չեն կարող լինել, քանի որ պետությունները չունեն դիվանագիտական հարաբերություններ, գործընթացները կարող են իրականացվել երրորդ կողմի միջնորդությամբ։ Արդյո՞ք սա ինքնին չի վկայում այն մասին, որ Փաշինյանը եւս խոստովանում է, որ 2020 թվականի դեկտեմբեր ամսին տեղի ունեցած այսպես կոչված սահմանների որոշման գործընթացները եղել են ապօրինի։

-Մինչև 2020թ. սեպտեմբերն էլ չենք ունեցել դիվանագիտական հարաբերություններ, բայց արդյոք նման կերպ նվաստացված ու անպաշտպան ենք եղել: 2020թ. նոյեմբերի 9-ի կապիտուլյացիոն փաստաթղթի պայմաններին էլ է հակասում այն ինչ արեց իշխանությունը, երբ հերթով զիջեց այն դիրքերը, որոնք այդ փաստաթղթում նշված չէին: Ցավոք այսօր ադրբեջանցիները վերահսկում են Սյունիք-Երևան ճանապարհը, Սյունիքի օդանավակայանը և շատ այլ բնակավայրեր:

-Կարծում եք՝ գործ ունենք կազմակերպված գործողությունների, թե ապաշհնորհ կառավարման հետ։

- Իմ անձնական կարծիքը հետևյալն է. Չի կարող այս կարգի կազմակերպված ապաշնորհ գործողությունների շղթա լինել: Ինչպես ասում են մեկ կամ երկու դեպքը զուգադիպություն է, իսկ դրանից ավելը՝ օրինաչափություն:

-Պարոն Զոհրաբյան, ի վերջո, հայկական կողմից տարածքներ են զիջվել՝ առանց որևէ միջազգային փաստաթղթի։ Արդյո՞ք այդ գործընթացները կարող են ունենալ իրավական ուժ։

- Միջազգային փաստաթղթերով, այդ թվում ՄԱԿ-ի կանոնադրությամբ, Հայաստանի սահմաններն անձեռնմխելի են ու պաշտպանված: Հայաստանը պետք է չորս գործողություն իրականացներ՝ 1. Ինքնապաշտպանություն. 2. Դիմեր ՀԱՊԿ-ին (պայմանագրի 4-րդ հոդվածով),

3. Դիմեր ՌԴ-ին՝ պայմանագրի հիմքով, 4. Դիմեր ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդին:

Հեղինակ՝ Իզաբել Սահակյան

Աղբյուր` Փաստինֆո