Փաստ ինֆո

Եռաբլուրում նախօրեին ծափերով երթ էր: Շատերին ասել էին, թե սգո երթի են մասնակցելու, բայց վերջում, իրենք իրենց համար պարզեցին, որ ամոթի երթի մասնակից են դարձել: Զինվորական պանթեոնում ննջող հայ ազատամարտիկների հիշատակը հարգելու համար այնտեղ այցելած Նիկոլ Փաշինյանը ստիպված եղավ  տղաների շիրմաքարերին հասնել իր ուղղությամբ նետված զանազան իրերի տարափը հաղթահարելու գնով: Բայց ամոթի երթն այսքանով չավարտվեց: Հանկարծ, Եռաբլուր պանթեոնում ծեծկռտուք բռնկվեց… Ծեծվեցին հերոսներ ծնած և նրանց հավերժ հայրենիքի փառքին  նվիրած զինծառայողների մայրերը…

Ինչպե՞ս հնարավոր եղավ նման իրականություն թույլ տալ,  «Փաստինֆո»-ն թեմայի շուրջ զրուցել է  «Արծիվ 30 Արարատ» մահապարտների ջոկատի հրամանատարի տեղակալ  Եփրեմ Մարգարյանի հետ։

- Նիկոլ Փաշինյանն արդեն ինքն իրեն չի հարգում, ինչպե՞ս նա կարող է հարգել զոհված զինծառայողի մորը... Սրանով ամեն ինչ ասված է: Ինչ վերաբերում է նրան, թե ի՞նչ կատարվեց Եռաբլուրում, ապա պետք է փաստենք հետևյալը՝ սա բոլոր ժամանակների Հայոց պատմության ամենախայտառակ դրվագն էր, որ, անկասկած, կարող էր և չլինել: Մեր պատմության մեջ երբևէ չի եղել որևէ դեպք կամ դրվագ, երբ սրբավայրում անձնապաշտությամբ զբաղվեն, իսկ Եռաբլուրը սրբավայր է: Ի՞նչ տեսանք մենք՝ այնտեղ հավաքված անհասկանալի ամբոխը մի պահ թողել էր Արցախի առաջին և երկրորդ պատերազմի բոլոր ընկածներին և փառաբանում էր Նիկոլ Փաշինյանին: Այնինչ, հայտարարված էր համապետական սգի օր… Ես այնտեղ միայն մի քանի սգավոր ծնող տեսա ու այդպես էլ չհասկացա,  թե ի՞նչ նպատակով էին Եռաբլուր եկել այնտեղ հավաքված մարդիկ: Կամ ի՞նչ էր անում այնտեղ Նիկոլ Փաշինյանը՝ շրջապատված այդքան թիկնապահներով ու իր անձի անվտանգությունը  պաշտպանող այդ իրերով…Ամո՞թ չէր զգում Նիկոլը, որովհետև դա սրբապղծություն էր:

- Ինչո՞ւ, այնուամենայնիվ, Նիկոլ Փաշինյանը գնաց Եռաբլուր՝ քաջ գիտակցելով,  որ իր ներկայությունն այնտեղ ծայրահեղ անցանկալի է, ընդ որում, գնաց՝ գործի դնելով վարչական ռեսուրսը:

- Ես համաձայն եմ ձեզ հետ, որ  նա գործի էր դրել վարչական ռեսուրսը: Իսկ գնաց Եռաբլուր, որպեսզի մեկ անգամ ևս հասկանա, թե ո՞վ է իրականում ինքը: 

- Ի՞նչ հասկացավ:

- Ոչինչ չի հասկացել: Այսօր էլ Սյունիք է գնացել: Չմոռանանք, որ այնտեղ,  ինքը  որոշ ժամանակ առաջ, պադավատապաշտության մասին նախկինների հասցեին խրոխտ  մեղադրանքներ էր ներկայացնում, իսկ այսօր բազմաթիվ պադավատներով ու թիկնապահներով փորձել է մտնել Սյունիք: Եթե այսքանը հասկանար, ուղղակի կհրաժարվեր այդ մտքից՝ այցելել Սյունիք, որովհետև, հատկապես պատերազմից ու այնտեղ կատարվող վերջին իրադարձություններից հետո, ինքը Սյունիքում խիստ անցանկալի անձ է դարձել:      Փորձեց ու ստացավ սյունեցիների պատասխանը։

Ես նախօրեին էի վերադարձել Սյունիքից և այնտեղ տեսա փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանին: Հավանաբար, նա Սյունիքում էր՝ Փաշինյանի այցը հնարավորինս անխոչընդոտ դարձնելու և կրկին վարչական լծակներ կիրառելու հանձնարարությամբ: Ակնհայտ է, որ Սյունիքում Նիկոլ Փաշինյանի նկատմամբ տրամադրությունները խիստ բացասական են: Դա նրանք շատ պարզ ու հասկանալի ի ցույց դրեցին այսօր, որպիսի նախադեպը չէր եղել մեզանում։

- Սյունիքի մարզպետ Մելիքսեթ Պողոսյանը դիմել էր սյունեցիներին՝ հորդորելով անվտանգության նկատառումներից ելնելով, սահմանամերձ բնակավայրերի բնակիչներին չանցնել ՀՀ Զինված ուժերի կողմից պահպանվող տարածքից դուրս:  Ի՞նչ է իրականում կատարվում Սյունիքում, Եփրեմ:

- Սյունիքում կատարվում է հետևյալը՝ շատ գյուղապետեր ու համայնքապետեր իրենց  հայրենասիրությամբ, նվիրվածությամբ, բանակցելու հմտությամբ ու շնորհքով կարողանում են թուրքից հեռու պահել դիրքերը և, հանկարծ, Բաքվից եկած պատվիրակությունը նրանց ստիպում է հետ գնալ, իսկ հայկական կողմից, որպես կանոն, նման դեպքերում պետական որևէ մարմնի ներկայացուցիչ ներկա չի լինում: Արդյունքում, մեր կողմից կարևորագույն դիրքեր են զիջվում ադրբեջանցիներին, որի հետևանքով էլ՝ մարզպետը նման հայտարարություններ ու հորդորներ է անում: Այսքանով հանդերձ, ես փորձեցի Սյունիքում տիրող իրավիճակը  ներկայացնել հնարավորինս շատ մեղմ:

- Սահմանազատման աշխատանքները Սյունիքում մեղմ ասած անհասկանալի ու վտանգավոր փուլում են գտնվում…

- Որքան կարևոր և ստրատեգիական  նշանակության բարձունքներ կան Սյունիքում, հիմնականում, արդեն իսկ  զիջվել են ադրբեջանական կողմին: Նաև կադրեր տեսանք Որոտանից, Կապանի օդանավակայանի մերձակայքից… Այսինքն, ադրբեջանական զինված ուժերն արդեն Որոտանում և Կապանում են:  Փոխարենն այստեղ ոչ ոք պարզ չի խոսում, թե ի՞նչ է սա նշանակում կամ դեռ ո՞ւր կարող է հասնել սա: Իսկ, եթե այս ամենն արվում է՝ Ադրբեջանին  սովետական քարտեզների հիման վրա վերադարձնելու համար  իր տարածքային ամբողջականությունը, ապա այդ ամբողջականության մեջ է մտնում նաև Գեղարքունիքի մարզից՝ Սևանա լճի արևելյան ափը: Սոթքից մինչև Շորժա ու Դրախտիկ,  սրան գումարած նաև թվով 11 գյուղ, նույն սկզբունքով պետք է վերադարձնել ադրբեջանական կողմին: Հիմա ի՞նչ սպասենք՝ Սյունիքից հետո, հերթը Գեղարքունիքի՞ մարզինն է…

- Ինչպե՞ս կարելի է կանգնեցնել այս աղետը:

- Դավադիր իշխանությունը ժամ առաջ պետք է հեռանա և գան մարդիկ, ովքեր ունակ կլինեն բեկում մտցնելու այս խայտառակ իրավիճակում, ովքեր աթոռակռիվ չեն տա՝ հասկանալով, որ մենք հայրենիք ենք կորցնում: Պատմությունը ցույց տվեց, որ Գերմանիան երկրորդ համաշխարհայինից հետո  նույնպես պարտվեց՝ կապիտուլյացիա ստորագրելով, բայց այսօր ոչ միայն Եվրոպական Միության, այլև ամբողջ աշխարհի մասշտաբով,  ամենազարգացած պետություններից մեկն է: Մեզ միասնական հզոր ուժ է պետք:

- Եփրեմ, Ազգային Անվտանգության Ծառայությունը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որտեղ ասվում էր, թե գերի ընկնելու  դեպքում կարող են զանգահարել թեժ գծին և հայտնել այդ մասին: Հայտարարությանը կից ԱԱԾ-ն ներկայացրել էր նաև թեժ գծի  ինչ – որ հեռախոսահամար: Այսինքն, ի՞նչ է սա նշանակում,  ադրբեջանական կողմին գերի ընկած մարդը պետք է զանգի ու ԱԱԾ-ին հայտնի, որ ինքը գերի՞ է ընկել…Սա ի՞նչ է…

- Իսկ, եթե չենք ուզում գերի ընկնենք, ո՞ր համարով կարող ենք զանգել, չե՞ն ասել…

Հեղինակ՝ Նվարդ Մանվելյան

Աղբյուր` Փաստինֆո