Ապօրինի ձերբակալվե՞լ եք, դատապարտվե՞լ, պետությունը պարտավոր է ֆինանսապես փոխհատուցել

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

01/30/2023 14:35 ԱՄՆ դեսպանատունը զգուշացրել է ամերիկացիներին Ստամբուլում հնարավոր ահաբեկչությունների մասին 01/30/2023 14:31 Ինչքան շատ հասարակությունը պատրաստ լինի տալ հանուն անձնական բարեկեցության և ինչքան ավելի քիչ՝ հանուն երկրի, այնքան ավելի խոցելի կլինի այս պետությունը․ Դավիթ Բաբայան 01/30/2023 14:26 Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը ցավակցական հեռագիր է հղել Իրանի նախագահին 01/30/2023 14:17 Մարզպետարաններում կառուցվածքային փոփոխություններ կլինեն. Սանոսյան 01/30/2023 14:06 ՄԱԿ-ի դատարանը վերջին հույսն է ԼՂ հայերի համար. Եղիշե Կիրակոսյանը՝ Հաագայի դատարանում 01/30/2023 14:02 Երևանում ավտոբուսների համար նախատեսվում են առանձնացված գծեր. դիտարկվում են Մյասնիկյան և Գայի պողոտաները 01/30/2023 13:54 Մնացական Մարտիրոսյանի նշանակումն արդարադատության ոչնչացման մասին է վկայում. ՀԿ-ների համատեղ հայտարարություն 01/30/2023 13:50 «Գորիս» ՔԿՀ-ում անհայտ անձը փաթեթով թմրանյութ է նետել ներս 01/30/2023 13:17 Հայկական պետականության կործանման գործընթացները մոտենում են իրենց կուլմինացիային․ սա կանգնեցնել է պետք․ Հակոբ Հակոբյան 01/30/2023 13:11 Արցախի ուսումնական հաստատություններում դասապրոցեսն այսօրվանից վերսկսվել է․ հովհարային անջատումներով պայմանավորված՝ որոշ տեղերում կան խնդիրներ, փորձում ենք լուծումներ գտնել․ Արցախի ԿԳՄՍ փոխնախարար 01/30/2023 13:08 Զորամասի հրդեհից տուժած և վերակենդանացման բաժանմունքում գտնվող կապիտանը նույնպես տեղափոխվել է հիվանդասենյակ 01/30/2023 13:02 Հաագայի դատարանում սկսվել են «Հայաստանն ընդդեմ Ադրբեջանի» գործով լսումները 01/30/2023 12:48 ՊԵԿ-ի եւ «Թանա Էներջի Մենեջմենթ» ընկերության միջեւ կնքվել է Մեղրիի սահմանային անցակետի արդիականացման շինարարական աշխատանքների իրականացման պայմանագիր 01/30/2023 12:39 Գլխավոր դատախազին առընթեր էթիկայի հանձնաժողովը նոր անդամ ունի 01/30/2023 12:37 ՊԵԿ-ը կանխել է շուրջ 480 միլիոն դրամ արժեքով ոսկյա զարդերի անօրինական տեղափոխումը 01/30/2023 12:29 Դատավոր Ալեքսեյ Սուքոյանի լիազորությունները դադարեցվեցին 01/30/2023 12:26 Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքը փակելու վերաբերյալ «Հայաստան» խմբակցությունը լսումներ է հրավիրել ԱԺ-ում 01/30/2023 12:05 Կարսում շարունակվում է «Ձմեռ-2023» զորավարժությունը 01/30/2023 11:56 Խորապես մտահոգված ենք Երուսաղեմի քրիստոնեական կրոնական հաստատությունների վրա վերջին բռնությունների և վանդալիզմի կապակցությամբ. ԱԳՆ 01/30/2023 11:35 45 երկրների ներկայացուցիչների Արցախի ՄԻՊ-ի հետ ներկայացրել ենք ՀՀ-ի ու Արցախի նկատմամբ ադրբեջանական թշնամանքի փաստերն ու նրանց իրական մտադրությունները.Թաթոյան 01/30/2023 11:17 Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը մեկնեց Մեծ Բրիտանիա 01/30/2023 11:13 Զինծառայողի հրազենային վիրավորում ստանալու դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ, մեկ անձ ձերբակալվել է 01/30/2023 11:11 Արդարադատության միջազգային դատարանում այսօր մեկնարկում են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դատավարական լսումները 01/30/2023 11:05 Ընտանիքների վերամիավորման նպատակով ԿԽՄԿ միջոցով երեկ Հայաստանից Արցախ է տեղափոխվել 11 հոգի, այսօր հակառակ ուղղությամբ՝ 19 01/30/2023 11:03 Վիրավորում ստացած զինծառայողը տեղափոխվել է Երևանի զինվորական հոսպիտալ,վիճակը ծայրահեղ ծանր է 01/30/2023 10:43 Փրկարար ծառայությունն ամփոփում է անցած շաբաթը 01/30/2023 10:33 Թալինի, Անիի, Արթիկի, Ախուրյանի, Աշոցքի, Արագածի, Աբովյանի և Սևանի տարածաշրջաններում ձյուն է տեղում 01/30/2023 10:28 Վստահ եմ, որ ժողովրդի հետ արդյունավետ հետադարձ կապի պահպանումը և բնակիչների հետ անմիջական երկխոսությունը չափազանց կարևոր են. Վարդանյան 01/30/2023 10:23 Երևանի քաղաքապետարանի գործակարգավարական նիստը. ՈՒՂԻՂ 01/30/2023 10:21 Արցախի մասով պետք է շտապել, որպեսզի գոնե լուծման ենթակա հարցերը օպերատիվ կարգավորում ստանան. Աբրահամյան 01/30/2023 00:34 Հրազենային վիրավորում է ստացել զորամասի զինծառայողը 01/29/2023 22:46 Սուրմալուի պայթյունի ու կացարանի հրդեհի միջեւ նմանություն կա. հատուկ զենք է կիրառվել (տեսանյութ) 01/29/2023 21:59 Արագածոտնի մարզի ավտոճանապարհներին և «Չայնիի ոլորաններ» կոչվող հատվածում տեղ-տեղ առկա է մերկասառույց 01/29/2023 21:39 Երուսաղեմում հայերի և Հայոց պատրիարքարանի վրա հարձակումներ են եղել 01/29/2023 21:21 Հոլանդիայի ոստիկանությունը Հաագայում բողոքի ակցիայի ժամանակ 768 մարդու Է ձերբակալել 01/29/2023 21:00 Ամուսնացած սիրեկանի կողմից մերժված կինը մարդասպան է վարձել նրան սպանելու համար 01/29/2023 20:40 ԱՄՆ-ի իշխանությունները դիտարկում են բոլոր տարբերակները, որպեսզի Իրանը միջուկային զենք չստանա 01/29/2023 20:23 ԶԼՄ-ները հայտնել են, որ իրանական Սպահանի օբյեկտի վրա հարձակման հետեւում կանգնած է եղել Իսրայելը 01/29/2023 20:01 Մոսկվայում տղամարդը սպանել է նախկին կնոջն ու որդուն, իսկ հետո ինքնասպան եղել 01/29/2023 19:43 էլեկտրաէներգիայի վաղվա անջատման հասցեները 01/29/2023 19:29 Այս օրերին իշխանությունների այս գործողությունն ուղղակի հերթական տմարդի արարքն է. Մանուկյան 01/29/2023 19:11 Արցախի պողոտայում բռնկված հրդեհը մարվել է 01/29/2023 18:54 Կրկին երկրաշարժ Իրանի Խոյ քաղաքի մոտ. այն զգացվել է Հայաստանի տարբեր բնակավայրերում 01/29/2023 18:35 Եվս 11 քաղաքացի Հայաստանից տեղափոխվել է Լեռնային Ղարաբաղ․ Ամատունի 01/29/2023 18:18 ՀՀ կառավարությունն ու ժողովուրդը շատ ջերմ վերաբերմունք ունի Եգիպտոսի և այնտեղի ժողովրդի նկատմամբ․ Փաշինյանն ընդունել է Եգիպտոսի նախագահին 01/29/2023 18:00 Հռոմի պապը կրկին կոչ է արել ապաշրջափակել Լաչինի միջանցքը 01/29/2023 17:38 Ուկրաինայի պաշտպանության նախարարը խոստովանել է երկրի արեւելքում ստեղծված ծանր ռազմական իրավիճակը 01/29/2023 17:25 Իրանն Իսրայելին մեղադրել է իրավիճակի ապակայունացման նպատակով մեդիա-հարձակման մեջ 01/29/2023 17:08 Օրեր առաջ Իսրայելն ու ԱՄՆ-ն ավարտեցին համատեղ զորավարժությունները, որտեղ նշված էր, որ դա ուղերձ է՝ Իրանին․ ադրբեջանագետ 01/29/2023 16:56 Իրանի ԻՀՊԿ - ի դեմ ցանկացած գործողության պատասխանը կլինի կոշտ․ Ամիր Աբդոլլահիան

01/28/2023 19:56 Սասուն Միքայելյանը կրկին աչքի ընկավ մարդկային ստորության եւ անբարոյականության հերթական «ռեկորդով». Աշոտյան 01/29/2023 14:46 Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա 1-3 աստիճանով. Առաջիկա 5 օրվա եղանակի կանխատեսում 01/29/2023 22:46 Սուրմալուի պայթյունի ու կացարանի հրդեհի միջեւ նմանություն կա. հատուկ զենք է կիրառվել (տեսանյութ) 01/29/2023 15:42 Իրան-Իսրայել պայքարի թեժացման փուլ է գնում․ ի՞նչ կապ ունի Ադրբեջանը 01/29/2023 09:57 Իրանը պաշտոնապես հաստատել է. անօդաչուներով հարձակման փորձ է եղել 01/29/2023 21:39 Երուսաղեմում հայերի և Հայոց պատրիարքարանի վրա հարձակումներ են եղել 01/28/2023 22:44 Ուժեղ երկրաշարժ Իրանում, որը 3-4 բալ ուժգնությամբ զգացվել է նաեւ Երեւանում 01/29/2023 21:00 Ամուսնացած սիրեկանի կողմից մերժված կինը մարդասպան է վարձել նրան սպանելու համար 01/28/2023 19:33 Եգիպտոսի նախագահի հետ ունեցած համատեղ ասուլիսին Ալիևը կրկին աբսուրդ հայտարարություններ է արել 01/28/2023 18:00 Սպասվում է ձյուն և մառախուղ 01/29/2023 12:57 Արտյոմ Դալաքյանը պաշտպանեց աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը 01/29/2023 10:29 Իրանը հարձակման է ենթարկվել, երբ երկրի փրկարարները ներգրավված էին երկրաշարժի հետեւանքների վերացման գործում. Ոսկանյան 01/30/2023 00:34 Հրազենային վիրավորում է ստացել զորամասի զինծառայողը 01/28/2023 17:53 Բանակը քանդել է Նիկոլի ու քո տեսակը, Սասուն․ Շարմազանով 01/29/2023 18:54 Կրկին երկրաշարժ Իրանի Խոյ քաղաքի մոտ. այն զգացվել է Հայաստանի տարբեր բնակավայրերում 01/29/2023 10:47 Իրանում տեղի ունեցած երկրաշարժի հետեւանքով կան զոհեր ու վիրավորներ 01/29/2023 12:40 Իրանում երկրաշարժը բնական պատճառներո՞վ էր, թե՞ ինչ-որ լուրջ զենքի փորձարկում էր․ Մելիքյան 01/29/2023 16:56 Իրանի ԻՀՊԿ - ի դեմ ցանկացած գործողության պատասխանը կլինի կոշտ․ Ամիր Աբդոլլահիան 01/29/2023 11:31 Իրանում երկրաշարժի հետեւանքով զոհերի ու վիրավորների թիվն ավելանում է 01/29/2023 20:01 Մոսկվայում տղամարդը սպանել է նախկին կնոջն ու որդուն, իսկ հետո ինքնասպան եղել

Ապօրինի ձերբակալվե՞լ եք, դատապարտվե՞լ, պետությունը պարտավոր է ֆինանսապես փոխհատուցել 06/04/2020 20:25 | ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ

Ապօրինի դատապարտման հետեւանքով անձանց կրած վնասները ենթակա են փոխհատուցման։ Փաստաբան Մինաս Մուրադյանը Ժորա Համբարձումյանի հետ «Փաստինֆո»-ի եթերում քննարկել է իրավակարգավորման ուղիները։

- Արդյո՞ք անձը, ով ապօրինի դատապարտվել է, կարող է պատճառված վնասի հատուցման պահանջ ներկայացնել։

Նախ, պետք է հասկանալ, թե ապօրինի դատապարտվել ասելով ինչ ենք հասկանում: Օրենքի, ինչպես նաև նախադեպային իրավունք իմաստով ապօրինի դատապարտվելու տակ հասկացվում է այն, որ պետական իշխանության,այն է՝ դատարանի անօրինական գործողության, տվյալ դեպքում ոչ օրինական և չհիմնավորված դատական ակտի հետևանքով անձը ապօրինի կերպով դատապարտվել է: ՀՀ քաղաքացիաիրավական և քրեադատավարական օրենսդրությամբ նախատեսվում է ապօրինի դատապարտման հետևանքով վնասի հատուցման պահանջ ներկայացնելու ինստիտուտը: Օրենքը նախատեսում է նաև քրեական պատաuխանատվության ենթարկելու, որպեu խափանման միջոց կալանք կամ չբացակայելու մաuին uտորագրություն կիրառելու, անօրինական ձերբակալման, որպես մեղադրյալ ներգրավելու, ինչպես նաև վարչական տույժի ենթարկելու հետևանքով պատճառված վնաuի հատուցման պահանջ ներկայացնելու իրավունքը:

- Որտե՞ղ պետք է դիմի ապօրինի դատապարտման, որպեu խափանման միջոց կալանք կամ չբացակայելու մաuին uտորագրություն կիրառելու, վարչական տույժի ենթարկելու հետևանքով տուժած անձը՝ իր իրավունքները պաշտպանելու համար։

Անձն, ով Ձեր կողմից թվարկված գործողությունների արդյունքում կրել է վնասներ, կարող է հայցադիմում ներկայացնել ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարան՝ վնասի հատուցման պահանջ ներկայացնելու քաղաքացիական օրենսդրությամբ նախատեսված ընդհանուր սկզբունքներով: Բայց, նախ և առաջ, անձը, ով ապօրինի դատապարտվել է կամ օրինակ վերջինիս նկատմամբ անազատության հետ կապված՝ տվյալ դեպքում կալանքի տեսքով խափանման միջոց է ընտրվել, վնասի հատուցման պահանջը դատարան ներկայացնելու համար պետք է ունենա իր նկատմամբ վարույթն իրականացնող մարմնի կողմից կայացված վերջնական որոշում կամ դատարանի կողմից կայացված և օրինական ուժի մեջ մտած դատավճիռ:

Օրինակ, դատարանում անձի նկատմամբ քրեական գործ է քննվում, որի արդյունքում վերջինիս նկատմամբ կայացվում է արդարացման դատական ակտ, որը մտնում է օրինական ուժի մեջ. տվյալ դեպքում անձը ստանում է արդարացվածի կարգավիճակ և ահա այս դեպքում իրավունք է ստանում հայց ներկայացնել քաղաքացիական դատարան՝ կրած վնասների հատուցման պահանջով:

- Ի՞նչ եղանակով կարող է անձը վնասի հատուցման պահանջ ներկայացնել և ի՞նչ իրավական և փաստական հիմքեր պետք է ներկայացվեն՝ ապօրինի դատապարտման արդյունքում վնասի հատուցման պահանջ ներկայացնելիս։

- Նախ, ինչպես արդեն նշվեց, անձը, ով ապօրինի դատապարտման հետևանքով կրել է վնասներ՝ կարող է հայց ներկայացնել ընդհանուր իրավասության դատարան՝ քաղաքացիական օրենսդրությամբ նախատեսված վնասի հատուցման ընդհանուր կանոններով:

ՀՀ սահմանադրական դատարանի որոշմամբ արձանագրվել է, որ մինչդատական վարույթում անձն արդարացվածի կարգավիճակ ձեռք է բերում ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-3-րդ կետերով և 2-րդ մասով նախատեսված հիմքերով քրեական հետապնդման դադարեցման դեպքում, իսկ դատական քննության փուլում` օրինական ուժի մեջ մտած արդարացման դատավճռի դեպքում: Մինչ այդ գոյություն չունի կասկածյալին կամ մեղադրյալին պատճառված վնասի հատուցման պահանջի իրավունք, որովհետև դեռևս նա արդարացված չէ: Անձը կարող է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 66-րդ հոդվածի հիման վրա հատուցման պահանջով դատարան դիմել միայն դրանում նշված հիմքերով արդարացվածի կարգավիճակ ձեռք բերելուց հետո:

Միաժամանակ, ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի նախադեպային որոշմամբ նշվել է, որ համապատասխան սուբյեկտները կարող են իրացնել իրենց վնասի հատուցման իրավունքը, եթե ապացուցեն, որ իրենց վնասը պատճառվել է ապօրինի դատապարտման արդյունքում և չապացուցվի, որ այդ հանգամանքների ժամանակին բացահայտումը լիովին կամ մասամբ կախված էր տվյալ անձից:

ՀՀ քաղաքացիական օրենսդրությունը նախատեսել է, որ բացի նյութական վնասը հատուցելու պահանջի իրավունքից, նախատեսվում է նաև ոչ նյութական վնասի հատուցման իրավունքը: Օրենքի իմաստով, ոչ նյութական վնասը ֆիզիկական կամ հոգեկան տառապանք է, որն առաջացել է անձին ի ծնե կամ օրենքի ուժով պատկանող նյութական կամ ոչ նյութական բարիքների դեմ ոտնձգող կամ նրա անձնական գույքային կամ ոչ գույքային իրավունքները խախտող որոշմամբ, գործողությամբ կամ անգործությամբ: ՀՀ քաղաքացիական օրենսդրությամբ սահմանվում է, որ անձինք ոչ նյութական վնասի հատուցման պահանջի իրավուն ունեն, եթե քրեական հետապնդման մարմինը կամ դատարանը հաստատել է, որ պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմնի կամ դրա պաշտոնատար անձի որոշման, գործողության կամ անգործության հետևանքով խախտվել են ՀՀ Սահմանադրությամբ և Կոնվենցիայով երաշխավորված մի շարք հիմնարար իրավունքներ, օրինակ՝ անձնական ազատության և անձեռնմխելիության, արդար դատաքննության և սեփականության իրավունքները:

Եվրոպական դատարանի արտահայտած իրավական դիրքորոշումների լույսի ներքո Վճռաբեկ դատարանն արձանագրել է, որ ոչ նյութական վնասի հատուցման հիմք հանդիսացող տառապանքի, մասնավորապես՝ հոգեկան տառապանքի հաստատման համար պետք է հաշվի առնել այն հանգամանքը, որ նման տառապանքը հաստատելու համար ուղղակի ապացույցներ (օրինակ՝ բժշկական փաստաթղթեր, փորձագետի եզրակացություն) կարող են և չներկայացվել: Տառապանքի առկայությունը կարող է հաստատվել ցանկացած ապացույցով, այդ թվում՝ կողմի, նրա հարազատների ցուցմունքներով: Այլ կերպ ասած` հոգեկան տառապանքի առկայությունը հիմնավորելու համար չափից ավելի ֆորմալ պահանջները չեն բխի հոգեկան տառապանքի առանձնահատկություններից, ուստի ցանկացած ապացույց, որը կարող է վկայել հոգեկան տառապանքի առկայության մասին (օրինակ՝ ձերբակալվածին պահելու պայմանները, տևողությունը, անձի անհատական հատկանիշները՝ դյուրագրգիռությունը, ներշնչվողականությունը և այլն), պետք է գնահատվի դատարանի կողմից:

Ոչ նյութական վնասի հատուցման չափը որոշում է դատարանը՝ ողջամտության, արդարացիության (eqսitableոess) և համաչափության սկզբունքներին համապատասխան՝ հաշվի առնելով ֆիզիկական կամ հոգեկան տառապանքի բնույթը, աստիճանը և տևողությունը, պատճառած վնասի հետևանքները, վնասը պատճառելիս մեղքի առկայությունը, ոչ նյութական վնաս կրած անձի անհատական հատկանիշները, ինչպես նաև այլ վերաբերելի հանգամանքներ:

ՀՀ քաղաքացիական օրենսդրությամբ սահմանվել է, որ ոչ նյութական վնասի՝ տվյալ դեպքում հոգեկան տառապանքի հետևանքով վնասի հատուցման չափը չի կարող գերազանցել նվազագույն աշխատավարձի երկուհազարապատիկը:

Ինչ վերաբերում է նյութական վնասին, ապա այս դեպքում, ապօրինի դատապարտման հետևանքով վնասների հատուցման պահանջելու իրավունքը սահմանվում են ՀՀ քաղաքացիական օրենսդրությամբ, ինչպես նաև ՀՀ Վճռաբեկ դատարանի կայուն նախադեպային որոշումներով ամրագրված վնասի հատուցման ընդհանուր կանոններով:

- Ո՞ր մարմնի դեմ կարող է պահանջ ներկայացվել ապօրինի դատապարտման հետևանքով, այսինքն՝ ո՞վ կարող է տվյալ դեպքում հանդիսանալ որպես պատասխանող կողմ։

- ՀՀ քաղաքացիական օրենսդրությամբ սահմանված է, որ ապօրինի դատապարտելու, քրեական պատասխանատվության ենթարկելու, որպես խափանման միջոց կալանք կամ չբացակայելու մասին ստորագրություն կիրառելու, վարչական տույժի ենթարկելու հետևանքով պատճառված վնասը, օրենքով սահմանված կարգով, լրիվ ծավալով հատուցում է Հայաստանի Հանրապետությունը: Ինչպես գիտենք Հայաստանի Հանրապետությունը նույնպես հանդիսանում է քաղաքացիարավական հարաբերություններում որպես սուբյեկտ, ուստի վնասի հատուցման պահանջը ներկայացվում է Հայաստանի Հանրապետության դեմ: Տվյալ դեպքում պատասխանող է հանդիսանում ՀՀ-ը՝ ի դեմս ՀՀ ֆինանսների նախարարության:

- Ի՞նչ կասեք այն մասին՝ պրակտիկայում ապօրինի դատապարտման հետևանքով տուժած անձինք և վերջիններիս փաստաբանները ձեռնարկում են արդյո՞ք միջոցներ հետագայում իրենց իրավունքները պաշտպանելու, տվյալ դեպքում՝ պատճառված վնասների հատուցման պահանջ ներկայացնելու տեսանկյունից։

- Այս հարցի կապակցությամբ, կարող եմ ասել, որ սովորաբար պրակտիկայում, երբ օրինակ անձի նկատմամբ արդարացնող հիմքով կայացվում է քրեական հետապնդումը դադարեցնելու որոշում, կլինի դա թե նախաքննության ընթացքում, թե դատարանում և արդյունքում անձը ձեռք է բերում արդարացվածի կարգավիճակ, հետագայում տվյալ անձի, ինչպես նաև վերջինիս փաստաբանի մտքով չի անցնում կրած հնարավոր վնասների հատուցման պահանջով դիմել դատարան: Այսինքն, երբ արդեն անձն արդարացվում է, հետագայում ընդհանրապես չի մտածում իր իրավունքները պաշտպանելու համար կամ էլ մտածում է, սակայն որևէ գործողություն չի անում՝ սահմանափակվելով միայն արդարացված լինելու հանգամանքով:

- Որպես փաստաբան, ի՞նչ խորհուրդներ կտաք այն դեպքերում, եթե անձն ապօրինի դատապարտվել է և հետագայում ցանկանում է որպեսզի կրած հնարավոր վնասների համար իր իրավունքները պաշտպանվեն։

- Ինչպես արդեն նշվեց, օրենսդիրը սահմանել է, որ արդարացվածն իրավունք ունի պահանջելու իրեն անօրինական ձերբակալման, կալանավորման, որպես մեղադրյալ ներգրավելու և դատապարտման հետևանքով պատճառված վնասի գույքային հատուցում ամբողջ ծավալով` հաշվի առնելով իրական վնասը, ինչպես նաև հնարավոր բաց թողնված օգուտները: Արդարացվածը որպես հատուցում իրավունք ունի ստանալու աշխատավարձը, թոշակը, նպաստները, այլ եկամուտներ, որոնցից նա զրկվել է, ինչպես նաև վճարված դատական ծախսերը, փաստաբանին վճարված գումարները: Միաժամանակ, օրենսդրությամբ նախատեսվել է նաև ոչ նյութական վնասի հատուցման պահանջ, որն, ըստ էության, դրսևորվում է հոգեկան տառապանքի տեսքով: Այս ամենը հաշվի առնելով, որպես փաստաբան, թե՛ քաղաքացիներին և թե՛ իմ կոլեգաներին խորհուրդ կտայի, որ եթե օրինակ տվյալ անձի նկատմամբ արդարացնող հիմքով կայացվում է քրեական հետապնդումը դադարեցնելու մասին որոշում կամ դատական ակտ, կամ օրինակ անձը ապօրինի ձերբակալվում է կամ կալանավորվում է, կամ վերջինիս նկատմամբ անօրինական կերպով կիրառվում է ստորագրություն չհեռանալու մասին խափանման միջոց, ապա չպետք է սահմանափակվել միայն անձի տվյալ կարգավիճակով, այլ ցանկալի է դիմել դատարան՝ խախտված իրավունքների, տվյալ դեպքում հնարավոր նյութական և ոչ նյութական վնասների հատուցման պահանջով, առավել ևս, որ քաղաքացիական օրենսդրությամբ, ինչպես նաև Վճռաբեկ դատարանի և ՄԻԵԴ-ի նախադեպային որոշումներով ամրագրված է, որ վնասի հատուցման, մասնավորապես ոչ նյութական վնասի պահանջ ներկայացնելիս պարտադիր չէ ներկայացնել ծանրակշիռ և, ըստ էության, ֆորմալ բնույթ կրող փաստական հանգամանքներ: