Փաստ ինֆո

Երեկ Սահմանադրական դատարանը ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի գործով որոշել է խորհրդատվական կարծիք ստանալու համար դիմել ՄԻԵԴ եւ Վենետիկի հանձնաժողով։ Նկատենք, որ սա հայ իրականության համար առաջին դեպքն է։ Ինչ ազդեցություն կարող է ունենալ միջազգային հեղինակավոր կառույցների կարծիքը՝ ՀՀ դատական ատյանների վարույթում գտնվող քրեական գործի դատաքննության վրա. «Փաստինֆո»-ի հարցերին է պատասխանում միջազգային իրավունքի մասնագետ, փաստաբան Արա Ղազարյանը:

- Պարոն Ղազարյան, ինչպե՞ս եք գնահատում Ռոբերտ Քոչարյանի գործով խորհրդատվական կարծիք ստանալու համար ՄԻԵԴ եւ Վենետիկի հանձնաժողով դիմելու Սահմանադրական դատարանի որոշումը։

-Լավ որոշում է, պրոգրեսիվ որոշում է:

- Ինչպե՞ս կազդի այն Հայաստանում հանրային մեծ հնչեղություն ունեցող քրեական գործի վրա։ 

-ՄԻԵԴ որոշումը կարող է մասամբ կանխորոշել գործի ելքը, այսինքն՝ ոչ թե ելքը, այլ կարձանագրի խախտումներ եղել են, թե ոչ: Խոսքը գնում է այնպիսի հոդվածի մասին, որը մեղադրանքի հիմքում է ընկնում՝ քրեական օրենսգրքի 300 պրիմ 1 հոդվածն է, հոդվածի որոշակիության մասին է, այն, ինչի մասին 2009 թ-ից անընդհատ խոսում են , որի մասին Վենետիկի հանձնաժողովը կարծիք ունի, նաև եթե չեմ սխալվում օրենքի հետադարձ կիրառելիության մասին է խոսքը գնում: Այսինքն` այն հարցն է, որը հասարակության մեջ քննարկվում է՝ ինչ է նշանակում Սահմանադրական կարգը տապալել առանց բռնության, եթե նկատել եք այնտեղ բռնություն բառը չկա, սովորաբար լինում է: Այնպես որ՝ մի հարց է բարձրացվել, որը հանրային հնչեղություն ունի, այդ իմաստով ողջունելի է:

- ՄԻԵԴ-ի և Վենետիկի հանձնաժողովի որոշումները ինչպիսի՞ իրավական ազդեցություն կունենան այս գործի վրա:

-ՄԻԵԴ-ն ընդամենը խորհրդատվական բնույթի, ոչ պարտադիր բնույթի որոշում է կայացնելու: Դեռ պետք է հասկանալ ՄԻԵԴ-ը վարույթ կընդունի, թե ոչ: Կարող է չընդունել վարույթ: Եթե ՄԻԵԴ-ը կարծիք հայտնեց, թեկուզ ոչ իմպերատիվ բնույթի, հետագայում, եթե գործը հայտնվի նույն հարցով իր առջև , պարզ է, որ ինքը նույն կարծիքին պետք է լինի:

- Ի՞նչ եք կարծում, ՄԻԵԴ-ի և Վենետիկի հանձնաժողովի որոշումները կփարատեն իշխանության և ընդդիմության երկկողմանի անվստահությունը այս գործի նկատմամբ:

-Հեղինակավոր մարմիններ են, հուսով եմ, վստահ չեմ կարող ասել: Երբեմն, պատահում է, որ հասարակությունը չի վստահում եվրոպական մարմիններին, թեև նրանք երբեք անվստահության խնդիր չեն բարձրացրել: Վենետիկի հանձնաժողովը տարբեր կարծիքներ է արտահայտել մեր բազմաթիվ օրենքների մասին, և դա միշտ ընդունվել է որպես հեղինակավոր կարծիք, աներկբայորեն կատարման ենթակա: Հեղինակավոր մարմինների մասին է խոսքը: Վենետիկի հանձնաժողովը ընդհանրապես եվրոպական սահմանադրական կարգը վերահսկող մարմին է, պետք է, որ վստահություն ներշնչի:

- Դիմելով ՄԻԵԴ եւ Վենետիկի հանձնաժողով՝ ՍԴ-ն կասեցրել է իր վարույթում գտնվող դիմումների քննությունը։ Նման պայմաններում, ինչ եք կարծում, ընդհանուր իրավասության դատարանում պե՞տք է շարունակվի Ռոբերտ Քոչարյանի եւ մյուսների գործի քննությունը, թե՞ պետք է սպասեն հեղինակավոր կառույցների եզրակացությանը։

- Բնականաբար պետք է սպասեն: Այստեղ կալանքի հարցն է բարձրանում: Արդյոք պետք է շարունակի՞ մնալ կալանքի տակ, թե՞ ոչ: Ընդհանրապես դատաքննության փուլում անձին կալանքի տակ պահելը դա որպես խիստ բացառություն է դիտվում իրավաբանորեն և մեր պրակտիկայով նույնպես: Մնացածը կախված է, թե ինչ փաստարկներ կներկայացնի պաշտպանական կողմը:

Հեղինակ` Անահիտ Հովհաննիսյան