ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Սնունդը սիրտ-անոթային հիվանդությունների ժամանակ 02/04/2017 15:23 | Առողջություն
Սիրտ-անոթային հիվանդությունների բարձր տարածվածության պատճառով դեռ անցյալ դարի կեսերից գիտնականները առանձնահատուկ ուշադրություն դարձրեցին սննդային օրաբաժիններում ճարպերի (հատկապես հագեցած) պարունակության հարցին: Այս մասին ծավալուն հոդված է հրապարակվել doctors.am-ում:
Նրանց կողմից անցկացված հետազոտությունները ցույց են տվել, որ մինչև 65 տարեկանների մոտ սննդի մեջ ճարպերի քանակության 10% կրճատման դեպքում ինֆարկտները նվազել են 9%-ով:
Արևմտյան Եվրոպայի երկրներում ճարպի քանակի որոշակի սահմանափակումների միջոցով սրտի իշեմիկ հիվանդությունների տարածվածության արձանագրված կայունության հիմքում ընկած է խոլեստերինի հիպոթեզը, ըստ որի կենդանական ծագում ունեցող ճարպերի քանակի կրճատումը արյան մեջ խոլեստերինի մակարդակի իջեցման միջոց է: Այսօր արդեն հստակ է, որ սիրտ-անոթային հիվանդությունների զարգացմանը նպաստում են չբալանսավորված սնունդը, հիպոդինամիան և ծխելը: Այս հիվանդություններով հիվանդանալու ռիսկը մեծ է` հատկապես հավելյալ քաշ, հիպերտենզիա, դիսլիպոպրոտեինեմիա և դիաբետ ունեցող մարդկանց մոտ:
Արանից բխում է, որ սիրտ-անոթային հիվանդությունների կանխարգելման հիմքում ընկած է ճարպային փոխանակության նորմալացումը: Անհրաժեշտ է կանոնավոր օգտագործել մրգեր, բանջարեղեն, հատապտուղներ և ծովային ձկներ: Ապացուցված է, որ օրեկան 50 գ ծովային ձկների օգտագործումը 50%-ով իջեցնում է սիրտ-անոթային հիվանդություններից մահացության ռիսկը (ձկներում բարձր է լինոլենաթթվի և K-ի պարունակությունը):
Ճարպային փոխանակության նորմալացմանը նպաստում են նաև այն նուտրիենտները, որոնք իջեցնում են խոլեստերինի յուրացումը և հագեցած ճարրպերի յուրացումը աղիքներում: Դրանք են` սիտոստերինները (բուսական ստերինները), սննդաթելերը, անտիօքսիդանտները և ֆոլատը (իջեցնում է արյան շիճուկում աթերոսկլորոզի համար կարևոր ռիսկի գործոն հանդիսացող հոմոցիստեինի մակարդակը): Բազմաթիվ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ ռացիոնում սոյայի մթերքների ընդգրկումը թողնում է դրական ազդեցություն արյան շիճուկի ճարպաթթուների սպեկտրի վրա, որն ամենայն հավանականությամբ պայմանավորված է նրա ամինաթթվային կազմով:
Վերջին ժամանակներում շատ ակտիվ խոսվում է սիրտ-անոթային հիվանդությունների վրա ալկոհոլի փոքր և չափավոր դոզաների դրական ազդեցության մասին՝ (1 բաժակ բնական գինի) հիմնականում անոթային ախտաբանության ժամանակ: Սակայն օրինակ գլխուղեղի անոթների պաթոլոգիայի ժամանակ ալկոհոլն ունի բացասական էֆեկտ, դրա համար այն չի կարելի առաջարկել որպես ամենօրյա կանխարգելիչ միջոց (կարող է բերել նաև կախվածության):
Կան տվյալներ նաև ոչ ֆիլտրացված սուրճի (լուծվող) խոլեստերինի մակարդակը բարձրացնելու վերաբերյալ (հատիկները պարունակում են կաֆեստոլ` ճարպային ծագման տերպենոիդ): Պետք է նշել նաև, որ սուրճի պատրաստման ժամանակ թղթի ֆիլտրի օգտագործումն ամբողջությամբ հեռացնում է կաֆեստոլը: Օրինակ, Նորվեգիայում ամեն օր շատ են օգտագործում այս սուրճը, ինչի հետ և կապում են սիրտ-անոթային բարձր հիվանղացությունը: Դա ապացուցում է այն փաստը, որ Ֆինլադիայում օգտագործում են ֆիլտրացված սուրճ և սիրտ-անոթային հիվանդացության մակարդակը ցածր է:
Սիրտ-անոթային հիվանդությունների համար հիմնական ռիսկի գործոնը զարկերակային հիպերտենզիան է, որի զարգացման մեջ շատ կարևոր տեղ է հատկացվում կերակրի աղին այն դեպքում, երբ միաժամանակ ցածր է K-ի մակարդակը: Օրեկան 2 գ ավել աղի օգտագործումը բերում է սիստոլիկ ճնշման 5 մմ. սնդ. սյունով բարձրացման 15-19 տարեկանների և 10 մմ. սնդ. սյան բարձրացման՝ 60 տարեկանից բարձր մարդկանց մոտ: Ռիսկը կտրուկ իջնում է աղի քչացման և K:Na-ի 1,5:1 հարաբերությւսն ժամանակ (մրգերի և բանջարեղենի միջոցով):
Սիրտ-անոթային հիվանդությունների ալիմենտար կանխարգելումը կազմակերպվում է մի քանի ուղղություններով.
1. Ռացիոնում իջեցնել ճարպերի քանակը 30% ըստ կալորիականության, հագեցած ճարպաթթուները մինչև 7-10%, տրանսֆորմ ճարպաթթուները՝ մինչև 1%` ի հաշիվ ճարպոտ մսի և կաթնամթերքի և հիդրոգենիզացված ճարպերի սահմանափակման:
2. ԳՉՃԹ-րը ռացիոնում պետք է կազմեն 3-7% ըստ կալորիականության (ռիսկի խմբում 10%, ընդ որում վիտամին E : ԳՉՃԹ = 1), իսկ ω6 : ω3 = 6-8 : 1՝ ի հաշիվ բուսական յուղի, ընկույզի ամենօրյա օգտագործման և շաբաթը 2-3 անգամ ձկան օգտագործման:
3. Օպտիմալ մակարդակի վրա պահել թաղանթանյութի, հակաօքսիդանտ վիտամինների, Ca-ի, ֆոլատների մակարդակը՝ ամեն օր օգտագործելով մրգեր հատապտուղներ, բանջարեղեններ, լոբազգիներ և ոչ յուղոտ կաթնամթերք:
4. Աղը օրական օգտագործել մինչև 6 գ և ավելի քիչ:
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/27/2024 12:45 Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. շենքի բակում հայտնաբերվել է 66-ամյա տղամարդու մարմին
- 04/27/2024 12:03 ՌԴ քաղաքացին փորձել է նետվել Կիևյան կամրջից, ինքնասպանության փորձը կանխվել է
- 04/26/2024 20:05 Առեղծվածային դեպք՝ Կոտայքի մարզում. «Hotel Տ27» հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել են 2 օտարերկրացիների մարմիններ. 2 հոգի էլ տեղափոխվել է հիվանդանոց
- 04/26/2024 10:53 2 ռուս կանայք հաղորդում են տվել ոստիկանություն, որ «Հաղթանակ» զբոսայգու տնօրենը հարվածել է իրենց, թքել իրենցից մեկի դեմքին. shamshyan.com
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել