Փաստ ինֆո

Այն, որ Տավուշում սկսված ընդվզման ալիքը չի տարածվում Երևանում ու մյուս համայնքներում՝ պայմանավորված է նրանով, որ 30 տարի շարունակ հասարակության պայքարող զանգվածին ծեծել, բռնության են ենթարկել, կաշառել, վտարել երկրից ու հիմա հասարակության դիմադրողականությունը հավասարվել է զրոյի։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը։

Նրա դիըարկմամբ՝ պետությունը որպես այդպիսին, հասարակության գիտակցության մեջ դադարել է լինել որպես միասնական մարմին։ «Արդյունքում, առաջացել է մի երևույթ, որը կար նախորդ դարերում, երբ հայ ժողովուրդն ապրում էր Օսմանյան կայսրության կամ ռուսական կայսրության տարածքներում, երբ մի գյուղում խնդիր էր առաջանում՝ Օսմանյան կայսրության ժանդարմների հետ, ապա մյուս գյուղերը ի աջակցություն այդ գյուղի՝ ոտքի չէր կանգնում։ Այսինքն, միասնական պետականության գաղափարը որպես այդպիսին շատ թուլացել է, շատ տեղերում վերացել է, ամեն մեկը հիմա իր մասին է մտածում։ Ուժեղ է նաև արտագաղթողի հոգեբանությունը, որը թույլ չի տալիս գործողություն իրականացնել, բայց ամենակարևորն այն է, որ մարդկանց մեջ հասարակությունը որպես այդպիսին, որպես միասնական մեկ օրգանիզմ դադարել է գոյություն ունենալ»։

Նա նաև ընդգծեց, որ շատ դեպքերում, մարդիկ նաև այս պայքարին չեն հավատում, քանի որ նախորդ 30 տարիներին որքան ընտրությունները կեղծվում էին ու իրենք դուրս էին գալիս պայքարելու, նրանց ծեծում-ջարդում էին կամ 10 000 դրամով ձայները գնում էին։ «Արդյունքում, հասարակությունը դեֆորմացվեց և մարդկանց գիտակցության մեջ դեֆորմացիա տեղի ունեցավ։ Երբ ժամանակին ասում էինք մի ջարդեք հասարակությանը, որովհետև, այն կդառնա ուղղակի ամորֆ մի զանգված, այն ժամանակ կառավարող ուժերին թվում էր, որ հասարակությունը պետք է թուլանա՝ իրենց իշխանությունը երկար հնարավոր կլինի պահպանել։ Հիմա նույն այս իրավիճակն է, հասարակության գիտակցությունը դեֆորմացվել, ամորֆացվել է, չունի դիմադրողականություն։

Դրա համար էլ ում կպնում են՝ նա ոտքի է կանգնում, ում չեն կպնում՝ նա ոտքի չի կանգնում։ Հիմա նույն այդ մարդկանց համար, երբ 2021 թ-ի ընտրություններին ասում էինք մի քվեարկեք գործող քաղաքական ուժի օգտին՝ նրանք բղավում էին, թե մենք չենք ուզում նախկինների անունը լսել, նախկիններից զզվել ենք, դրա համար էլ այս ուժին ենք քվեարկելու»։

Դիտարկմանը, թե իշխանությունը արդեն չի էլ թաքցնում, որ Տավուշից հետո՝ անցնելու են Վարդենիսին, որ այն հատվածներում որտեղ պետք է ադրբեջանական ուժերը մեր տարածքներից հետ քաշվեն՝ ոչ մի սահմանազատում էլ չի լինելու, որ այն հատվածներում է միայն լինելու, որտեղ հայկական կողմն է զիջելու, այսինքն, սա ամենևին էլ լոկալ, մեկ համայնքի խնդիր չէ, ինչու նաև այն համայնքերը չեն կանգնում ոտքի, որտեղ լինելու է այդ սահմանազատումը՝ նա պատասխանեց, որ մարդիկ իրականում ի վիճակի չեն գիտակցելու, որ սա յուրաքանչյուրին է հասնելու։ «Մի մասը ամեն բան էլ հասկանում է, բայց դա փոքր մասն է, ու ի վիճակի չէ ոչինչ անելու։ Մեծ մասի գիտակցությունը դեֆորմացվել է, դա նրանց համար կարևոր չէ տավուշեցիների, վարդենիսցիների, սյունեցիների խնդիրները, մարդիկ գերադասում են գլուխները կախ իրենց համար ապրել, այդ մարդկանց չես կարող ստիպել գործողության դիմել, նա այդ գործողությանը չի դիմելու»։

Քաղտեխնոլոգի դիտարկմամբ ՝ շատերի համար էլ խնդիր է, թե ում շուրջն են համախմբվելու։ «Ասիական, հատկապես կովկասյան տարածաշրջաններում շատ ուժեղ է լիդերի հարցը, լիդեր պետք է լինի, որի հետևից մարդիկ կգնան, ոչ թե խնդիր պետք է լինի, որի լուծման համար պետք է համախմբվել, պետք է լիդեր լինել, որը կասի, թե ինչ անել։ Հիմա նաև լիդերի հարց խնդիր կա, չկա լիդեր, ով վստահություն կներշնչի, լիդեր որ կկարողանա ասել՝ ժողովուրդ գալիս եք իմ հետից ու մարդիկ իր հետևից գնան։

Մյուս խնդիրն էլ այն է, որ նպատակն է սխալ դրվում։ Նպատակն այն չէ, որ հասարակության գիտակցության մեջ փոփոխություն պետք է արվի, փոփոխություն կարելի է անել, բայց դա շատ երկար ժամանակ ու քայլեր հաջորդականություն է պահանջում։ Նպատակը ոչ թե հասարակությանը հասկացնելն ու հողերի համար պայքարի հանելը պետք է լինի, այլ իշխանափոխությունը, որովհետև առանց իշխանափոխության՝ հողերը միևնույն է տալու են»։

Նա ընդգծեց, որ մեր հասարակությունը լիդերային հասարակություն է, երբ ունենք հզոր, ուժեղ լիդեր՝ հասարակությունն ու պետությունը դառնում է ուժեղ, հզոր հասարկություն ու պետություն, երբ ունենում ենք թույլ, վախկոտ լիդեր՝ հասարակությունը, պետությունը անընդհատ զիջում է։ «Այսինքն, հիմա ոչ թե հասարակության գիտակցության փոփոխությունը պետք է լինի, այլ լիդերի փոփոխություն։

Այսինքն, խնդիրը ոչ թե ականապատել-չականապատելը կամ եկեղեցին տալ-չտալը չպետք է լինի, այլ՝ նպատակը պետք է լիդերի փոփոխությունը։ Հետևաբար, նպատակն ու խնդիրը պետք է ճիշտ դնել։

Նպատակը ճիշտ դնելուց հետո արդեն, այն ուժը որ նպատակ է դրել, պետք է ներկայացնի խնդիրները, որոնք պետք է լուծել նպատակին հասնելու համար։ Եթե չկա ուժ, որը ձգտում է այդ նպատակին հասնել ու իշխանափոխություն անել, նշանակում է, ոչ մի խնդիր էլ չի լուծվելու։ Առանձին լոկալ խնդիրներ լուծելու մեթոդոլոգիան չի աշխատում»։

Աղբյուր` Փաստինֆո