Փաստ ինֆո

Պատկերավոր ասած՝ տեղի է ունենում հայրենիքի կարկատում, Նիկոլ Փաշինյանը թշնամուն է հանձնում հայրենիքը։ Այն քարտեզը, որը հրապարակել է, աշխարհում նման սահմանազատում երբեք չի եղել, որևէ միջազգային իրավունքի կարգավորումով նման բան չի եղել։ Այս մասին «Փաստինֆոյի» հետ զրույցում ասաց ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանն՝ անդրադառնալով պետական սահմանի սահմանազատման հարցերով Հայաստանի և Ադրբեջանի հանձնաժողովներն այսօր ունեցած 8-րդ հանդիպման արդյունքներով տարածված հաղորդագրությանը, ըստ որի՝ նախնական համաձայնեցվել են Տավուշի 4 գյուղերի միջեւ սահմանային գծի հատվածներում սահմանի անցման, ինչպես նաև կառավարության հրապարակած քարտեզին:

Մանուկյանը նշեց, որ հայտարարության մեջ խոսվում է Հայաստանի զինված ուժերի ողջամիտ ժամկետների հետքաշման մասին, միաժամանակ, խոսվում է՝ իբր սահմանապահների կանգնելու մասին։

«Բայց հստակ է մի բան. հայկական զինված ուժերը, որ 30 տարի իրենց պարտքը կատարել են՝ հետ են քաշվելու, փոխարենը թեթև զենքերով զինված սահմանապահներ են կանգնելու, դիմացը Ադրբեջանի կողմից առաջխաղացում ունեցած նույն ստորաբաժանումներն են լինելու՝ նույն ծանր տեխնիկայով զինված։ Որովհետև, տևական ժամանակ Ադրբեջանը Տավուշի հատվածում մարտական հերթապահությունն իրականացնում են Ադրբեջանի սահմանապահ զորքերը։

Այն քարտեզը, որ հրապարակել է կառավարությունը՝ ուղղակի քարտեզի վրա արագ հայացքը փաստում է մի բան, Հայաստանը միայն զիջում է, այն հատվածներում որտեղ համաձայնություն, իբր, գոյացրել են՝ այդ ամենի մեջ չկա Բերքաբեր գյուղի ամբողջ օկուպացված շրջանը։ Փաստորեն 30 տարի ձևավորված հայկական զինված ուժերի առաջնագիծը ամբողջությամբ փլուզում են, փոխարենը Ադրբեջանը որևէ հարցում զիջում չի անում»։

Նա ընդգծեց, որ Նիկոլ Փաշինյանի՝ 2 օր առաջ Տավուշի գյուղեր կատարած այցելությունն ուղղակի սուտ ու կեղծիք էր, նա խաբեց և՛ Ոսկեպարում, և՛ Կիրանցում, և՛ Բերքաբերում։

Դիտարկմանը, թե ստացվում է՝ գնում ենք սահմանազատման առանց քարտեզների՝ նա նշեց, որ սահմանազատման հանձնաժողովն ու կառավարությունը հիմա խուսափում է ասել, թե ինչ քարտեզների հիման վրա է այդ սահմանազատումը տեղի ունենալու, որովհետև ասելու դեպքում այդ այդ նույն կառավարությանը կարելի է հարց տալ, թե այդ դեպքում ինչու են Հայաստանի Խորհրդային Հանրապետության տարածքները շարունակում մնալ օկուպացված Ադրբեջանի կողմից։

«Կրկնում եմ Բերքաբերի ամբողջ հատվածը շարունակելու է օկուպացված մնալ Ադրբեջանի կողմից։ Եթե ասեն, որ հստակ որևէ քարտեզով են անում սահմանազատում, ապա իրականություն պետք է դառնար նաև այդ հատվածի վերադարձը, բայց մենք տեսնում ենք, որ կառավարության պաշտոնական հանձնաժողովը համաձայնություն է տվել սահմանազատման միայն այն հատվածներում, որտեղ Ադրբեջանը հնարավորություն է ունենալու առաջ գալ։ Մինչդեռ, հայկական կողմը իր՝ օկուպացված որեւէ հատվածից ետ չի ստանալու»։

Նա ընդգծեց, որ հրապարակված քարտեզից նաև ակնհայտ է, որ միջպետական ճանապարհի Կիրանցի հատվածը մնում է Ադրբեջանի տիրապետության տակ։ «Կառավարության հասարակայնության կապերի վարչությունն էլ չքմեղանում է, որ այնտեղ շրջանցիկ ճանապարհ կա, ուրիշ հատվածով կարող են գնալ։ Կիրանցի ճանապարհը՝ Երևան –Նոյեմբերյան-Իջևան ճանապարհի մի հատվածն հայտնվում է Ադրբեջանի տիրապետության տակ»,-ասաց՝ պատգամավորն ընդգծելով, որ իրականում, Նիկոլ Փաշինյանը բառախաղերով Հայաստանի միասնական հանրապետությունը բզիկ-բզիկ է արել գյուղ առ գյուղ։

«Ոսկեպարում խոստանում է, որ Ոսկեպարի ճանապարհին վտանգ չի սպառնում, բայց Կիրանցի ճանապարհի մասին ոչինչ չի ասում։ Կիրանցում խոսում է Ոսկեպարի մասին, բայց ոչ՝ Կիրանցի։ Այն քարտեզը, որ հրապարակել է կառավարությունը՝ դրանից հստակ երևում է, որ վաղը հերթը գալու է նաև Կիրանց-Ոսկեպար ճանապարհին։

«Ամենագլխավորը՝ անվտանգային առումով այն է, որ մի հատվածում իբր հայկական զորք է կանգնելու, մի հատվածում՝ իբր կանգնելու են սահմանապահներ։ Ամբողջությամբ անվտանգային համակարգը խարխլում են, կառավարությունը նաև նշում է, որ 4 գյուղերի հատվածում զինված ուժերը հետ են քաշվելու կարճ, բայց ողջամիտ ժամկետում՝ առանց արհեստական ձգձգումների։ Շեշտեմ, Հայաստանը խոսում է զորքերի հետ քաշման մասին՝ նշելով առանց «Արհեստական ձգձգումների»»։

Դիտարկմանը, թե 4 գյուղերի հատվածում ունենք պետական սահման, արդյո՞ք սա սահման է, Մանուկյանն ասաց. «Ես հարց եմ տալիս, ինչպես մի քանի շաբաթ առաջ օրինակ Ներքին Հանդում տեղի ունեցավ, ինչպես 2022 թ-ին Ջերմուկում տեղի ունեցավ ռազմական բախում լինի և ռազմական բախումը վերածվի լայնածավալ ռազմական գործողության, այդ դեպքում Ոսկեպար գյուղի դիմաց կանգնած, թեթև զենքերով զինված Հայաստանի սահմանապահ զորքերի զինծառայողները ի՞նչ են անելու մինչև ատամները զինված՝ դիմացը կանգնած Ադրբեջանի սահմանապահ զորքերի դեմ, որոնք արդեն մի քանի տարի շարունակ այդ սահմանի հսկողությունն են իրականացրել, ինչ անելու»։

Մանուկյանն ընդգծեց, որ միջազգային պրակտիկայում կան կարգեր, օրենքներ, ըստ որոնց՝ երկու երկրների միջև սահմանազատում տեղի է ունենում այն ժամանակ, երբ երկու երկրների հարցում 100 տոկոսանոց համաձայնություն կա։ «Եթե մի հատվածի շուրջ 99.9 տոկոսով համաձայնություն կա, բայց օրինակ 0.01 տոկոսվ համաձայնություն չկա, նշանակում է սահմանազատման համաձայնություն չկա, ինչպես օրինակ, Հայաստան-Վրաստան սահմանի սահմանազատման դեպքում է։ Տարիներ շարունակ բանակցել են, սահմանազատման հարցում շուրջ 70 տոսով արդեն համաձայնություն էր ձեռք բերվել, բայց որևէ մեկի մտքով չէր անցնում այդ 70 տոկոս հատվածներում սահմանապահ զորքերի տեղաշարժ իրականացնել, քանի դեռ ամբողջական համաձայնություն չկա»։

Նա դիտարկմամբ՝ արդեն 4 տարի է, իրենք այս խնդիրների մասին խոսել են, ասել ու ահազանգել են։

«2021 թ-ի օգոստոսի 6-ին Հայաստան խմբակցության պատգամավորները 3 օր էին պատգամավոր՝ գնացել հասել են Ոսկեպար, որտեղ ՔՊ-ի տավուշեցի պատգամավորը սկսել էր խոսել Հայաստանի տարածքում «ադրբեջանական գյուղերի» առկայության մասին, 4 տարի դրա մասին ասվել է, դրա դեմ Դիմադրության շարժում է եղել, փորձ է արվել համաժողովրդական պայքար մղել ու իշխանություն հեռացնել, որ այս ուխտը չչոքեր մեր դուռը։ Այստեղ կա մի կարևոր բան. օրերս ԱԺ-ում, երբ գումարվեց արտահերթ նիստ խորհրդարանում՝ սահմանագծման, սահմանազատման հանձնաժողովի նախագահ Մհեր Գրիգորյանը պաշտոնապես հայտարարեց, որ այդ հատվածների հետ կապված մանրամասն քննարկում, գործնական աշխատանք համատեղ նիստում չի եղել։ Ինչպես պատահեց, որ մի շաբաթում համաձայնություն են գալիս ամենակարևոր հարցի շուրջ։ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև արտգործնախարարները բանակցում են փաստաթղթի շուրջ, որի հարցում կա էական անհամաձայնություն, ինչպե՞ս ստացվեց, որ սա տեղի ունեցավ։ Տեղի ունեցավ պարզ մի պատճառով, Նիկոլ Փաշինյանի ու Իլհամ Ալիևի ուղիղ կապի ուղիղ կապի հետևրանքով, այդ սահմանազատումը տեղի է ունեցել։ Բայց Մհեր Գրիգորյանն էլ, Արարատ Միրզոյանն էլ, նրանց ենթականերն էլ, բոլորը, կատարելով Նիկոլ Փաշինյանի հանձնարարությունը Հայաստանի Հանրապետության անվտանգությունը վտանգելու համար վաղը որևէ արդարացում չեն կարող ունենալ, որովհետև իրենք ենթարկվում են ՀՀ օրենքներին , ոչ թե Նիկոլ Փաշինյանին, և վաղը ամբողջությամբ ինչպես Նիկոլ Փաշինյանը, այնպես էլ Մհեր Գրիգորյանը, Արարատ Միրզոյանը՝ բոլորը պատասխան են տալու օրենքի առաջ»։

Աղբյուր` Փաստինֆո