ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Եթե չենք ուզում վերադառնալ 1990-ականներ, մեզ մեծ հզորություններով ատոմակայան է պետք․ մոդուլային ռեակտորը ոչ միայն մեծ հզորություններ չի կարող ապահովել, այլև՝ բազմաթիվ չպարզված հարցեր կան. փորձագետ 02/09/2024 13:50 | Տնտեսություն
Հայաստանի Հանրապետության համար ատոմակայանի կառուցումն ինքնանպատակ չի կարող լինել։ Թե ինչ տիպի ատոմակայան է պետք կառուցել, կախված է բազմաթիվ գործոններից։ Իհարկե, էներգետիկ կայանի՝ առավելևս ատոմային կայանի դեպքում անվտանգության ապահովումն առաջնահերթություն է․ դա անքննելի է, բայց մոդուլային ռեակտորների դեպքում ևս ապացուցված չէ, որ վթարի դեպքում աղտոտման շառավիղը զգալիորեն փոքր է լինելու․ դա դեռևս պնդման մակարդակում է, ու աշխարհում դեռ չկա գործող մոդուլային ռեակտոր, որ համոզված լինենք այդ պնդման իրավացիության մեջ։ Այդ մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Արթուր Ավետիսյանը՝ անդրադառնալով Կառավարության երեկվա նիստում վարչապետի հնչեցրած այն դիտարկմանը, որ մոդուլային ռեակտորի վթարի դեպքում աղտոտումը տոտալ բնույթ է ունենում։
«Այն, ինչ հայ մասնագետները փոխանցել են վարչապետին, ինքն էլ՝ հասարակությանը, մոդուլային ռեակտորներ նախագծող մասնագետների կարծիքն է և ոչ թե հայ մասնագետներինը։ Այլ կերպ ասած՝ դա ընդամենը թեզ է, որն առնվազն հիմնավորման կարիք ունի։ Որպեսզի այդ պնդումը հիմնավորվի, հայ մասնագետները պետք է, նախ և առաջ, նախագծային տվյալներին հասանելիություն ունենան, ինչի մասին ասաց նաև Միջուկային անվտանգության կարգավորման կոմիտեի նախագահի տեղակալը՝ նշելով, որ համապատասխան փաստաթղթեր պետք է ստորագրվեն դրա համար։ Բայց եթե անգամ այդ պնդումը ճիշտ լինի, ապա դեռևս նախագծային մակարդակում կլինի ճիշտ, քանի որ աշխարհում դեռևս չկա գործող մոդուլային ռեակտոր։ Ու մուդուլայինների ամենամեծ թերությունը հենց անհայտ լինելն է․ բազմաթիվ հարցեր անպատասխան են ու ամենաշուտը 2030թ․ կարող ենք դրանց պատասխաններն իմանալ, իսկ այդքան ժամանակ մենք չունենք։ Եթե սպասենք մինչև 2030թ․ ու դրանից հետո որոշումներ կայացնենք, ապա կարող ենք կանգնել ատոմային էներգիայից զրկվելու վտանգի առաջ»,-ասում է փորձագետը։
Վերադառնալով ատոմակայանի նպատակային լինելուն՝ Ավետիսյանը շեշտում է նրա բացառիկ դերը՝ ոչ միայն էնեգետիկ անվտանգության առումով, այլև՝ ազգային․
«Եթե անգամ բոլոր «եթե»-ները փարատվեն մուդուլային ռեակտորների հետ կապված, նոր ատոմակայանի վերաբերյալ որոշում կայացնելիս պետք է հաշվի առնենք մեր աշխարհագրական դիրքը՝ թշնամիներով շրջապատված լինելը, նրանց հավակնությունները, ինչպես նաև մեր երկրի ռազմավարությունը։ Պետք է ատոմակայանը դիտարկել ոչ միայն էներգետիկ, այլև՝ ազգային անվտանգության համատեքստում։ Ատոմակայանը, առանց չափազանցության, մեզ համար անվտանգային վահան է։ Բացի այդ, հզորությունների վերաբերյալ որոշում կայացնելիս տնտեսական զարգացման միտումները, ռազմավարությունը պետք է հաշվի առնվի։ Այլ կերպ ասած՝ ՀՀ համալիր զարգացման կարճաժամկետ, միջնաժամկետ ու երկարաժամկետ հեռանկարում է պետք դիտարկել այս հարցը։ Ի վերջո, պետք է կողմնորոշվել ուզում ենք զարգանա՞լ, թե՞ հետ գնալ 1990-ականներ։ Միանշանակ է, որ առաջին համար մեզ մեծ հզորություններ են պետք, ինչը մուդոլայինի դեպքում չենք ունենալու։ Մեծ հզորությունների կարևորության մասին նաև ՏԿԵ նախարարը նշեց նիստին, ու մասնագետներս նույնպես բազմիցս ասել ենք այդ մասին։
Ակնհայտ է նաև այն, որ ամբողջ աշխարհը գնում է ինդուստրալիզացիայի։ Որոշ ժամանակ անց միջին վիճակագրական երկրներ չեն լինելու․ լինելու են կա՛մ շատ թույլ տնտեսությամբ, կա՛մ զարգացած։ Ու, եթե ուզում ենք զարգանալ, անխուսափելիորեն մեծ հզորություններ են պետք լինելու»։
Բացի ներքին պահանջարկից, ատոմակայանը նաև արտաքին պահանջարկի բավարարման հարցում էական դերակատարում կարող է ունենալ։ Ըստ Ավետիսյանի՝ պետք է կողմնորոշվենք՝ ուզո՞ւմ ենք դուրս գալ Իրանի, Վրաստանի, ՌԴ-ի, ԵՄ-ի շուկա, թե՞ ոչ։ Եթե այո, ապա դարձյալ մոդուլային ռեակտորով այդ խնդիրները չենք կարողանալու լուծել։
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/28/2024 21:04 Ունենք երեք նոր քաղբանտարկյալներ Տավուշից. փաստաբան
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
Արխիվ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել