ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Արեւմուտքի համար Ուկրաինան Ռուսաստանից կտրելը նպատակ էր, որն անդամալույծ կդարձներ վերջինիս, իսկ Ռուսաստանի համար Ուկրաինան Ռուսական աշխարհի անբաժան մասն է․ Շարմազանով 03/20/2022 18:26 | ԼՐԱՀՈՍ
Այս հակամարտությունը նոր չէ։ Այն ունի դարերի պատմություն, տելեգրամի իր օգտահաշվում գրում է Էդուարդ Շարմազանովը՝ անդրադառնալով ռուս-ուկրաինական հակամարտությանը։
«Արեւմուտք-Ռուսաստան հակամարտության համառոտ պատմությունը։
Այս հակամարտությունը նոր չէ։
Այն ունի դարերի պատմություն։
Ավելին. այն ունի քաղաքակրթական բաղադրիչ եւս։
Հակամարտության տարբեր փուլեր են եղել ։
Հակամարտության առաջին փուլը դեռեւս Ալեքսանդր Նեւսկու կառավարման ժամանակաշրջանում էր, երբ նա նովգորոդյան փոքրաթիվ զորքով 1240 թվականի հուլիսի 15-ին հարձակվեց շվեդական ճամբարի վրա՝ Նևայի գետաբերանում, և ջախջախեց ու փախուստի մատնեց նրանց։
Այդ հաղթանակի համար Ալեքսանդրին տրվել է Նևսկի պատվանունը։
Իսկ արդեն 1242 թվականի ապրիլի 5-ի վճռական մարտում ռուսական բանակը՝ նույն Ալեքսանդր Նևսկու գլխավորությամբ, Չուդ լճի սառույցի վրա ջախջախել է գերմանական զորքերին։
Հակամարտության հաջորդ փուլը 17-րդ դարի սկզբին էր,երբ 1610-1612թթ. լեհ-լիտվական միացյալ զորքերը Ստանիսլավ Ժոլկեւսկու գլխավորությամբ օկուպացրել էին Մոսկվան։
Ռոմանովների արքայական դինաստիայի հաստատումից /1613թ./հետո Ռուսաստանն աստիճանաբար ամրապնդում է իր դիրքերը եվրոպական աշխարհամասում։
1654թ. Պերեյասլավսկի պայմանագրի համաձայն Ռուսիայի հնագույն մայրաքաղաք Կիեւն ու շրջակա մեծաքանակ շրջանները մտնում են Ռուսաստանի կազմի մեջ։
Պատմագրության մեջ այդ ակտը հատնի է Ուկրաինայի վերամիավորումը Ռուսաստանի հետ անվամբ։
Վերամիավորումից հետո տարածաշրջանում կտրուկ թուլանում են Լեհաստանի կամ Ռեչ Պոսպոլիտայի դիրքերը,որի արդյունքում այն 18-րդ դարում երեք անգամ բաժանվում է Ավստրիայի,Ռուսաստանի եւ Պռուսիայի միջեւ,իսկ 1795թ.դադարում է գոյություն ունենալ։
Արեւմուտք-Ռուսաստան հակամարտության հաջորդ կարեւոր փուլը 1812 -ի Նապոլեոնի արշավանքն էր Ռուսաատան։
Արշավանքը խայտառակ ելք ունեցավ Բոնապարտի համար,որի արդյունքում 1814-ի մարտի 31-ին ռուսական բանակը կայսր Ալեքսանդր Պավլովիչի գլխավորությամբ մտավ Փարիզ։
Մեկ տարի անց ,Լեհաստանի 4-րդ բաժանման արդյունքում Վարշավան ու շրջակա լեհական տարածքները մտան Ռուսական կայսրության կազմի մեջ։
Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին Արեւմուտքը ստիպված դաշինք կնքեց ԽՍՀՄ-ի հետ ընդդեմ հիտլերյան Գերմանիայի։
Բայց նույնիսկ այդ պայմաններում կողմերի միջեւ հակամարտությունն ակնհայտ էր,որն հստակ տեսանելի էր Թեհրանի /1943/ եւ Յալթայի /1945/ կոնֆերանսներում։
1944-1945թթ. Խորհրդային զինվորը մտավ Վարշավա,Բուդապեշտ,Բուխարեստ,Վիեննա,Բեռլին ՝ ազատագրելով ողջ Եվրոպան ֆաշիզմից։
Սակայն հավաքական Արեւմուտքը չէր կարող երկար հանդուրժել ԽՍՀՄ լիդերությունը։
1946-ի մարտի 5-ին Մեծ Բրիտանիայի նախկին վարչապետ Ուինսթոն Չերչիլը ԱՄՆ-ի Ֆուլթոն քաղաքում հանդես եկավ ելույթով,որը սկիզբ դրեց սառը պատերազմին Արեւմուտքի եւ ԽՍՀՄ-ի միջեւ։
1949-ին ատեղծվում է ՆԱՏՕ-ն։
ԽՍՀՄ ղեկավարությունը չէր ցանկանում սրել Արեւմուտքի հետ հարաբերությունները։
Այդ պատճառով 1954-ի մարտի 31-ին ԽՍՀՄ ԱԳՆ-ն դիմում է պաշտոնապես ՆԱՏՕ-ին անդամության խնդրանքով,սակայն մերժում է ստանում։
1950-1960-ական թթ. կողմերը շատ մոտ էին ռազմական բախման,բայց թե Բեռլինի ,եւ թե Կարիբյան ճգնաժամը հնարավոր եղավ լուծել դիվանագիտական ճանապարհով։
1991-ի ԽՍՀՄ փլուզումից հետո մի քանի անգամ կողմերը մոտ էին համաձայնության ։
Բայց Արեւմուտքը համաձայնության գալու փոխարեն ՆԱՏՕ-ն ընդլայնում էր ի հաշիվ Ռուսաստանի կենսական շահերի։
2001-ի սեպտեմբերի 11-ի Նյու Յորքի ահաբեկչությունից հետո աշխարհը կարիք ուներ միացյամլ անվտանգային համակարգի,սակայն կողմերը բավարարվեցին ընդամենը Ռուսաստան-ՆԱՏՕ Խորհուրդ ձեւավորելով ՝ 2002-ին։
Կողմերի միջեւ լարվածությունն ավելացավ նախկին ԽՍՀՄ տարածքում «գունավոր հեղափոխությունների» իրականացումից հետո,որտեղ Ուկրաինան ուներ առանցքային նշանակություն։
Արեւմուտքի համար Ուկրաինան Ռուսաստանից կտրելը նպատակ էր,որն անդամալույծ կդարձներ վերջինիս,իսկ Ռուսաստանի համար Ուկրաինան Ռուսական աշխարհի կամ Արեւելաքրիստոնեական քաղաքակրթության անբաժան մասն է։
Հակամարտությունը մտել է հերթական սրացման փուլ։
Պատմությունը ցույց է տվել ,որ այն երկարատեւ է լինելու ու պարբերաբար կրկնվելու է»,- գրել է Շարմազանովը։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/27/2024 22:17 4 զոհ և 9 տուժած․ վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է
- 04/27/2024 19:11 3 զոհ, 6 վիրավոր․ Սյունիքում իրանական ավտոբուս է շրջվել
- 04/27/2024 12:45 Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. շենքի բակում հայտնաբերվել է 66-ամյա տղամարդու մարմին
- 04/27/2024 12:03 ՌԴ քաղաքացին փորձել է նետվել Կիևյան կամրջից, ինքնասպանության փորձը կանխվել է
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել