ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Պատերազմի հետևանքով Արցախից տեղահանված հայերի, մեր ազգակիցների հետ գործ ունեք, այլ ոչ թե՝ Աֆրիկայից եկած փախստականների․․․ 02/26/2022 17:00 | ԼՐԱՀՈՍ
Ամեն անգամ, երբ կառավարության կամ նախագահականի մոտ տեսնում ես պատմության մեջ «44 օրյա» անունն ստացած՝ հայ-ադրբեջանաթուրքական պատերազմի հետևանքով 2020 թվականի կապիտուլյացիոն պայմանագրի կնքումից հետո Արցախից տեղահանված մեր հայրենակիցներին, սիրտդ ցավից ճմլվում է։
Լսում ես հադրութցիների՝ պատմական Դիզակի՝ չորս- տաս տարեկան երեխաներին և հասկանում, որ նրանց աչքերում ու հայացքներում մեխվել-մնացել է հայրենի երկրի, գյուղի, բնաշխարհի կարոտը։ Լսում ես, լսում ու զգում ես՝ եթե այսպես շարունակես՝ սիրտդ կպայթի։ Բա իրենք ի՞նչ անեն, նրանց՝ ճակատագրի կամոք ողջ մնացած ծնողները, տատուպապերն ի՞նչ անեն, ո՞նց նայեն երեխեքի աչուկներին, որ ամեն օր են ասում ՝ մեր Հադրութն ենք ուզում․․․Անամոք կարոտն այս վերջ կունենա՞։ Այդ մասին նրանց ոչ ոք չի ասում՝ ոչ կառավարությունում, ո՛չ էլ այլ պետական ատյաններում։
Իսկ ո՞վ՝ ի՞նչ պիտի ասի։ Երբ իրենց չոր գործառույթներին վերաբերող հարցերին անգամ չեն տիրապետում։
Համեմատելու չի, իհարկե, բայց փորձենք հիշել, թե՝ 2016-ին՝ քառօրյա պատերազմից հետո ավերված Թալիշից տեղահանվածների հարցերը ո՞նց լուծվեցին։ Եթե այն օրերին Արցախից տեղահանվածներից որևէ մեկը կառավարության դիմաց որևէ բան խնդրեր կամ պահանջեր, ներկա իշխանությունը աղմուկ-աղաղակ կդներ։ Չի եղել նման բան։ Բոլոր հարցերն իրենց լուծումն էին ստացել ամենայն օպերատիվությամբ։ Սկսած՝ Թալիշում և սահմանամերձ այլ բնակավայրերում շինվերականգնողական, վերանորոգման աշխատանքներից՝ ավարտած՝ պատերազմից տուժած արցախցիների հաշվառմամբ, կարիքների գնահատմամբ և կոնկրետ՝ թիրախային ծրագրերի իրականացմամբ։
Հիմա, 2020 թվականի 44-օրյայի վերաբերյալ, երբ սոցապն ասում է՝ Հայաստանում ժամանակավորապես ապրող արցախցիների վերաբերյալ վիճակագրություն չկա, չեն վարել, թվերին չեն տիրապետում, ուղղակի զարմանում ես։ Իսկ ի՞նչ եք արել։
Կամ՝ միգրացիոն ծառայությունից ասում են՝ տեղահանվածների թիվը գիտենք՝ 95 հազար մարդ, բայց՝ վերադարձողների տվյալները չունենք և չգիտենք, թե այսօր կոնկրետ որքան արցախցի է Հայաստանում գտնվում։ Իր վրայից խնդիրը չգիտես ում վրա գցող խնդրո առարկա ծառայության պաշտոնյայի աբսուրդային խոսքով՝ «քանի որ արցախցիները փախստական չեն, միգրացիոն ծառայության տիրույթից դուրս են»։ Բնական հարց է ծագում՝ իսկ բռնի տեղահանված հայրենակցիդ որպես պետություն ինչո՞վ ես օգնում-աջակցում։ Ինչու՞ ես հասցնում նրան, որ արցախցին Հայաստանում մտածի «փախստականի կարգավիճակ»-ի մասին։
Իսկ ի՞նչ ասել է «փախստականի կարգավիճակ»։ Առաջին բանը, որ հատկանշական է այս կարգավիճակին, տվյալ անձի՝ օտարերկրյա պետության քաղաքացի լինելն է։ Հիմա՝ Արցախն օտարերկրյա՞ պետություն է։ Բնականաբար, ո՛չ։ Արցախը չճանաչվա՛ծ պետություն է, ընդ որում՝ հանիրավի չճանաչված նաև՝ Հայաստանի կողմից։ Ի դեպ, օրերս գեներալ -լեյտենանտ Նորատ Տեր Գրիգորյանցը հայտարարեց՝ «Ո՛չ Սերժ Սարգսյանը, ո՛չ Ռոբերտ Քոչարյանը, ո՛չ Նիկոլ Փաշինյանը չհամարձակվեցին անել այդ վճռորոշ քայլը, նրանք բոլորը վախեցան»։ Սա անշուշտ, հարցի քաղաքական կողմն է, սակայն շատ բան հենց սրանից է բխում, սրանով՝ պայմանավորվում։
Բայց չէ՞ որ Հայաստանը որպես պետություն կարող է և պարտավո՛ր է Արցախից տեղահանված մեր ազգակիցների խնդիրները դիտարկելով հումանիտար հարթության մեջ՝ մեկ-մեկ և սրտացավորեն լուծում տալ դրանց։ Բնականաբար՝ կարող է, սակայն չի անում։ Եթե աներ, պիտի սկսեր հենց հաշվառումից։ Պետության բոլոր օղակները պիտի հնարավորինս լավ հաշվառեին, ապա՝ հնարավորինս վեր հանեին, խմբավորեին խնդիրները՝ սկսած՝ առողջապահականից, ավարտած՝ սոցիալականով և կրթականով՝ փորձելով բոլոր հնարավորություններով՝ պետական ծրագրեր, հումանիտար ծրագրեր, աջակցության այլ ծրագրեր՝ իրականացնել։ Ըստ ամենայնի՝ նման հաշվառում՝ արված չէ։
Տեսեք՝ 2016 -ի 4 -օրյա պատերազմի օրերին մոտ 3000 մարդ էր եկել Թալիշից և համապատասխան պետական ատյանը մեկիկ-մեկիկ ճշտելով՝ ընտանիքների կազմերը, նրանց բնակության վայրերը, հաշվառում իրականացրեց, ապա անցավ նրանց հասցեական օգնություններ տրամադրելուն։ Չափազանց շոշափելի եղավ այն ժամանակ ՄԱԿ-ի օգնությունը, որը դրական նշանակություն ունեցավ ոչ միայն արցախցիների, այլ նաև այն ընտանիքների համար, որոնց հյուրընկալությամբ նրանք ապրում էին։ Ընտանիքներ կային, որ 1000 և ավելի դոլարի օգնություններ ստացան։
Հետաքրքիր է՝ այսօր մեր կառավարությունը Արցախից տեղահանված մեր քաղաքացիների բազմաթիվ կարիքները լուծելու համատեքստում որքանո՞վ է համագործակցում ՄԱԿ-ի համապատասխան մարմնի հետ և ի՞նչ շրջանակում։ Անցած շրջանում ի՞նչ ծրագրեր են իրականացվել պետություն-ՄԱԿ համագործակցությամբ։ Եվ արդյո՞ք իրականացվել են։
Ի դեպ, այս առումով թափանցիկ չեն նաև «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամով ստացված գումարների միջոցով իրականացված ծրագրերը։ Ի վերջո, վերը նշված մարմինները դոնոր-կազմակերպություններ չեն և նրանց աջակցությունը հասցեական և թիրախային է։
Այո, Արցախի Հանրապետությունը որպես պետություն տարիներ շարունակ չճանաչելով՝ չես կարող տալ նրա քաղաքացիներին փախստականի կարգավիճակ, օրենսդրության կետի համապատասխան սահմանման մեջ նրանք չեն «տեղավորվում»։ Բայց նրանց հաշվառելով և կարիքները գնահատելով ահագին գործ կարելի էր անել։ Այժմ էլ կարելի է։
Բնականաբար 2016-ի և 2020-ի թվերը շատ տարբեր են, բայց կարելի էր մեծ անձնակազմ ներդնել և հարցերը կազմակերպել։ Ի դեպ, այն ժամանակ նույնիսկ Արցախից տեղահանվածների թոշակը գալիս էր Հայաստան և մարդիկ այստեղ ստանում էին իրենց գումարները։ Այսինքն, որպես տեղահանված անձինք, նրանք մեկ-մեկ պիտի հաշվառվեին, ինչը չի արվել։ Խոսքը բնավ էլ միգրացիոն գործեր բացելու մասին չէ, Արցախից տեղահանված հայերի, մեր ազգակիցների հետ գործ ունեք, այլ ոչ թե՝ Աֆրիկայից եկած փախստականների․․․
Ընդ որում, այս գործը պիտի ստանձներ ՀՀ կառավարությունը։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 04/30/2024 08:22 «Վերջին ընդդիմադիր պաշտոնյան Թագուհի Թովմասյանն էր ԱԺ-ում, որին մեծամասնությունը հեռացրեց». ԱՄՆ Պետդեպարտամենտ. «Ժողովուրդ»
- 04/30/2024 08:19 Ծեծել են ու ճնշե՞լ․ «Հրապարակ»
- 04/30/2024 08:16 Նիկոլի բախտ․ «Հրապարակ»
- 04/30/2024 08:13 Մարզպետներին հրահանգել են «կոնտր-մասսովկաներ» ապահովել․«Հրապարակ»
- 04/30/2024 08:07 Պետական եւ համայնքային մարմինների ֆեյսբուքյան էջերում քաոս է տիրում․ «Հրապարակ»
- 04/30/2024 08:02 Իշխանությանն աջակցող ամերիկյան կազմակերպություններն անգամ չեն կարողանում աչք փակել. Ալեն Սիմոնյանի վարքը` Freedom House-ի զեկույում. «Ժողովուրդ»
- 04/30/2024 07:58 Աննա Հակոբյանի շուրջ սկանդալները շարունակվում են. Գյումրիում նույնպես վանկարկումներ են հնչել. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/28/2024 21:04 Ունենք երեք նոր քաղբանտարկյալներ Տավուշից. փաստաբան
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/30/2024 17:12 Կոտայքի մարզում. պայթուցիկի նմանվող առարկա են նետել «Մամուռ» հյուրանոցային համալիրի ուղղությամբ
- 04/30/2024 15:35 Սողանք Լծեն-Տաթև ավտոճանապարհին
- 04/30/2024 10:40 Քաղաքացին փորձել է ինքնասպան լինել՝ նետվելով Կիևյան կամրջից
- 04/30/2024 10:24 Երևան-Երասխ հատվածում ավտոմեքենան բախվել է ձիուն, որը սատկել է. կան վիրավորներ
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել