ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Սահմանադրական բարեփոխում թե՝ ճգնաժամ 07/08/2020 16:07 | Հարցազրույց
Սահմանադրության հապճեպ փոփոխությունների արդյունքում փորձ արվեց դադարեցնել ՍԴ առնվազն երեք դատավորների լիազորությունները, ինչի արդյունքում արդեն իսկ նշանակված նիստերը չեն կայանում՝ քվորում չկա։ Դեռ մի անորոշ, հնարավոր է՝ տևական ժամանակ կշարունակվի այս իրավիճակը, որը ճանաչված իրավագետների մի մասը գնահատում է, որպես սահմանադրական արդարադատության ճգնաժամ, իսկ մյուս մասը, հատկապես՝ իշխանական թևի իրավագետները ոչ միայն արտառոց ոչինչ չեն տեսնում, այլև կոչ են անում իրավիճակը ճգնաժամ որակողներին առերեսվել ազնվության ու բարոյականության հետ։ Վերջիններս էլ հակադարձում են՝ անվանելով իրավիճակն արդարացնողներին հարմարվողականներ, որոշակի ակնկալիքի դիմաց օրը մեջ կարծիք փոխողներ։ Մի խոսքով, առկա է գրեթե անլուծելի թնջուկ, ինչի առնչությամբ մեր հարցերին պատասխանում է իրավագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր Գևորգ Դանիելյանը։
֊ Պարոն Դանիելյան, հաշվի առնելով ներկա հակասական իրավիճակը, միաժամանակ երեք դատավորների լիազորությունների դադարեցումը որքանո՞վ էր արդարացի։
Նախ, ելակետ ընդունենք, որ երեք դատավորների լիազորությունների դադարեցման վերաբերյալ ձեր դատողությունը անհարկի իմպերատիվ է, ինքս բոլորովին այլ տեսակետ ունեմ, սակայն չշեղվեմ ձեր հարցադրումից, մանավանդ, որ առաջիկայում առկա են այդ հարցին առնչվող զարգացումներ, այդ թվում՝ ՄԻԵԴ֊ում։ Ինչ վերաբերում է միաժամանակ երեք դատավորների լիզորությունները դադարեցնելու իրավաչափությանը, ապա խիստ տարակուսում եմ, որ այսպիսի մոտեցումը դեռ արդարացնելու փորձ անողներ են լինում։ Չմոռանանք, որ սրան նախորդող մեկ այլ օրենսդրական ակտով ընդհանրապես նախատեսվել էր առնվազն 7 դատավորի լիազորությունների դադարեցման նախաձեռնություն։
Խնդիրը միայն այն չէ, որ այսպիսի կտրուկ քայլերով մի տևական ժամանակ խաթարվում է սահմանադրական արդարադատության բնականոն ընթացքը, մասնավորապես հնարավոր չի լինում հավուր պատշաճի քննարկել անգամ նոր ընդունված դիմումների հետագա քննությանն առնչվող հարցերը։ Խնդիրն առավելապես նրանումն է, որ սկզբունքորեն չի կարելի զուտ օրենսդրական եղանակով դադարեցնել որևէ դատավորի պաշտոնավարումը, որի վարույթում առկա է կոնկրետ չավարտված գործ, ինչի վրա հատուկ ուշադրություն էր հրավիրել Վենետիկի հանձնաժողովը։ Եթե դատավորի լիազորությունների դադարեցումն ուղեկցվում է իր վարույթում գտնվող որևէ գործի քնության ձախողմամբ, ապա դա բավարար հիմք է այդպիսի նախաձեռնությունը զուտ իրավական չորակելու համար։
֊ Կարծիք է հայտնվել նաև այն մասին, որ արտառոց ոչինչ չկա, այդպիսի իրավիճակներ կարող են ծագել նաև այլ հիմքերով, օրինակ՝ տեսականորեն հնարավոր է, որ երեք դատավորների 65 տարին լրանա միևնույն օրը։
Դե դա այնքան էլ հաջողված օրինակ չէ, քանի որ առավելագույն տարիքը լրանալու հիմքով դատավորների լիազորությունները դադարեցնելուց առաջ «Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքի 5-րդ հոդվածով սահմանված կարգով լիազորությունների ավարտին նախորդող առնվազն 6 ամսվա ընթացքում ընտրվում է նոր դատավոր, որն ստանձնում է իր պաշտոնը՝ ՍԴ համապատասխան դատավորի լիազորությունների անմիջապես դադարման օրը։
Իհարկե, սա չի նշանակում, որ չեն կարող օբյետիվ պատճառներով՝ վերջին հաշվով, կարող են հրաժարական տալ, ինքնաբացարկ հայտնել և այլն, ձախողվել նիստերը, սակայն օրենսդրի խնդիրը ոչ թե լրացուցիչ խոչընդոտներ ստեղծելն է, այլ դրանք հաղաթահարելը։
֊ Իսկ ի՞նչ իրավական լուծումներ եք տեսնում, որպեսզի հետագայում չծագեն այսպիսի խրթին իրավիճակներ և, ինչպես դուք եք նշում՝ հաղթահարվեն։
Ինքս նախապատվությունը կտայի փոխարինողների ինստիտուտին, այն հաջողությամբ գործում է, օրինակ՝ ՄԻԵԴ֊ում։ Այսպես, ներկայումս որևէ հիմքով ՄԻԵԴ֊ի դատավոր պարոն Արմեն Հարությունյանի մասնակցությունը բացառելու պարագայում, նրան կարող են փոխարինել և արդեն իսկ փոխարինել են Սիրանույշ Սայակյանը կամ Արման Թաթոյանը։ Ընդհանրապես անհարկի ձախողումները բացառելու նկատառումով, փոխարինողների ինստիտուտը հարկ է կիրառել նաև մի շարք այլ կոլեգիալ մարմինների, օրինակ՝ ԿԸՀ, ԲԴԽ, Վճռաբեկ դատարան և այլն, գործունեությունում։ Որքանո՞վ է, օրինակ, տրամաբանական, երբ ԿԸՀ֊ի պարագայում արգելվում է բացարկի կիրառումը սոսկ այն հիմքով, որ անհետաձգելի դեպքերում որոշումներ կայացվեն, իսկ ո՞վ կարող է պնդել, որ այլ մարմիններում անհետաձգելի իրավիճակներ չեն ծագում, ինչը բնավ չի նշանակում, որ բացարկը բացառելը կարող է լավագույն լուծումը համարվել։
Ի դեպ, փոխարինողների ինստուտը մեր հոգևոր֊իրավական մշակույթին վաղուց է ծանոթ, այն հնադարյա պատմություն ունի՝ օրինակ Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու Ազգային֊Եկեղեցական Ժողովում միաժամանակ ընտրվում են և պատգամավորներ և նրանց փոխանորդներ։ Մեր ցավը նրանումն է, որ ունենալով հոգևոր և իրավական մեծարժեք աղբյուրներ և հուշարձաններ, մենք դեռ լուծումներ ենք փնտրում օտար համակարգերում։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02
Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասին
Տեսադարան
05/17/2022 10:49
Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցները
Մամուլ
- 04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:15 Երբ ընդդիմությունը կանցնի համատեղ ու ռադիկալ պայքարի․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:11 Կառավարության ստորաբաժանումը «հորդորում» է ՊԵԿ-ին ստուգում իրականացնելիս հաշվի առնել իր կարգավիճակը, այլ կերպ ասած՝ «տեղը բերել». «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ»
- 04/27/2024 08:03 Տավուշի մարզպետը, հացի սեղանի շուրջ, փորձել լվանալ գյուղացիների գլուխները․«Հրապարակ»
- 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ»
- 04/27/2024 07:36 1080 ռեեստր՝ 3270 հայտարարատու անձանց պաշտոնների՝ 5009 փոփոխությունների վերաբերյալ․ հիմքում խնամի-ծանոթ-բարեկամ սկզբունքն է․ «Ժողովուրդ»
Գործ #
03/06/2023 21:01
Արյունոտ օղակն ամբողջական չէ առ այսօր. Ինչ կապ ուներ Յուզբաշյանի սպանությունը Ղանդիլյանի սպանության հետ
06/17/2022 17:36
Նոտարի աշխատասենյակից հափշտակվել է կնիքը ու աշխատասենյակը հրկիզվել՝ ԵԿՄ Էրեբունու տարածքային բաժանմունքի նախագահ Մանվել Բատիկյանի քավորությամբ. Խարդախությունների մի ամբողջ կծիկի հետքերով
07/20/2020 20:31
Վանաձորում սպանվել է հայտնի ֆիզիկոս Մնացականյանը. Սպանության առիթը՝ 1000 դրամ
07/12/2020 18:04
«Դե իմացիր արա, էդ ռուբիլնիկի տեղն էլ ես եմ ասել». Մանկության ընկերը` Կախյանի մեկ տարեկան երեխայի ու հղի կնոջ սպանության մասին
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
- 03/04/2024 15:56 Ալիևը և իր վարչակազմը ընդմիշտ կմնան վախի մեջ, հայ զինվորականը չի համակերպվելու ունեցած կորուստների հետ․ Դավիթ Տոնոյան
Մեկնաբանություն
- 04/20/2024 20:35 Մի տարբերություն էլ կա Հայաստանի ու Վրաստանի միջև՝ Վրաստանում ինքնիշխանությունն աճուրդի հանած Սահակաշվիլին բանտում է, Փաշինյանը՝ դեռ ոչ. Թևանյան
- 04/20/2024 18:25 Ե՞րբ է Ադրբեջանը նախատեսում տիրանալ Տավուշի տարածքներին, և ի՞նչ պետք է իմանանք մենք՝ կանխելու համար. Հոխիկյան
- 04/20/2024 16:43 Տիգրան Համասյանին և համերգին կազմակերպիչներին առաջարկում եմ դադարեցնել համերգը. Իշխանյան
- 04/20/2024 14:40 Մինչև Միջանցք տալն անվանափոխվելու են Երևանի թաղամասերի անունները. Դանիելյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 04/27/2024 22:17 4 զոհ և 9 տուժած․ վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է
- 04/27/2024 19:11 3 զոհ, 6 վիրավոր․ Սյունիքում իրանական ավտոբուս է շրջվել
- 04/27/2024 12:45 Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. շենքի բակում հայտնաբերվել է 66-ամյա տղամարդու մարմին
- 04/27/2024 12:03 ՌԴ քաղաքացին փորձել է նետվել Կիևյան կամրջից, ինքնասպանության փորձը կանխվել է
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 04/26/2024 21:56 Կինը բողոքել է զուգընկերոջ՝ նախկին կնոջ հետ շփումից․ մասնագետի խորհուրդները
- 04/26/2024 00:08 Ուսուցչուհին դասարանում սեռական հարաբերություն է ունեցել 14-ամյա պատանու հետ
- 04/23/2024 22:11 Ամուսիները փորձել են մի կնոջ դավանափոխ անել դեպի իսլամ՝ ինտիմ լուսանկարների միջոցով
- 04/23/2024 00:43 Նորածին դստերը անտառում թողած կնոջը դատապարտել են 40 տարի անց
Հետաքրքիր է իմանալ
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն
- 04/04/2024 19:00 Ծերացման դեմ պայքարում հետազոտողները նոր բացահայտում են արել