«Այսօր ոչ ոք չի կարող ասել, թե քանի ապօրինի տեղադրված գազի բալոն է շահագործվում Հայաստանում». Լևոն Խալիկյան - ՓԱՍՏԻՆՖՈ | Իրավական լուրեր, իրադարձություններ, վերլուծություններ, տեսանյութեր

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

04/27/2024 08:19 «Դուշ» շոուից հետո 5 աշխատողից 4-ն ազատվել ․«Հրապարակ» 04/26/2024 23:46 Վեց հոգուց բաղկացած ընտանիքը այրվել է հարսանիքի ժամանակ 04/26/2024 21:30 Քիչ առաջ Կիրանցում տեղի ունեցավ չափազանց կարևոր և շրջադարձային դեպք․ իրանագետ 04/27/2024 14:55 Մի շարք պայմանագրային զինծառայողներ աշխատանքից ազատման դիմումներ են գրել․ աղբյուր. Yerevan.Today 04/27/2024 22:17 4 զոհ և 9 տուժած․ վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է 04/27/2024 19:23 Երեխան դրոշով պաշտպանվում է ոստիկանից 04/27/2024 16:22 Կիրանցում քաղաքացիները ծակեցին բեռնատարի անվադողը․վարորդը հրաժարվում էր ցույց տալ՝ ինչ է տեղափոխում 04/27/2024 20:27 Պարզվում են Կիրանց բնակավայրի մոտ կանգնեցված «Մերսեդես» ավտոմեքենայի հետ կապված առերևույթ դանակի գործադրմամբ խուլիգանություն կատարելու դեպքի հանգամանքները 04/27/2024 07:34 Հովիկ Աղազարյանի կինը «աշխատում է» քաղաքի տարբեր ծայրամասերում. արտասովոր․ «Ժողովուրդ» 04/27/2024 11:38 2018-ին փողոց դուրս եկած զինծառայողները ոչ թե զուտ ողջունում էին, այլ կոնկրետ մասնակցում հակաիշխանական բողոքի երթին. Աբրահամյան 04/28/2024 10:54 Մահացել է Պարույր Սևակի որդին` ոստիկանության գնդապետ Արմեն Ղազարյանը 04/27/2024 08:08 Դա կլիներ մեր վերջը․ Փաշինյանը՝ ադրբեջանցի«փախստականների» մասին․ «Հրապարակ» 04/28/2024 13:16 Մայիսի 1-ից ջերմաստիճանը կսկսի նվազել 7-9 աստիճանով. սպասվում է անձրև, ամպրոպ, քամու ուժգնացում 04/27/2024 18:25 Դիմակավորված անձինք Իջևանի ճանապարհին ուժով գետնին տապալեցին ու տարան տարածքում լուսաբանում իրականացնող լրատվամիջոցի օպերատորին 04/28/2024 14:00 Բագրատ Սրբազանի հեղինակության շնորհիվ բերետավորները նահանջել են, բայց բիրտ ուժ կիրառելու մտավախությունը պահպանվում է 04/28/2024 18:07 Բագրատ սրբազանի հորդորին ականջալուր լինելով` նրա մկրտած և պսակած մի խումբ հայրենատերներ այցելել են Կիրանց (տեսանյութ) 04/27/2024 21:26 Երևանում Տավուշում տեղադրված սյուների մակետներ են տեղադրել, զգուշացնելով, որ այս ընթացքով միակողմանի զիջումները կհասնեն նաև Երևանին 04/27/2024 15:46 Արցախի և Արմավիրի թեմերի առաջնորդները՝ Կիրանցում 04/27/2024 07:52 Արարատ Միրզոյանը նույնպես չի եկել ԱԺ՝ ՔՊ-ականների հետ հանդիպման. գործադիրի անդամները խուսափում են . «Ժողովուրդ» 04/28/2024 17:11 Ոստիկանները բերման են ենթարկել կառավարության մոտ միայնակ Արցախի դրոշով ակցիա անող երիտասարդին (տեսանյութ)

«Այսօր ոչ ոք չի կարող ասել, թե քանի ապօրինի տեղադրված գազի բալոն է շահագործվում Հայաստանում». Լևոն Խալիկյան 06/13/2015 14:25 | ՀՐԱՏԱՊ ԹԵՄԱ

2008թ-ին կառավարությունը որոշում կայացրեց ավտոգազալիցքավորման ճնշակայաններում (ԱԳԼՃԿ) բաշխիչ աշտարակների տեղադրման մասին: Այս աշտարակները պետք է ավտոմատ կերպով հսկեին գազալցակայանում լիցքավորվող գազի ճնշումն ու ջերմաստիճանը՝ բացառելով ոչ միայն հնարավոր վտանգը, այլև չարաշահումները:

2013թ-ին, սակայն կայանների մեծ մասը նման աշտարակներ չուներ: Եվ միայն 2013թ- դեկտեմբերին, Էկոնոմիկայի նախարարության Շուկայի վերահսկողության պետական տեսչության գործուն միջամտության արդյունքում ԱԳԼՃԿ-ներն ստիպված եղան կատարել օրենքի պահանջը: Թվում էր, թե անվտանգության խնդիրը լուծվեց, բայց 2 տարի անց, այսօր դարձյալ պայթյուններ են տեղի ունենում, դրանց համար պատասխանատվության սլաքն ուղղվում է նաև ԱԳԼՃԿ-ների ուղղությամբ:

Այս թեմայի շուրջ «Փաստինֆո»-ն զրուցել է Շուկայի վերահսկողության պետական տեսչության պետ Լևոն Խալիկյանի հետ:

- Խոսակցություններ կան, որ ԱԳԼՃԿ-ներում նախատեսվածից ավելի բարձր ճնշմամբ գազ են լիցքավորում, ինչը, բաշխիչ աշտարակների դեպքում, պետք է որ բացառվեր: Հնարավո՞ր է, որ ԱԳԼՃԿ-ները գտել են օրենքը շրջանցելու տարբերակներ:

- Գազը ինչո՞վ են գնում. կիլոգրամով: Նախկինում, երբ որ բաշխիչ աշտարակը չկար, ի՞նչն էր երևում. Մթնոլորտային ճնշումը: Ստացվում էր, որ մարդը գալիս էր գազալցակայան, վճարում էր կիլոգրամի համար, բայց տեսնում էր մթնոլորտային ճնշումը: Հիմա գնե՞ց այդ մարդը, ասենք 2 կգ գազ, ոչ ոք չէր կարող ասել: Առաջին ամենակարևոր խնդիրը բաշխիչ աշտարակների տեղադրմամբ դա է լուծվել: Այսինքն՝ այն տարածված կարծիքը, որ եթե ճնշումը բարձր է, ուրեմն ամեն ինչ լավ է, սխալ է: Գազը կիլոգրամով ես գնում, ինչ կապ ունի, թե որքան է մթնոլորտային ճնշումը բարձր կամ ցածր:

Երկրորդ խնդիրը՝ նախկինում տեսած կլինեք՝ ամեն տեղ գրված էր ՙսառը գազ՚: Հիմա ոչ մի տեղ չկա գրված, որովհետև, ըստ տեխկանոնակարգի, գազի ջերմաստիճանը որոշվում է ամառ-ձմեռ որոշակի տատանումով հաշվարկված ֆորմուլայով: Եվ չի կարող այդ տատանումը լինել նորմայից ցածր:

Երրորդը՝ մթնոլորտային ճնշումն է: Ցանկացած բաշխիչ աշտարակ ստուգաչափվում է չափագիտական ազգային ինստիտուտում: Այսինքն՝ բաշխիչ աշտարակը բերեցին, տեղադրեցին, Չափագիտական ազգային ինստիտուտի տեսուչը գալիս ստուգաչափում է, կապարակնքում: նոր դրանից հետո թույլ է տրվում աշխատել: Երբ որ մենք մոտենում ենք ԱԳԼՃԿ՝ ստուգումներ իրականացնելու, մեզ տալիս են ազգային ինստիտուտի կողմից տրված վկայականը ու նաև նայում ենք կապարակնիքը: Դա նշանակում է, որ ազգային ինստիտուտը ստուգել է՝ կիլոգրամը ճիշտ է, մթնոլորտային ճնշումը ճիշտ է, ջերմաստիճանը ճիշտ է:

- 2013թ-ի վերջում բոլորը ԱԳԼՃԿ-ները տեղադրեցին բաշխիչ աշտարակները: Դրանից հետո տեսչությունը ստուգումներ իրականացրե՞լ է դրանց աշխատանքի որակի նկատմամբ:

- 2008թ-ին կայացվեց կառավարության որոշումը, որ ՀՀ բոլոր ԱԳԼՃԿ-ները պետք է ունենան բաշխիչ աշտարակներ: 2011թ-ին տեսչությանը կառավարությունը հանձնարարեց կատարել ոլորտային ուսումնասիրություն: Այդ ուսումնասիրությունը ցույց տվեց, որ Հայաստանում գրանցված 303 ԱԳԼՃԿ-ներից միայն 5-ում են տեղադրված բաշխիչ աշտարակներ: Ու եթե նայենք 2011-ին շատ ավելի շատ պայթյուներ են տեղի ունեցել, որովհետև եթե բալոնը նախատեսված էր 1 կգ-ի համար, կիլոգրամը ոչ ոք չէր տեսնում, թե ինչքան լիցքավորվեց:

2011-ին ուսումնասիրությունն իրականացվեց, ուսումնասիրությունից հետո որոշվեց, որ պետք է ստուգումներ իրականացվեն: Դրանց արդյունքում բավականին ԱԳԼՃԿ-ների գործունեություն կասեցվեց: Այսինքն՝ բաշխիչ աշտարակներ չտեղադրած կայաններին արգելվեց աշխատել: Այսօր գործող ԱԳԼՃԿ-ները 100%-ով ապահովված են բաշխիչ աշտարակներով:

- Փաստորեն, ԱԳԼՃԿ-ները, ըստ ձեզ որևէ խնդիր չունեն: Այդ դեպքում, ինչո՞վ բացատրել վերջին շրջանում հաճախացած պայթյունները:

- Ես կարող եմ ասել թե որտեղից է գալիս խնդիրը՝ ապօրինի ձևով գազի բալոն տեղադրելն այսօր ոչ մի պատասխանատվություն չի ենթադրում: Այսինքն՝ եթե այդ գազի բալոնը պետք է լինի փորձարկված, պետք է լինի համապատասխան հավատարմագրված կազմակերպության կողմից տեղադրված, այսօր եթե մենք որոշենք, որ մեր մեքենայի վրա պետք է գազի բալոն դնենք, գնանք ինչ-որ մի ծանոթի մոտ, ինչ-որ մի լավ ընկերոջից այդ բալոնն առնենք ու տեղադրենք, չկա դրա համար որևէ պատասխանատվություն:

Այս մասը պետք է խիստ վերահսկելի լինի, գազի բալոնը պետք է փորձարկված լինի, պետք է տեղադրված լինի համապատասխան կազմակերպության կողմից: Շատ դեպքերում, ինչ-որ տեղից բալոնները բերում են, լավ ներկում են ու նորի տեղ վաճառում կամ տեղադրում: Այստեղ արդեն վարորդի խղճի վրա է. կարող է ավելի էժան տարբերակն ընտրել, բայց ոչ անվտանգ, կարող է մի քիչ ավելի թանկ վճարել, բայց հավատարմագրված կազմակերպությունում տեղադրել բալոնը, տեղադրելուց առաջ փորձարկել, ստանալ համապատասխան կտրոն, որի վրա նշվում է, որ այդ բալոնն անվտանգ է 2 տարի շահագործման համար: Գազալցակայանում էլ պարտավոր են առանց այդ կտրոնի չլիցքավորել:

Խնդիրը ոչ այնքան ԱԳԼՃԿ-ներն են, որքան այն, որ ապօրինի գազի բալոն տեղադրելու ու շահագործելու համար պատասխանատվության միջոց չկա: Իսկ մեր երկրում առանց փորձարկելու, հարևանի տանը գազի բալոն տեղադրելը ահավոր տարածված է, ահավոր: Կարող են ասել՝ մի հատ լավ բալոն կա, կես գնով տալիս է: Մարդն էլ գնում է այդ կես գնով բալոնը: Մի հատ էլ լավ ընկեր կա՝ կես գնով տեղադրում է: Չկա դրա համար որևէ պատասխանատվություն: Իսկ եթե լիներ պատասխանատվության միջոց, շատ մեծ քանակով ավտոմեքենաներ կտուգանվեին, կամ կստիպեին ապամոնտաժել:

Այսօր շատ են ավտոմեքենաները, որոնք 10-12 տարի առաջ գազի բալոնը տեղադրել են ու դրանից հետո ոչ մի անգամ չեն փորձաքննել: Հասկանալի է՝ փորձաքննությունը հավելյալ ծախս է, բայց այդ 12 տարվա բալոնը ոնց որ ավտոմեքենայի մեջ ռումբ լինի տեղադրված:

Ստացվում է, որ ԱԳԼՃԿ-ն, որ իր փորձարկումներն արել է, չափագրումներն արել է, օրինական աշխատում է, մեկ էլ մի օր գալիս է մի ավտոմեքենա, որ 12 տարի առաջ գազի բալոնը տեղադրել է, ոչ լսել է, ոչ էլ ուզում է լսել, որ գազի բալոնը պետք է փորձարկել, ու լիցքավորելիս պայթում է:

Հիմա խնդիրը ոչ այնքան ԱԳԼՃԿ-ինն է, որքան վարորդինը:

- Բայց չէ՞, որ ԱԳԼՃԿ-ի աշխատակիցն էլ պարտավոր է նախ ճշտել, թե ինչ բալոն է լիցքավորում և կարելի է այն ընդհանրապես լիցքավորել:

- Իհարկե խնդիրն ինչ-որ չափով նաև ԱԳԼՃԿ-ինն է: Այո, աշխատակիցը պարտավոր է ստուգել կտրոնը, բալոնի անվտանգության ժամկետը, բայց իմ կարծիքով, ամենամեծ խնդիրը դա է: Մեր մասով ասեմ, որ այս դաշտը վերահսկելն ուղղակի անհնար է: Մենք չենք կարող բոլոր ավտոմեքենաները ստուգել: Ուղղակի պետք է վերահսկողությունը խստացվի, վերահսկելու միջոց գտնվի:

- Վերջին շրջանում գրանցված պայթյուններից հետո ՏԿԱԻՆ-ը ստուգումներ սկսեց ԱԳԼՃԿ-ներում ու բավական խախտումներ հայտնաբերեց: Միայն Երևանում արդեն 11-ը տուգանվել են, 2-ի գործունեությունը կասեցվել է: Դո՞ւք մասնակցել եք այս ստուգումներին:

- Համատեղ՝ ոչ, բայց մենք էլ նախատեսում ենք մեր ստուգումներն իրականացնել: Ու մեր ստուգումների առանձնահատկությունն այն է, որ բացի տուգանք նշանակելուց, ցանկացած խախտում հայտնաբերելու դեպքում, մենք կասեցնում ենք այդ տնտեսվարողի գործունեությունը:

Բայց նորից եմ ասում՝ միայն մի կողմով խնդիրը չի լուծվի: Կարևոր է՝ ով և ինչպես է տեղադրում բալոնը: Չէ որ եթե մեքենայի մեջ գազի մի փոքր արտահոս լինի, մի ծխախոտն էլ բավական է, որ պայթի: Այսօր ոչ ոք չի կարող ասել, թե քանի ապօրինի տեղադրված գազի բալոն է շահագործվում Հայաստանում: Հավաստագրված ընկերություններից կարելի է ճշտել, թե քանի օրինական տեղադրված բալոն կա: Բայց իմ կարծիքով, ապօրինիները շատ ավելի շատ են:

-Վերջին դեպքերից հետո դարձյալ ակտիվացել են նաև Հայաստան մտնող գազի որակի նկատմամբ կասկածները: Դուք երբևէ ստուգումներ արե՞լ եք այս բնագավառում:

- Մենք 2011-12 թթ-ին ենք ստուգումներ իրականացրել: Ստուգել ենք գազի փորձարկման լաբորատորիաները, որտեղ գազն է փորձարկվում: Եվ ոչ մի խախտում չի հայտնաբերվել: Գիտեք, այդ խոսակցությունները ժամանակ առ ժամանակ տարածվում են: Բայց դրանք մեծ մասամբ անհիմն են: Նույն ձևով խոսում են, որ բենզինի հետ ջուր են խառնում, բայց դա ուղղակի անհնար է: Ով անի՝ նոբելյան մրցանակ կտան: Մի բան հստակ է, նույնիսկ ամենաանորակ գազը չի կարող առանց պատճառի պայթել: Ցանկացած գազ՝ լինի որակով, անորակ, սառը թե տաք, չպիտի պայթի: Թիվ մեկ խնդիրը անվտանգությունն է:

Հեղինակ՝ Նելլի Դանիելյան