Փաստ ինֆո

ԵՄ երկրների ֆինանսների նախարարների ծրագրի համաձայն՝ եվրոպական 200 խոշորագույն դրամատների նկատմամբ պետք է իրականացվի կենտրոնացված վերահսկողություն՝ Եվրոպական կենտրոնական բանկի կողմից:

Ֆինանսական քաղաքականության ընդհանուր համակարգի ձևավորումն, անշուշտ, կապված է նաև Եվրամիության անդամ երկրների արմատական բարեփոխման 5-ամյա պլանի հետ, որն այժմ դրված է միության անդամ երկրների առաջնորդների ու կառավարությունների սեղանին: Այդ փաստաթուղթը, ինչպես հավաստում են հեղինակները, եվրագոտու համար ենթադրում է ինտեգրման նոր փուլ, որն, իր հերթին, կազմված է երկու ենթափուլերից:

Դրանցից առաջինը նախատեսում է 5-ամյա պլանի մեկնարկից հետո, 6-18 ամիսների ընթացքում եվրոյի գոտում ստեղծել բանկերի գործունեությունը դիտարկող միասնական մարմին: Բացի այդ, նախատեսվում է մշակել և հաստատել տարբեր երկրներում անկենսունակ բանկերը սնանկ հայտարարելու կարգը և կարիքավոր ֆինանսական ինստիտուտներին օգնելու համակարգը:

Սակայն եվրագոտու ֆինանսատնտեսական համակարգում արձանագրվող նոր իրավիճակները կարծես կանխում են ռազմավարական բնույթի կանխագծումները՝ թելադրելով նոր պաշտպանիչ ֆինանսական զորաշարժի խնդիրներ: Ընդ որում հարցերն առաջանում են այնպիսի անհավանական մակարդակներում և իրենց մեջ պարունակում են այնպիսի հանգույցներ, որ, շատ ցանկանալու դեպքում, անգամ, հնարավոր չէ անտեսել հասունացող սոցիալ- հասարակական լուրջ հետևանքները:

Ահավասիկ, համընդհանուր ճգնաժամը հերթական շշմեցուցիչ հարվածը հասցրեց Իսպանիայի ֆինանսատնտեսական համակարգին: Ընդամենը մի քանի ամիս առաջ, երրորդ եռամսյակում 100 մլդ եվրո ակտիվներ ունեցող խոշորագույն «Բանեսթո» բանկը 4-րդ եռամսյակի վերջին երկու շաբաթների ընթացքում հայտնվել է անելանելի կացության առջև: 110-ամյա պատմություն ունեցող դրամատունն, ըստ ամենայնի կդադարեցնի իր գործունեությունը:

Այս իրավիճակի արմատները գտնվում են շատ ավելի վաղ սկսված գործընթացների մեջ: Դեռևս 1990-ականններին արձանագրված ճգնաժամը ֆինանսական կոլապսի մեջ գցեց այս հայտնի ֆինանսական հաստատությունը: Այստեղ աշխատում են 8,5 հազար մարդ: Այդ ժամանակ փրկության միակ ելքը գտնվեց բանկի արժեթղթերը վաճառելու մեջ: Դրանց 90 տոկոսը գնեց երկրի ամենամեծ ՝ «Սանթանդեր» բանկը: Սակայն դա էլ չփրկեց իրավիճակը: Բանկը անկասելի արագացմամբ անկում էր արձանագրում:

Այսօր «Բանեսթո»-ի շուրջ ձևավորված իրավիճակն առավել քան աղետաբեր երանգներ է ձեռք բերում: Անհանգստացնող հանգամանքներն առավել խտացված բնույթ են ստանում, եթե հաշվի առնենք, որ այս դրամատան ակտիվների կեսից ավելին ավանդներ են: Այսինքն, վտանգվում կամ անորոշության մեջ են հայտնվում հաճախորդների սեփականությունը հանդիսացող 50 միլարդ եվրո ակտիվները, դրանց նկատմամբ պայմանագրային և երաշխիքային պահպանության և սպասարկման հարցը: Ի վիճակի՞ է լինելու այդ ծանր բեռն արժանապատվորեն իր ուսերին տանելու «Բանեսթո»-ին կլանած «Սանթանդեր» բանկը, դեռ հարց է:

Այսօր իրադարձությունները զարգանում են թե հաճախորդների, թե բանկի աշխատակիցների և թե, ընդհանրապես, հասարակական նորմերի բնականոն սպասելիքներին հակընդդեմ: «Սանթանդեր»-ը մտադրվել է փակել «Բանեսթո» բանկի 1700 բաժանմունքներից 700-ը:

Ի՞նչ գործնական հետևանքներ կունենա դրա իրականացումը, դժվար է ասել: Սակայն, որ իրենց սպասեցնել չեն տա հասարակության մեջ գլուխ բարձրացնող դժգոհությունները , գրեթե, կասկած չի առաջացնում:

Դրա հաստատումը բարի կամ լավատեսական սպասումների բացակայության մեջ է, որը հեռանկարում ունի շատ կոնկրետ դրսևորում: Ըստ որոշ կանխատեսումների Իսպանիայի ֆինանսական հատվածում աշխատողների կրճատումները չեն սահմանափակվի միայն Սանթանդեր»-ի կողմից կատարվող կրճատումներով:

Առաջիկա 3 տարիներին ենթադրվում է, որ Իսպանիայի բանկերի աշխատակիցների թիվը 35 տոկոսով ավելի քիչ կլինի քան 2008թ.-ին էր:

Սամվել Մարտիրոսյան