Փաստ ինֆո

Իրականում Ադրբեջանին պետք չէ պատերազմ, Ադրբեջանի մարտավարությունը Հայաստանը շրջափակելն է։ Այս մասին «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասաց պահեստազորի գնդապետ, ռազմական փորձագետ Հայկ Նահապետյանը՝ անդրադառնալով Ադրբեջանից հնչող պատերազմի սպառնալիքներին։

Նա ընդգծեց, որ Ադրբեջանը պատերազմով սպառնում է այն ժամանակ, երբ Հայստանը սպառազինություն է փորձում ձեռք բերել արևմուտքից։

«Երբ Հայաստանը հայտարարեց արտատարածաշրջանային մեկ այլ պետության զինական ներկայության կամ զենքի տրամադրման մասին, ինչը ենթադրում է զենքը սպասարկող մեր ԶՈՒ անձնակազմի պատրաստման խմբերի ներկայություն Հայաստանում, Ադրբեջանը նման կեցվածք ընդունեց։ Եթե այդ սպառազինությունը մեր երկրի պաշտպանությանն է ուղղված, ապա ուզում եմ հարցնել, ինչ եք կարծում, եթե Հայաստանը այդ զինատեսակները գներ Ռուսաստանից՝ Ադրբեջանը նման կեցվածք կընդունե՞ր։ Վստահեցնում եմ, որ ՌԴ-ից համապատասխան զենքի քանակ վերցնելու դեպքում Ադրբեջանը որևէ կերպ կեցվածք չէր դրսևորի։ Ալիևը դա անում է, երբ խախտվում «3+3» ձևաչափով տարածաշրջանային կայության ապահովման 5 պետությունների մոտեցումները։ Ֆրանսիան այդ ձևաչափի մեջ չի մտնում, իսկ Ռուսաստանը մտնում է։ Ավելին, եթե Հայաստանն Իրանից սպառազինություն ձեռք բերեր՝ Ալիևը երբեք նման կեցվածք չէր դրսևորի։

Խնդիրն այն է, որ Հավաքական արևմուտքն այսպիսով Հայաստան է մուտք գործում, իսկ տարածաշրջանի երկրների համար անընդունելի է հավաքական արևմուտքի զինական ներկայությունը տարածաշրջանում։ Ալիևի կեցվածքը ոչ թե Հայաստանի զինվելու, այլև հավաքական արևմուտքի՝ տարածաշրջանում ներկայության մասին է»,- նշեց փորձագետը։

Դիտարկմանը, թե Ադրբեջանից սպառնալիքներ են հնչում ոչ միայն Հայաստանի կողմից սպառազինություն ձեռք բերելու դեքում, այլև նշվում, որ խաղաղության պայմանագիր չի ստորագրվի, քանի դեռ ՀՀ Սահմանադրության մեջ փոփոխություն չի կատարվել՝ Նահապետյանը նշեց, որ 2022 թ-ի հոկտեմբերի 6-ին Փաշինյանը բազում խոստումներ է տվել և՛ բանավոր, և՛ գրավոր։ «Կարծում եմ՝ այդ խոստումների մեջ և սահմանադրության փոփոխության մասին է խոսվել, և ռեպարացիայի ու Ադրբեջանին փոխհատուցում վճարելու, Ադրբեջանից մի քանի 100 000 քաղաքացի՝ դեպի Հայաստան վերադարձի մասին է խոսվել՝ ապահովելով նրանց անվտանգությունը, և սահմանազատում ու սահմանագծումն Ադրբեջանին պահանջով կատարելու մասին։ Այս բոլորը Փաշինյանը խոստացել է Ադրբեջանին։ Ադրբեջանն էլ հիմա փորձում է ստանալ այդ խոստումները»։

Նրա դիտարկմամբ՝ այդ խոստումների արդյունքն է նաև այն, որ սահմանազատումը փորձ է արվում իրականացնել ոչ թե 1976 թ-ի քարտեզների, այլ Ադրբեջանի կազմած քարտեզների հիման վրա։ «1976 թ-ի քարտեզներով Կիրանց գյուղի միջպետական ճանապարհը Խորհրդային Հայաստանի տարածք էր, այդ ինչպե՞ս դարձավ Ադրբեջանի տարածք։ Դա արդեն փաստ է, քարտեզները կան ու Փաշինյանը չի կարող անգամ այդ ամենը հերքել։

Փաշինյանն առաջնորդվում է Ադրբեջանի ներկայացրած քարտեզներով, իսկ այդ քարտեզներով ենթադրվում է կոմունիկացիաների՝ ճանապարհների, ջրային ռեսուրսների և ռազմական նշանակություն ունեցող կարևորագույն նշանակություն ունեցող տարածքների զիջում։ Ադրբեջանը խնդիր է դրել Հայաստանն ամբողջովին շրջափակել։ Հյուսիսից իր մի փորձը հաջողվել է, դա շարունակություն է ունենալու և ևս 3 անկլավ պետք է տրվի։ Հարավում էլ փորձ է արվելու Հայաստանը կտրել Իրանից՝ այնպես կոչված՝«Զանգեզուրի միջանցքով»։

Արդյունքում՝ Հայաստանն, ինչպես Արցախը, հայտնվելու է շրջափակման մեջ, ուղղակի ավելի մեծ տարածքով ու ավելի մեծ բնակչությամբ։ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության նպատակը շրջափակված Հայաստանն է։

Այսինքն իրականում պետք էլ չէ պատերազմ, Ադրբեջանի մարտավարությունը Հայաստանը շրջափակելն է։

Նույն բանը, որ եղել է Արցախում, լինելու է նաև Հայաստանում, ինչ-որ ժամանակ անց ժողովրդի մի մասը կհեռանա Հայաստանից, այսինքն, ժողովրդագրական վիճակը կվատթարանա, ինչն, իհարկե, ազդելու է Հայաստանի ներքին դիմադրողականության թուլացման վրա, որից հետո Թուրքիային ու Ադրբեջանին կմնա այս տարածքները ուժով վերցնել կամ գնելը, այսինքն՝ ստանալը դրանք, որպես կոնտրիբուցիայի մի մաս՝ հաշվի առնելով, որ Ադրբեջանը վաղ, թե ուշ դիմելու է Լոնդոնի արբիտրաժային դատարան՝ փոխհատուցում ստանալու համար։ Այնպես, որ Ադրբեջանը դեռ իր վերջնական նպատակները չի իրականացրել, բայց ամեն բան տանում է հենց դրան»։

Աղբյուր` Փաստինֆո