Հնուց անտի՝ սահմանադրորեն ժողովրդավար

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

09/18/2024 20:59 ՀԱՕԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանը պարգեւատրել է Փարիզի Խաղերի մեդալակիրներին 09/18/2024 20:39 Վրաստանի վարչապետը պատմել է Բայդենի վրա ոչ պաշտոնական ազդեցության մասին 09/18/2024 20:20 Կյանքից հեռացել է Սալվատորե Սկիլաչին՝ լեգենդար Տոտոն 09/18/2024 20:05 Լիբանանում սարքերի պայթյունների նոր ալիքի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 9-ի, տուժել է ավելի քան 300 մարդ 09/18/2024 19:56 ԱԱԾ-ն հայտարարություն է անում, որը այլ երկրում լուրջ քաղաքական ալիք կառաջացներ, բայց Հայաստանում մարդիկ մտածում են՝ այն իրականության համապատասխանո՞ւմ է, թե՞ ոչ. Արմեն Բաղդասարյան 09/18/2024 19:40 Բագարանում դասադուլը շարունակվում է. Հարցով զբաղվում է ոստիկանությունն ու այցելում բողոքավորների տներով 09/18/2024 19:33 2024-ին Telcell ընկերության բաժնետեր դառնալը հնարավոր է. ընկերությունն ազդարարում է բաժնետոմսերի թողարկման մասին 09/18/2024 19:25 Հրազենից արձակված կրակոցից զինծառայողին անզուշությամբ ծանր մարմնական վնաս պատճառելու համար մեղադրանք է ներկայացվել նրա ծառայակցին 09/18/2024 18:46 Երեք անձ ձերբակալվել է՝ քաղաքացուն առևանգելու, նրա նկատմամբ հոգեկան ներգործություն և ինքնիրավչություն կատարելու կասկածանքով 09/18/2024 18:41 Ինժեներական աշխատանքների շնորհիվ 2026-ին Հայաստանի սահմանները պատված կլինեն ամրոցներով․Անդրանիկ Քոչարյան 09/18/2024 18:41 Նոր պայթյուններ Լիբանանում. այս անգամ կապի այլ միջոցներ էլ են պայթեցվել. (տեսանյութ) 09/18/2024 18:37 Հայաստան է այցելել շուրջ 300 հազար զբոսաշրջիկ․ ամենաշատ զբոսաշրջիկ այցելել է ՌԴ-ից 09/18/2024 18:29 «Գայլ» անունով ներկայացող հաքերը սքրինշոթեր է հրապարակել կառավարության բաց ftp սերվերից ու փրկագին պահանջել՝ սկզբում 2,5 միլիոն դոլարի, ապա 30 հազար. Արթուր Պապյան 09/18/2024 18:23 Նախորդ կանխատեսումս իրականացավ՝ Արցախի կորուստն էր, հիմա՝ ավելի մեծ բան կա դրված, որը կարող է կորսվել․ Հրայր Թովմասյանի գործով վճիռը կհրապարակվի երկու օրից 09/18/2024 18:11 Կայծակի հարվածից հետո 40 րոպե սրտի կանգ ունեցած տղամարդը փրկվել է ու ամբողջությամբ ապաքինվել 09/18/2024 17:59 Արման Հովհաննիսյանի անունը կրկին հեռացվել է առաջխաղացման ենթակա դատավորների ցուցակից 09/18/2024 17:58 «Փյունիկ» ֆուտբոլային ակումբը վաճառքի են հանել 09/18/2024 17:54 Ներքին և արտաքին թշնամիները շարունակում են փնտրել կորցրած իշխանությունը վերադարձնելու բազմաթիվ ճանապարհներ. Անդրանիկ Քոչարյան 09/18/2024 17:45 Իրազեկում․ իրականացվելու են հարկադիր քարաթափման աշխատանքներ 09/18/2024 17:28 Ստեղծվել է ՀՀ ՏԿԵ նախարարին կից Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված հայերի աջակցման հարցերով հասարակական խորհուրդ 09/18/2024 17:27 Ում խորհուրդ չի տրվում ցավազրկողներ խմել 09/18/2024 17:07 Ամերիկացի գործիչների հայամետ հայտարարությունները դուր չեն եկել Բաքվին 09/18/2024 17:06 Երբ որևէ երկրի պաշտոնական իշխանություն նման բան է հայտարարում, ապա ցանկացած այլ երկիր սա հասկանում է հետևյալ կերպ. «Եկեք, մեր երկրի տարածքները գրավեք, մենք չենք պատերազմելու». Գեղամյան 09/18/2024 16:55 «ԱրԲատ» գումարտակի հրամանատարն արձագանքել է ՀՀ-ում հեղաշրջման փորձ անելու մեղադրանքին 09/18/2024 16:53 Աշտարակ քաղաքի դպրոցում շինարարության ժամանակ պատի փլուզման և անձի վնասվածք ստանալու դեպքի առթիվ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել 09/18/2024 16:41 Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց Մյուռոնօրհնության և Մայր Տաճարի վերաօծման արարողությունների կազմակերպչական աշխատանքներին ներգրավված կամավորներին 09/18/2024 16:31 ՆԳՆ ոստիկանության զորքերի պատվիրակությունը ճանաչողական այցով մեկնել էր Լատվիա և Լիտվա 09/18/2024 16:14 Wildberries-ի գրասենյակի մոտ հնչած կրակոցների հետևանքով զոհ կա 09/18/2024 16:08 Կանաչ ու մաքուր Երևան. թափոնները երկրորդ կյանք են ստանում 09/18/2024 16:01 Աննա Մկրտչյանի հայրը և եղբայրը հրավիրվել են դատախազություն 09/18/2024 15:51 Ավազե սեղանից մինչև անտառ. Հայ մասնագետները սովորում են անտառային հրդեհների դեմ պայքարի ամերիկյան մեթոդները 09/18/2024 15:48 Փրկարարները քաղաքացուն դուրս են բերել փոսից 09/18/2024 15:44 Կեցցեն անդարդ կայֆերը. Ոսկան Սարգսյան 09/18/2024 15:43 Բաքուն դիվկորպուսի մի խումբ ներկայացուցիչների տարել է օկուպացված Դադիվանք՝ այն ներկայացնելով որպես «ադրբեջանական կոթող» 09/18/2024 15:13 Ալեն Սիմոնյանն ընդունել է Հայաստանում Կանադայի դեսպան Էնդրյու Թըրներին 09/18/2024 15:09 31–ամյա տղամարդու դանակահարության վարույթով հանրային քրեական հետապնդում է հարուցվել երկու անձի նկատմամբ 09/18/2024 15:04 Իշխանության յուրացման ենթադրյալ նախապատրաստման գործերով թիրախում հերոսական ուղի անցած ազատամարտիկներն են․ կալանավորվել է Սերոբ Գասպարյանը. Ով է հաջորդը 09/18/2024 14:58 Նյութական ինչ ժառանգություն է մնացել օկուպացված Արցախում. Սարգսյանը թվեր է հրապարակել 09/18/2024 14:47 Երիտասարդի մոտ լիցքավորված գազային ատրճանակ է հայտնաբերվել 09/18/2024 14:38 Wildberries-ի գրասենյակը գրավելու փորձի ժամանակ 3 մարդ է վիրավորվել. Բակալչուկ 09/18/2024 14:12 Այսօրվանից ուժի մեջ է մտել նյութական վնասով ճանապարհատրանսպորտային պատահարների գծով փոխհատուցման ենթակա գումարի սահմանաչափի բարձրացման նոր կարգավորումը 09/18/2024 14:03 Լիբանանում փեյջերների զանգվածաբար պայթյունից Իրանի դեսպանը կորցրել է տեսողությունը. նրա հետ ևս 1500 մարդ 09/18/2024 13:51 Կրեմլը համաձայն չէ ՀԱՊԿ-ի վերաբերյալ Փաշինյանի գնահատականին, թե այն սպառնում է ՀՀ ինքնիշխանությանը. Պեսկով 09/18/2024 13:26 Ուզում եմ Հայաստանը դադարի կարեկցանքի օբյեկտ լինել՝ արգելել եմ, որ Հայաստան օգտագործված շորեր,ավտոներ ուղարկեն կիսամաշ պագրիշկա՝ ինչ-որ հիմնարկների համար. վարչապետ 09/18/2024 13:23 ՀԱՊԿ-ը Հայաստանին դեռ դիտարկում է որպես իրավահավասար գործընկեր. Տասմագամբետով 09/18/2024 13:18 Հայաստանը պատրաստ է Ադրբեջանին տրամադրել անցուղի դեպի Նախիջեւան եւ հակառակը՝ այն նույն պայմաններով, ինչը տրամադրում է ԻԻՀ-ն. Փաշինյան (տեսանյութ) 09/18/2024 13:16 Առանձին վայրերում ինտենսիվ տեղումներ ու կարկուտ է սպասվում 09/18/2024 13:15 «Հայաստան-Արցախ» երիտասարդական միությունն ազդարարում է իր կազմում խաղային լիգայի ձևավորման մեկնարկը 09/18/2024 13:09 Ուժգին երկրաշարժ է գրանցվել Թուրքիայում 09/18/2024 12:59 ԲԴԽ անդամներից մեկն առանց ծանոթանալու է ստորագրել որոշումը, մեկ այլ անդամ` իրականությանը չհամապատասխանող հայտարարություններ արել իմ հասցեին. Հարությունյան

09/17/2024 08:19 Ինչու են հայ տրանսգենդերները Թուրքիա մեկնում․ «Հրապարակ» 09/17/2024 12:44 Լարված իրավիճակ՝ Աբովյանի նախկին «գայի պոստի» հարևանությամբ գտնվող «Զովք» սուպերմարկետի դիմաց. ոստիկանների ու քաղաքացիների միջև տեղի ունեցավ քաշքշուկ 09/17/2024 23:01 «Ինձ մի՛ չափեք ձեր արշինով, իմ սկզբունքներն ու բարի համբավը շատ ավելի կարևոր արժեքներ են ինձ համար, քան՝ որևէ չափի նյութական միջոց»․ Արտակ Բեգլարյան 09/18/2024 15:04 Իշխանության յուրացման ենթադրյալ նախապատրաստման գործերով թիրախում հերոսական ուղի անցած ազատամարտիկներն են․ կալանավորվել է Սերոբ Գասպարյանը. Ով է հաջորդը 09/18/2024 10:40 Բացահայտվել է իշխանությունը յուրացնելու նախապատրաստության դեպք. 7 անձի նկատմամբ քրեական հետապնդում է հարուցվել, որոնցից 3-ը կալանավորվել են (տեսանյութ) 09/16/2024 23:58 Էլեկտրաէներգիայի՝ վաղվա անջատման հասցեները 09/17/2024 23:32 Էլեկտրաէներգիայի՝ վաղվա անջատման հասցեները 09/17/2024 13:12 4-6 աստիճանով ցրտելու է. սպասվում են ինտենսիվ տեղումներ, առանձին հատվածներում՝ կարկուտ, մառախուղ 09/18/2024 16:14 Wildberries-ի գրասենյակի մոտ հնչած կրակոցների հետևանքով զոհ կա 09/17/2024 17:29 Ինչ հիվանդություններ է կանխում դդումը. մի քանի խորհուրդ՝ մասնագետից 09/17/2024 21:38 Հոգեկան խանգարումով քարարծիվը հարձակվել է հազիվ քայլող երեխայի վրա 09/17/2024 17:01 Երևան-Սևան ավտոճանապարհից 15 անձ բերման է ենթարկվել 09/16/2024 21:36 ԱԱԾ-ի լիազորությունները գերակշիռ առումով սահմանափակվել են․ իշխանությունները վտանգ են զգում․ Հովհաննիսյան (տեսանյութ) 09/17/2024 16:21 Արցախի Հանրապետության «լուծարումը» հաստատող փաստաթուղթ ՀՀ կառավարություն մուտք չի եղել. Փաշինյանի կառավարությունն ուղղակի չի ընդունում Արցախի գոյությունը. Հարցման հետքերով 09/18/2024 13:09 Ուժգին երկրաշարժ է գրանցվել Թուրքիայում 09/18/2024 16:55 «ԱրԲատ» գումարտակի հրամանատարն արձագանքել է ՀՀ-ում հեղաշրջման փորձ անելու մեղադրանքին 09/16/2024 21:25 1 զոհ, 2 վիրավոր. ողբերգական ավտովթար՝ Նավուր-Թթուջուր ճանապարհին 09/18/2024 12:59 ԲԴԽ անդամներից մեկն առանց ծանոթանալու է ստորագրել որոշումը, մեկ այլ անդամ` իրականությանը չհամապատասխանող հայտարարություններ արել իմ հասցեին. Հարությունյան 09/18/2024 08:22 Փոխնախարարը անգամ իր անունն է դարձրել ՔՊ «պաշտոնաթերթի» անունով.«Ժողովուրդ» 09/17/2024 15:58 Շնորհակալ եմ ինձ էսթետիկ կյանք վերադարձնելու համար. Մամիկոն Ասլանյան

Հնուց անտի՝ սահմանադրորեն ժողովրդավար 04/04/2024 20:46 | Վերլուծություններ

Ցավալի է, որ ՀՀ իշխանության ղեկն զբաղեցնող պաշտոնյաներին ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչը պիտի դասեր տա Հայաստանի՝ եվրոպական ժողովրդավարությունից շաատ առաջ հնագույն քաղաքակրթության օրրան լինելու մասին,այն դեպքում, երբ Հայաստանն ու Արցախը, հայ ժողովուրդը իր սեփական, ուրույն ժողովրդավարական արժեքներին դավանելու, ընդ որում՝ սահմանադրորե՛ն դավանելու վաղնջական պատմություն ունի։

Իտալական Վերածննդից առաջ Հայաստանում Գրիգոր Նարեկացիով արդեն սկսվել էր հայկական Վերածնունդը՝ այդպիսով փաստելով հոգևոր-մշակութային վերելքի այն հրաշալիքը, որով աստվածայինը մարդեղենացնելու, մարդուն մոտեցնելու ժամանակներն էին եկել։

Վերածննդի շրջանի մարդիկ առանձնանում էին իրենց ինտելեկտուալ բազմաոլորտությամբ, ներդաշնակ բազմաձայնությամբ, հոգևոր-մշակութային-գիտական համադրելի մտածողությամբ։

Այդպիսին էր 12-րդ դարի հայ մտածող- գիտնական, օրենսդիր, առակագիր, հոգևորական, մանկավարժ և հասարակական գործիչ Մխիթար Գոշը։

Հայրենական իրավունքի բացառիկ հուշարձան՝ Մխիթար Գոշի Դատաստանագիրքը, «Գիրք Դատաստանի»-ն ժամանակին հայության համար վերածվել էր հիմնական օրենսդրության, որովև առաջնորդվում էին։ Ընդ որում, այն օգտագործվել է և հայկական գաղթօջախներում, և՛ Կիլիկյան Հայաստանում, ուր նույն ընթացքում գործունեություն էր ծավալում նաև Տարսոնի եպիսկոպոս Ներսես Լամբրոնացին։

Ոչ միայն, հայ, այլև համաշխարհային իրավական մտքի պատմության մեջ կարևոր դեր ունեցող Մխիթար Գոշի օրենսգրքում պետությունը և եկեղեցին ներկայացված են որպես հասարակության երկու կարևոր հիմնասյուներ։ Ուշագրավ է, որ աշխարհիկն ու հոգևորն էլ Գոշի մեջ գիրկընդխառն են եղել, փաստելով նրա ժողովրդավար գործունեության մասին։ Այս համատեքստում իրենց կարևոր նշանակությունն են ունեցել Մխիթար Գոշի՝ ժողովրդից քաղված և ժողովրդին վերադարձվող առակները, ուր գործող անձինք՝պարզ մարդիկ դատում ու դատապարտում են իշխանավորներին, բողոքն իրենց հղում առ Աստված։

Մխիթար Գոշի գաղափարաբանությամբ իշխանություն-ժողովուրդ առնչությունների համատեքստում առաջիններին վերագրվող բուն պարտավորությունն է ժողովրդին օտար կեղեքիչներից ու վտանգից պահպանելը։ Այս երկաթե կանոնն, ի դեպ, այսօր մեր պետության մեջ բացակա է...

Մինչդեռ՝ Հայոց պատմության շրջափուլերը վկայում են, ոչ միայն աշխարհիկ, այլև հոգևոր իշխանության ներկայացուցիչների՝ հանուն պետության և պետականության ծավալած գործունեության մասին։ Մխիթար Գոշը՝ վառ օրինակ։

Բայց ոչ միայն։

Հայ ժողովրդի պատմական մեկ այլ , ավելի վաղ շրջանի իրավագիտական եզակի փաստաթուղթ էլ Արցախի Վաչագան Բարեպաշտի Սահմանադրությունն է՝ ստեղծված ավելի քան՝ 1500 տարի առաջ։ Այն իրապես անցյալի և մեր օրերի իրողությունները գնահատելու բացառիկ արժեքավոր սկզբնաղբյուր է։

Իրավագետներին վերապահելով մասնագիտական անդրադարձներն ու գնահատականները, փաստենք, որ 5-րդ դարի 2-րդ կեսին հայոց արևելից /Արցախ և ՈՒտիք/ աշխարհում՝ Կուր գետի ձախափնյակում ձևավորված թագավորությունը Արցախի Վաչագան Բարեպաշտի շնորհիվ առանձնանում էր իրական հայկական ժողովրդավարական ինստիտուտներով և Սահմանադրությամբ, ըստ էության՝ բացառիկ արժեքավոր։

1500 -ամյա Սահմանադրությունը ներկայիս չափանիշներով իսկ իրական ժողովրդավարության մասին վկայող կանոնների ամբողջություն է։ Քանզի Վաչագան Բարեպաշտի «Սահմանադրություն կանոնական»–ը, միաժամանակ՝ եպիսկոպոսների, քահանաների և ազատների համաձայնությամբ է ընդունվել Աղվենի կանոնադիր ժողովում։ Այն հայ և համաշխարհային իրավագիտության պատմության վաղ կանոնագրություններից է։

Ա. Ե.

Աղբյուր` Փաստինֆո