Հնուց անտի՝ սահմանադրորեն ժողովրդավար

ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

Բոլորը

05/01/2024 23:52 Թբիլիսիում խորհրդարանի շենքի մոտ բողոքի ակցիայի ժամանակ հրդեհ է բռնկվել 05/01/2024 23:44 Կիրանցի դպրոցն այսօր էլ նշանառության տակ է. Փաշինյանն առաջարկեց ծառ տնկել` չերևալու համար 05/01/2024 23:36 Գիտնականները նշել են սեքսի իդեալական քանակը՝ ընտանիքում լավագույն հարաբերությունների համար 05/01/2024 23:23 Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման անհրաժեշտ բոլոր փաստաթղթերը կան. Փաշինյան 05/01/2024 23:20 Էլեկտրաէներգիայի վաղվա անջատման հասցեները 05/01/2024 23:11 Այո, կար տարբերակ` պատերազմը կանխելու. Փաշինյան 05/01/2024 23:07 Թբիլիսիում հատուկջոկատայինները ցուցարարներին ցրելու համար ռետինե փամփուշտներ եւ պղպեղի բալոններ են կիրառել 05/01/2024 22:55 Ոչ թե չորս գյուղ ենք տալիս, այլ` Ադրբեջանից վերցնում ենք չորս գյուղ` որպես փաստարկ. Փաշինյանը կրկին մանիպուլացնում է 05/01/2024 22:50 Հանրապետության մի շարք հասցեներում 1 օրով կդադարեցվի ջրամատակարարումը 05/01/2024 22:36 Պիտի վերադառնանք սկիզբ՝ Արցախ, որ ունենանք Տավուշ, Սյունիք, Գեղարքունիք՝ Հայաստան. Մետաքսե Հակոբյան 05/01/2024 22:26 Նիկոլ Փաշինյանը՝ Ալիեւի հետ բանակցությունների մասին. Հարցազրույցը՝ ուղիղ 05/01/2024 22:13 Թուրքիայում մայիսմեկյան ցույցերի ժամանակ ձերբակալվածների թիվը հասել Է 226-ի 05/01/2024 21:54 Խոշոր ավտովթար․ ընտանիքի 4 անդամներ, այդ թվում՝ երեխաներ, տեղափոխվել են հիվանդանոց 05/01/2024 21:43 Կոլումբիան հայտարարել Է Իսրայելի հետ հարաբերությունների խզման մասին 05/01/2024 21:29 ԱՄՆ-ն ընդլայնել է հակառուսական պատժամիջոցների ցանկը․ ընդգրկված ֆիզիկական անձանց թվում են Ադրբեջանի քաղաքացիներ 05/01/2024 21:13 Մասիսում մի խումբ անձանց միջև վիճաբանությունը վերածվել է ծեծկռտուքի․ կան վիրավորներ 05/01/2024 21:08 Վրաստանի խորհրդարանը երկրորդ ընթերցմամբ ընդունել է «ռուսական օրենքը» 05/01/2024 20:59 ԶՊՄԿ-ի 70-ամյա պատմությունն իրենց արհեստի վարպետների սերունդների պատմությունն է․ Կոմբինատի տնօրենը շնորհավորական ուղերձ է հղել օրվա կապակցությամբ 05/01/2024 20:53 Լևոն Քոչարյանի օգնականի միջնորդությունը կքննի Լևոն Քոչարյանին կալանավորած Մասիս Մելքոնյանը. փաստաբան 05/01/2024 20:52 Տեսակցել ենք սադրանքի հետևանքով կալանավորված տավուշցիներին․ Մանուկյան 05/01/2024 20:43 Վրաստանին ցանկանում են զրկել ԵՄ-ի անդամի թեկնածուի կարգավիճակից՝ օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի պատճառով 05/01/2024 20:31 Փաշինյանն ապամոնտաժում է Հայաստանը՝ հօգուտ Ադրբեջանի. Արմինե Ադիբեկյան 05/01/2024 20:15 Կարեն Անդրեասյանը ԲԴԽ-ն ու դեպարտամենտը դարձրել է դեղին մամուլ․ Բաբայան 05/01/2024 20:13 Ուկրաինայում ռազմական գործողությունները հասել են վճռորոշ կետի․ Bloomberg 05/01/2024 20:00 ԽՍՀՄ-ի օրոք Կիրանցի կամուրջը եղել է հայկական, հիմա տալիս են Ադրբեջանին. կառավարությունը միայն 60 տոկոս երաշխիք է տվել, որ ոչ մի տուն չի անցնի Ադրբեջանին. Կիրանցի համայնքապետ (տեսանյութ) 05/01/2024 19:54 Տավուշում պատերազմ են հետաձգում, ինձ ու իմ նման տղաներն են էնտեղ մատաղ անելու. Ես հաշտ չեմ. պատերազմի մասնակիցը նստացույց է սկսել 05/01/2024 19:49 Վրացական հատուկջոկատայինները շարունակում են ձերբակալել Թբիլիսիում հանրահավաքի մասնակիցներին 05/01/2024 19:41 Ինչո՞ւ պետք է ադրբեջանցիները Վարդենիսի օկուպացրած տարածքներից դուրս չգան, իսկ մենք պետք է դուրս գանք Տավուշից. Թագուհի Թովմասյան (տեսանյութ) 05/01/2024 19:26 Փաշինյանն արդեն չի բացառում ինքնիշխան տարածքից զիջելը. որտե՞ղ է դատախազությունը 05/01/2024 19:11 Փարիզում մայիսմեկյան ակցիայի ժամանակ ոստիկանների վրա աղյուսներ են նետել եւ հրկիզել ֆուրգոնը 05/01/2024 18:55 Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել Հանրային հեռուստաընկերությանը 05/01/2024 18:53 Մեկը կա, գրել էր՝ երկու որդի ունեմ, բանակից ազատել եմ, մեկն էլ երևի ինքն է․․․ այ ձյուն գա գլխիդ․ Բագրատ Սրբազան 05/01/2024 18:49 ՊՆ-ն պնդում է, որ երկու դիրք չի հանձնվել 05/01/2024 18:44 Չեմ ասում՝ հեղաշրջումներ լինեն, ուզում եմ՝ ով էլ լինի երկրի ղեկավարի պաշտոնում, հայամետ լինի ու հայրենասեր. արցախցի սարկավագ 05/01/2024 18:40 ԱԺ պատգամավորի կողմից մատնանշված նյութերը գտնվել են Կադաստրի կոմիտեում․ հերքում 05/01/2024 18:31 Ինչպես կարող է քնելուց առաջ սոցցանցերում շրջելու սովորությունը կործանել հարաբերությունները 05/01/2024 18:16 Ահաբեկիչ են սրանք, այ ցավդ տանեմ. Գառնիկ Դանիելյան 05/01/2024 18:08 44-օրյա պատերազմի մասնակից Իշխան Գևորգյանը նստացույց է սկսում՝ կառավարության շենքի մոտ 05/01/2024 18:05 Նահատակված հերոսների մայրերը Կիրանցում են․նրանց որդիները կյանքի գնով են վճարել, որ ոչ թե ծնկաչոք ու սողալով քայլենք, այլ, որ հայացքները պարզ լինի, հայրենիքը՝ հաղթանակած․ Սրբազան 05/01/2024 17:50 Սևբերետավորները դաժան ծեծի են ենթարկել հանուն Տավուշի և հայրենիքի պայքարող քաղաքացիներին 05/01/2024 17:49 Ստամբուլում բերման ենթարկվածների թիվը հասավ 210-ի 05/01/2024 17:47 Տավուշում արդեն 2 դիրք հանձնվել է, Կոթիում աշխարհազորայիններն իջել են, իրենք են նստած. Եղիշե Մախսուդյան 05/01/2024 17:39 Լևոն Քոչարյանի օգնական Արթուր Սուքոյանը ձերբակալվեց․ նրան կալանավորելու միջնորդություն է ներկայացվել 05/01/2024 17:33 Հրդեհ Ջրառատ գյուղում. քաղաքացին այրվածքներով տեղափոխվել է հիվանդանոց 05/01/2024 17:29 Յուրաքանչյուր զիջում ՝ պատերազմի հավանականությունը դարձնում է ավելի մեծ. Վազգեն Մանուկյան 05/01/2024 17:14 «Աստրազենեկա»-ն առաջին անգամ խոստովանել է, որ իր պատվաստանյութը կարող է թրոմբի պատճառ դառնալ 05/01/2024 17:05 Սյունիքի մարզում․ 14-ամյա տղան դաշտում սինդրիկ հավաքելիս վնասվածքներ է ստացել ու տեղափոխվել հիվանդանոց․ պատճառը կասկածելի պայթյունն է եղել 05/01/2024 17:00 Երկրաշարժ՝ Ղրղզստանի և Տաջիկստանի սահմանին 05/01/2024 16:43 Դեպարտամենտից չեն հերքում. ԲԴԽ անդամ Նաիրա Հովսեփյանը հրաժարականի դիմում է ներկայացրել. Նախշքարյանը մեկ տարի առաջ էր զգուշացրել՝ նստեք ու սպասեք 05/01/2024 16:36 Հայաստանցի ռազմական բժիշկները մասնակցում են ՆԱՏՕ-ի բազմազգ զորավարժությանը

05/01/2024 11:14 Ինչպիսի ցածր նշաձող պիտի ունենա մարդ, որ չիմանա, որ Սրբազանը կուսակրոն հոգևորականն է, որը չի կարող որդիներ ունենալ. Լիլիթ Գալստյան 04/30/2024 07:58 Աննա Հակոբյանի շուրջ սկանդալները շարունակվում են. Գյումրիում նույնպես վանկարկումներ են հնչել. «Ժողովուրդ» 04/30/2024 22:43 Ողբերգական դեպք՝ «Զվարթնոց» օդանավակայանում. Մոսկվա-Երևան չվերթի օդանավում ՌԴ քաղաքացի է մահացել 04/30/2024 12:48 Հրազենային վիրավորում ստացած տղամարդը հիվանդանոցում մահացել է 05/01/2024 08:10 «Զադնի» է դրե՞լ, թե՞ իսկապես առողջական խնդիր ունի․ «Հրապարակ» 04/30/2024 14:01 Հայհոյախոսություն է եղել, ապա՝ քաշքշուկ, իրավական գործընթաց կլինի. Քրիստինե Վարդանյանը՝ Civic-ի լրագրողի հետ տեղի ունեցած միջադեպի մասին 05/01/2024 14:53 Ականազերծվում է Գեղարքունիքի մարզը. Ճամբարակից և Ջիլից մեր զորքերը հանվում են. Ադիբեկյան 04/30/2024 21:32 Ողբերգական դեպք՝ Արարատի մարզում․ «Արարատ» բժշկական կենտրոնում 24-ամյա ծննդկանի պտուղը կեսարյան վիրահատումից հետո ծնվել է մահացած 04/30/2024 18:04 ՔՊ-ականի ցինիկ ելույթը՝ ԱԺ-ում (տեսանյութ) 05/01/2024 16:17 ՊՆ-ն որոշեց արձագանքել 04/30/2024 17:33 Գլուխը պատին ա տվել. ինչ-որ բանի հո՞տ եք էլի առել, մտածում եք էլի եկել են մարդկանց զուգարաններում ծեծելու ժամանակնե՞րը. Ալեքսանյանը սպառնաց 05/01/2024 19:26 Փաշինյանն արդեն չի բացառում ինքնիշխան տարածքից զիջելը. որտե՞ղ է դատախազությունը 05/01/2024 18:53 Մեկը կա, գրել էր՝ երկու որդի ունեմ, բանակից ազատել եմ, մեկն էլ երևի ինքն է․․․ այ ձյուն գա գլխիդ․ Բագրատ Սրբազան 05/01/2024 21:54 Խոշոր ավտովթար․ ընտանիքի 4 անդամներ, այդ թվում՝ երեխաներ, տեղափոխվել են հիվանդանոց 05/01/2024 17:47 Տավուշում արդեն 2 դիրք հանձնվել է, Կոթիում աշխարհազորայիններն իջել են, իրենք են նստած. Եղիշե Մախսուդյան 04/30/2024 21:49 «Էնա խրամատս փորած՝ ես ստիան տեղ քինացողը չեմ». Մովսես գյուղի բնակիչ 05/01/2024 19:54 Տավուշում պատերազմ են հետաձգում, ինձ ու իմ նման տղաներն են էնտեղ մատաղ անելու. Ես հաշտ չեմ. պատերազմի մասնակիցը նստացույց է սկսել 04/30/2024 08:02 Իշխանությանն աջակցող ամերիկյան կազմակերպություններն անգամ չեն կարողանում աչք փակել. Ալեն Սիմոնյանի վարքը` Freedom House-ի զեկույում. «Ժողովուրդ» 04/30/2024 12:39 Փաշինյանը ջուրը թափեց սեղանին՝ ցույց տալու, թե ինչ է անում Տավուշում 05/01/2024 21:13 Մասիսում մի խումբ անձանց միջև վիճաբանությունը վերածվել է ծեծկռտուքի․ կան վիրավորներ

Հնուց անտի՝ սահմանադրորեն ժողովրդավար 04/04/2024 20:46 | Վերլուծություններ

Ցավալի է, որ ՀՀ իշխանության ղեկն զբաղեցնող պաշտոնյաներին ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչը պիտի դասեր տա Հայաստանի՝ եվրոպական ժողովրդավարությունից շաատ առաջ հնագույն քաղաքակրթության օրրան լինելու մասին,այն դեպքում, երբ Հայաստանն ու Արցախը, հայ ժողովուրդը իր սեփական, ուրույն ժողովրդավարական արժեքներին դավանելու, ընդ որում՝ սահմանադրորե՛ն դավանելու վաղնջական պատմություն ունի։

Իտալական Վերածննդից առաջ Հայաստանում Գրիգոր Նարեկացիով արդեն սկսվել էր հայկական Վերածնունդը՝ այդպիսով փաստելով հոգևոր-մշակութային վերելքի այն հրաշալիքը, որով աստվածայինը մարդեղենացնելու, մարդուն մոտեցնելու ժամանակներն էին եկել։

Վերածննդի շրջանի մարդիկ առանձնանում էին իրենց ինտելեկտուալ բազմաոլորտությամբ, ներդաշնակ բազմաձայնությամբ, հոգևոր-մշակութային-գիտական համադրելի մտածողությամբ։

Այդպիսին էր 12-րդ դարի հայ մտածող- գիտնական, օրենսդիր, առակագիր, հոգևորական, մանկավարժ և հասարակական գործիչ Մխիթար Գոշը։

Հայրենական իրավունքի բացառիկ հուշարձան՝ Մխիթար Գոշի Դատաստանագիրքը, «Գիրք Դատաստանի»-ն ժամանակին հայության համար վերածվել էր հիմնական օրենսդրության, որովև առաջնորդվում էին։ Ընդ որում, այն օգտագործվել է և հայկական գաղթօջախներում, և՛ Կիլիկյան Հայաստանում, ուր նույն ընթացքում գործունեություն էր ծավալում նաև Տարսոնի եպիսկոպոս Ներսես Լամբրոնացին։

Ոչ միայն, հայ, այլև համաշխարհային իրավական մտքի պատմության մեջ կարևոր դեր ունեցող Մխիթար Գոշի օրենսգրքում պետությունը և եկեղեցին ներկայացված են որպես հասարակության երկու կարևոր հիմնասյուներ։ Ուշագրավ է, որ աշխարհիկն ու հոգևորն էլ Գոշի մեջ գիրկընդխառն են եղել, փաստելով նրա ժողովրդավար գործունեության մասին։ Այս համատեքստում իրենց կարևոր նշանակությունն են ունեցել Մխիթար Գոշի՝ ժողովրդից քաղված և ժողովրդին վերադարձվող առակները, ուր գործող անձինք՝պարզ մարդիկ դատում ու դատապարտում են իշխանավորներին, բողոքն իրենց հղում առ Աստված։

Մխիթար Գոշի գաղափարաբանությամբ իշխանություն-ժողովուրդ առնչությունների համատեքստում առաջիններին վերագրվող բուն պարտավորությունն է ժողովրդին օտար կեղեքիչներից ու վտանգից պահպանելը։ Այս երկաթե կանոնն, ի դեպ, այսօր մեր պետության մեջ բացակա է...

Մինչդեռ՝ Հայոց պատմության շրջափուլերը վկայում են, ոչ միայն աշխարհիկ, այլև հոգևոր իշխանության ներկայացուցիչների՝ հանուն պետության և պետականության ծավալած գործունեության մասին։ Մխիթար Գոշը՝ վառ օրինակ։

Բայց ոչ միայն։

Հայ ժողովրդի պատմական մեկ այլ , ավելի վաղ շրջանի իրավագիտական եզակի փաստաթուղթ էլ Արցախի Վաչագան Բարեպաշտի Սահմանադրությունն է՝ ստեղծված ավելի քան՝ 1500 տարի առաջ։ Այն իրապես անցյալի և մեր օրերի իրողությունները գնահատելու բացառիկ արժեքավոր սկզբնաղբյուր է։

Իրավագետներին վերապահելով մասնագիտական անդրադարձներն ու գնահատականները, փաստենք, որ 5-րդ դարի 2-րդ կեսին հայոց արևելից /Արցախ և ՈՒտիք/ աշխարհում՝ Կուր գետի ձախափնյակում ձևավորված թագավորությունը Արցախի Վաչագան Բարեպաշտի շնորհիվ առանձնանում էր իրական հայկական ժողովրդավարական ինստիտուտներով և Սահմանադրությամբ, ըստ էության՝ բացառիկ արժեքավոր։

1500 -ամյա Սահմանադրությունը ներկայիս չափանիշներով իսկ իրական ժողովրդավարության մասին վկայող կանոնների ամբողջություն է։ Քանզի Վաչագան Բարեպաշտի «Սահմանադրություն կանոնական»–ը, միաժամանակ՝ եպիսկոպոսների, քահանաների և ազատների համաձայնությամբ է ընդունվել Աղվենի կանոնադիր ժողովում։ Այն հայ և համաշխարհային իրավագիտության պատմության վաղ կանոնագրություններից է։

Ա. Ե.

Աղբյուր` Փաստինֆո