ԲՈԼՈՐ ՆՅՈՒԹԵՐԸ
Անկախացումից ի վեր պետական պարտքի այնպիսի աճ չենք ունեցել, ինչպիսին ոտեղի ունեցավ ՀՀ ներկա իշխանությունների օրոք. Թադևոս Ավետիսյան 06/30/2023 16:44 | Տնտեսություն
ՀՀ ներկա իշխանությունների օրոք Հայաստանի արտաքին պարտքն անհամեմատելի ավելացել է։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց տնտեսագետ Թադևոս Ավետիսյանը՝ հավելելով, որ վերջին 5 տարիների ընթացքում այդ աճը, դոլարային արտահայտությամբ, հասել է 45 տոկոսի։ Փորձագետը մանրամասնեց. մինչև դրամի արժեվորումը, դեռևս 2021 թվականին Հայաստանը հատել էր հարաբերակցության 60 տոկոս կազմող «կարմիր գիծ»-ը, ինչի արդյունքում էական ռիսկերի առաջ էր կանգնել։
«Իսկ իրենք, այո՛, պերմանենտ ավելացնում են արտաքին պարտքը։ Օրինակ 2018-2020 թվականներին տարեկան 10 տոկոս, անգամ ավելի, պետական պարտք է ավելացել։ Մինչև իրենց ՝ իշխանության գալը Հայաստանի պետական պարտքը 6.8 մլրդ դոլար էր։ Իրենք 4 տարում՝ մինչև 2021 թվականի ավարտը, պետական պարտքը հատեց 10 մլրդ-ի շեմը։ Հիմա, իհարկե, նորից արդեն ավելացել է։ Բայց անկախացումից ի վեր մենք պետական պարտքի այդպիսի արագ աճ չենք ունեցել»,- ասաց տնտեսագետը։
Ըստ «Փաստինֆո»-ի զրուցակցի, Հայաստանում 2022 թվականի բարձր տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն էլ էական մասով կախված էր ոչ թե ներկա իշխանությունների գործողություններից, այլ արտաքին պատահական գործոնից։ Իր խոսքով՝ ռուս- ուկրաինական պատերազմի ֆոնին, տնտեսական նույնպիսի ակտիվություն գրանցվել է ոչ միայն մեր երկրում, այլև հարևան մի շարք երկրներում, այդ թվում՝ Վրաստանում։ Փորձագետը կանխատեսում է, որ առաջիկայում նոր փոփոխություններ կարող են լինել՝ հաշվի առնելով նաև ԵՄ կողմից ՌԴ դեմ ներդրված նոր պատժամիջոցների չափաբաժինը։ Տնտեսական այս ակտիվությունը դեռևս կշարունակվի այնքան ժամանակ, քանի դեռ հակամարտությունը չի լուծվել ու չեն վերացվել դրա հետևանքները։
«Այսինքն, այդ գործոնն ու բարձր թռիչքաձև աճը մեր տնտեսական ներուժի հաշվին չէ։ Այս վիճակը ժամանակավոր է։ Այդուհանդերձ, մեր երկրի իշխանությունները, դա միանշանակ գիտակցելով, փորձում են խեղաթյուրել ու վերագրել իրենց։ Դա իրենց բնույթն է։ Այստեղ երկրորդ կարծիք չկա»,- ասաց նա։
Անդրադառնալով հարցին, թե ինչով է պայմանավորված տնտեսական 12.5 տոկոս ակտիվության պայմաններում վարկային բեռի շարունակական ավելացումը՝ Ավետիսյանն ասաց, որ իշխանություններն, այդուհանդերձ, գիտակցում են ներկա ցուցանիշների պատահական լինելը։ Այս գումարներն, ըստ նրա, ծառայեցվում են որպես անվտանգության բարձիկներ։ Մյուս կողմից, ըստ տնտեսագետի, այժմ բարձր ցուցանիշներ կան նաև կապիտալ ծախսերի մասով։
«2023 թվականին կարծեմ մոտ 60 տոկոսով կապիտալ ծախսերն ավելացել են նախորդ տարվա համեմատ։ Այդ պարտքը վերցնում են, որպեսզի նաև ուղղեն հաստատված կապիտալ ծախսերի ֆինանսավորմանը։ Այսինքն, ապահով միջավայր ապահովելու համար»,- ասաց նա։
Փորձագետը ևս մի խնդիր բարձրացրեց՝ հիմնվելով նախորդ տարիների փորձի վրա։ Իր խոսքով՝ ՀՀ իշխանությունները, վարկ վերցնելով ու ավելացնելով պետական պարտքը, դրանք, փաստացի նպատակային ձևով ու ժամանակին չեն ծախսվում։ Պարզապես տարեկան կտրվածքով, մի քանի տասնյակ միլիոն դոլարի տոկոսներ են վճարում։ Ստացվում է, որ այդպիսով պետության համար նոր ֆինանսական բեռ է ավելանում։
«Ի վերջո, այդ արտաքին պարտքը, որ վերցնում են, ռեզերվային արժույթներով է՝ դոլար, եվրո։ Այս պահին մենք ունենք ազգային արժույթի արժեվորում, և պետական պարտք- ՀՆԱ հարաբերակցությունը դրա արդյունքում որոշակիորեն բարելավվել է։ Բայց երբ այս ռուս- ուկրաինական պատերազմի գործոնն այլևս չլինի, մենք ունենալու ենք ազգային արժույթի արժեզրկման ճնշումներ։ Դա էլ պայմանավորված է լինելու մեծաքանակ դրդիչ արժույթի մուտքերի պակասմամբ։ Այս դեպքում արդեն հակառակ արդյունքը կունենանք»,- մանրամասնեց փորձագետը։
Այդ ժամանակ արդեն, ըստ տնտեսագետի, ՀՀ իշխանությունները գրանցված տնտեսական վիճակի վատթարացումը փորձելու են բացատրել արժույթի արժեզրկմամբ՝ հայտարարելով, որ դրա վրա իրենք որևէ ազդեցություն չէին կարող ունենալ։ Այս իրավիճակի առաջնային խթանիչ պատճառն, ըստ տնտեսագետի, իշխանությունների պոպուլիստական գործելաոճն է։
«Մեծ- մեծ խոստումներ են տալիս, փորձում են գնալ դրա հետևից ու չեն կարողանում անել դա։ 2020 թվականի պատերազմը, քովիդ համավարակի տապալումը... պինցետով հանողները հետո տնտեսությունը տոտալ անջատեցին, հետևանքը եղավ պետական պարտքը։
Մենք միակ երկիրն ենք եղել տարածաշրջանում, որ քովիդով պայմանավորված ամենաբարձր տնտեսական անկումն ենք ունեցել»,- ասաց նա։
Հարակից հրապարակումներ`
Տեսանյութեր
04/12/2024 15:02 Մտանք ակումբ, Մովսիսյանն ու Ամիրխանյանը ծեծված ջարդված էին,միլպետը ադրբեջանցիների վայրագության մասինՏեսադարան
05/17/2022 10:49 Ոստիկանությունը բերման է ենթարկել «Դիմադրության» շարժման աղջիկ ցուցարարներին, ովքեր փակել են Երևանի փողոցներըՄամուլ
- 05/09/2024 08:17 ԵՄ անդամության դիմումի թեման մոռացվել է․ «Հրապարակ»
- 05/09/2024 08:14 Եկեղեցուն տարիներով բոյկոտող վարչապետը հիշել է եկեղեցու մասին․ «Հրապարակ»
- 05/09/2024 08:11 Նիկոլ Փաշինյանի օրոք դպրոցներ են փակվում. Փաշինյանը խաբել է․ Մաս 205․ «Ժողովուրդ»
- 05/09/2024 08:08 Ասել են` «կայֆավատ լինել պետք չի»․ «Հրապարակ»
- 05/09/2024 08:04 Գիշերեիք «Հաղթանակ» զբոսայգում․ «Հրապարակ»
- 05/09/2024 07:57 Ինչպե՞ս փչացնել այսօրվա հավաքը. Փաշինյանը հանձնարարել է լուծումներ գտնել. «Ժողովուրդ»
- 05/09/2024 07:50 Փաշինյանը տեղյակ չէ բռնի տեղահանված արցախցիների ճակատագրից, սակայն բնակարանային ծրագրերից է խոսում. «Ժողովուրդ»
ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐ
- 03/31/2019 21:34 ԱԺ են ուղարկվել Պաշտպանի 2018 թվականի տարեկան հաղորդումը և զեկույցը
- 03/21/2019 15:23 Դավիթ Սանասարյանն իր գործունեությամբ չի նպաստել զբաղեցրած պաշտոնի նկատմամբ վստահության եւ հարգանքի ձեւավորմանը. Եզրակացություն
- 12/16/2018 12:49 Մարտի 1-ի 10 զոհերից յուրաքանչյուրն ինչ վնասվածքներից եւ ինչ հանգամանքներում է մահացել՝ ՀՔԾ-ի տարիներ առաջ հրապարակած զեկույցը
- 07/18/2018 12:48 Հրապարակվել է «Մարտի 1-ին» վերաբերող իրավական դիրքորոշում
Հարցազրույց
- 05/01/2024 20:31 Փաշինյանն ապամոնտաժում է Հայաստանը՝ հօգուտ Ադրբեջանի. Արմինե Ադիբեկյան
- 04/22/2024 20:39 Ինչ իմանամ ինչի են ականազերծում, երևի ժողովուրդ շատ է հավաքվել՝ ականազերծում են, որ չգնան թփուտների մեջ թեթևանալու ու պայթեն... Կոռնիձորի Արո
- 04/01/2024 20:09 Թուրքիայի ՏԻՄ ընտրություններն այդ երկրի ներքաղաքական կյանքի կարևոր ջրբաժանն է, Էրդողանի ժառանգներն են կրելու պայքարի դժվարությունները. Մելքոնյան
- 03/09/2024 11:02 ԱՄՆ հետ ունենք ռազմավարական երկխոսություն, որի շրջանակներում ուսումնասիրում ենք նոր ուղղություններ. Միրզոյան
Մեկնաբանություն
- 05/09/2024 12:03 Պատերազմները հաղթում են ուղեղով և դրա ապացույցը Շուշիի ազատագրման այս քարտեզն է. Սամվել Բաբայանը քարտեզ է հրապարակել
- 05/09/2024 10:56 Վարչապետի խոսնակի անունով տելեգրամյան ալիքը որևէ կապ չունի ինձ հետ. Նազելի Բաղդասարյան
- 05/08/2024 12:30 Հայաստանի համար այս վճռորոշ օրերին պարտավոր ենք նորի՛ց համախմբվել. Սեյրան Օհանյան
- 05/08/2024 10:19 Իշխանությունը կոնկրետացումից խուսափելու նպատակով մշտապես զրույցը տեղափոխում է վիրավորանքի դաշտ. Աբրահամյան
Արխիվ
Արտակարգ պատահարներ
- 05/09/2024 15:36 Վայոց ձորի մարզում ՀՀ Շրջակա միջավայրի նախարարության բաժնի պետը որսորդական հրացանով կրակել է շան վրա․ բաժնի պետը տեղափոխվել է հիվանդանոց
- 05/09/2024 12:53 Արտառոց դեպք՝ Երևանում. Մալաթիայում գործող «Սուրբ Աստվածածին» եկեղեցու բակում հայտնաբերվել է 5 օրական երեխա
- 05/08/2024 18:08 «Հաղթանակ» կամրջի հարևանությամբ գործող ռեստորանային համալիրի մոտ հայտնաբերվել է տղամարդու դի
- 05/08/2024 17:39 Հրդեհ ավտոմեքենայում
ԸՍՏ ՕՐԵՆՔԻ
- 03/08/2024 15:00 Զազրելի դեպք Հայաստանում. սեռական բռնության է ենթարկվել 2 տարեկան երեխա. մասնագետը մանրամասնում է՝ ինչպես պաշտպանել երեխաներին (տեսանյութ)
- 01/13/2024 20:29 Տեր Թոդիկի մեթոդները վաղուց չեն գործում. դաստիարակության ու բռնության նուրբ սահմանը (տեսանյութ)
- 01/13/2022 17:55 Ինչքա՞ն է կազմում երեխայի ծննդյան կապակցությամբ տրվող նպաստը
- 05/02/2021 17:57 Կարեւոր է իմանալ. Կարմիր գծերի համար տուգանելիս` տեղում արձանագրության կազմումն այլևս պարտադիր չէ
Անցուդարձ
- 05/06/2024 23:32 Ուսուցչուհին աշակերտներին հարբեցրել է ալկոհոլով եւ քնել նրանցից մեկի հետ
- 05/03/2024 22:56 Հինգ մարդ ցանկացել են գերուժ ձեռք բերել և միասին թույն են խմել
- 05/01/2024 23:36 Գիտնականները նշել են սեքսի իդեալական քանակը՝ ընտանիքում լավագույն հարաբերությունների համար
- 04/30/2024 23:22 Նշվել է զուգընկերոջ դավաճանության մասին վկայող սովորությունը
Հետաքրքիր է իմանալ
- 05/01/2024 18:31 Ինչպես կարող է քնելուց առաջ սոցցանցերում շրջելու սովորությունը կործանել հարաբերությունները
- 04/26/2024 18:54 Առաջին անգամ ստեղծել են մկան և առնետի հիբրիդային ուղեղ
- 04/16/2024 18:04 Տիեզերական աղբն ընկել է Երկրի վրա ու ծակել տան տանիքը
- 04/15/2024 18:24 Հայտնաբերվել են մոլորակի ամենաառաջին մարդկանց մնացորդները, որոնք 1,86 միլիոն տարվա վաղեմություն ունեն